Cholesterol là chất béo dạng sáp được gan sản xuất, rất quan trọng đối với sự hình thành màng tế bào, vitamin D và một số hormone nhất định. Ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu làm tăng mức cholesterol xấu (LDL) trong máu. Một số dấu hiệu dưới đây cảnh báo tình trạng tăng cholesterol.
Các mảng vàng trên mí mắt
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết của cholesterol cao là xuất hiện các mảng màu vàng nhạt dọc theo khóe mắt trong. Chúng có tên gọi xanthelasma - chất lắng đọng mềm giàu cholesterol dưới da. Mặc dù lành tính, không gây đau đớn song những mảng vàng nhợt nhạt này thường báo hiệu mất cân bằng lipid toàn thân, phổ biến hơn ở người bị tăng cholesterol máu gia đình. Chúng có thể cho thấy LDL tăng cao nên người có những biểu hiện này nên xét nghiệm chỉ số cholesterol sớm.
Vòng trắng hoặc xám quanh mắt
Một dấu hiệu khác ở mắt cảnh báo cholesterol cao là arcus senilis với biểu hiện dưới dạng vòng xám hoặc trắng quanh rìa giác mạc. Dù đây cũng là tác động lão hóa tự nhiên nhưng arcus senilis khởi phát sớm (trước 45-50 tuổi) thường liên quan đến cholesterol cao. Nguyên nhân là do các chất lắng đọng lipid tích tụ xung quanh ngoại vi giác mạc. Tình trạng này cho thấy sự bất thường về chuyển hóa lipid có thể cần được theo dõi.
Các nốt sần màu vàng trên da và gân
Các nốt sần màu vàng nổi trên da, gọi là xanthomas, là các chất lắng đọng giàu cholesterol xuất hiện ở các vị trí khó chịu như khuỷu tay, đầu gối, bàn tay, bàn chân hoặc mông. Các nốt sần này có thể nhỏ, tập trung thành từng cụm và thường đi kèm với các rối loạn lipid nghiêm trọng hơn. Trong những trường hợp đáng chú ý, chế độ ăn nhiều chất béo xấu cũng phát triển các nốt sần màu vàng không đau, lan rộng với mức cholesterol toàn phần vượt ngưỡng.
Cholesterol cũng có nguy cơ lắng đọng trong gân, tạo thành các nốt sần cứng, không đau gọi là u vàng gân, đặc biệt là ở gân achilles (gân sau gót chân), bàn tay hoặc khuỷu tay.
Mệt mỏi, khó chịu ở ngực, khó thở
Động mạch vành bị tắc do mảng bám cholesterol có thể gây mệt mỏi, tức ngực (đau thắt ngực) và khó thở dù chỉ hoạt động nhẹ. Đau ngực trong trường hợp này có cảm giác tức hoặc nặng nề, đôi khi lan đến cánh tay hoặc hàm. Khó thở và mệt mỏi dai dẳng cũng là dấu hiệu điển hình do tim phải làm việc quá mức để bơm máu qua các mạch máu bị hẹp.
Các triệu chứng thần kinh
Xơ vữa động mạch do cholesterol cao có thể làm tắc nghẽn mạch máu não, biểu hiện là các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ nhẹ. Người bệnh nên chú ý đến tình trạng tê liệt đột ngột, yếu (thường là một bên), khó nói hoặc thay đổi thị lực. Đây là những dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng, cần được chăm sóc y tế kịp thời để ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn.
Ngứa ran, lạnh và vết thương khó lành
Mỡ máu cao có thể cản trở tuần hoàn ngoại biên, dẫn đến tê, ngứa ran, lạnh chân tay, đổi màu da hoặc vết thương lâu lành. Trong những trường hợp nghiêm trọng, cholesterol cao dẫn đến bệnh động mạch ngoại biên gây đau cách hồi. Đây là tình trạng đau cơ xảy ra ở chân khi hoạt động, giảm sau nghỉ ngơi, thường là triệu chứng điển hình của bệnh động mạch ngoại biên.
Bảo Bảo (Theo Times of India)
