Trung tá, ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Bệnh viện Quân y 175, cho biết bản chất của đột quỵ là việc các yếu tố nguy cơ "độc hại" gây tổn hại đến mạch máu, tim, đến các cơ chế tự nhiên của cơ thể. Một số yếu tố có thể kể đến là hút thuốc lá, tăng huyết áp, mỡ máu xấu tăng cao (rối loạn mỡ máu), béo phì, đường tăng cao (đái tháo đường, tiêu thụ thức ăn nhiều đường tinh luyện...

"Cơ bản của việc tầm soát đột quỵ chính là khám sức khỏe định kỳ, phát hiện và điều trị tốt các yếu tố nguy cơ", bác sĩ nói.

Khám chữa bệnh tại Bệnh viện Quân y 175. Ảnh: Quỳnh Trần

Một số lời khuyên trong việc khám, tầm soát nguy cơ để ngăn ngừa đột quỵ:

Khám sức khỏe định kỳ và đánh giá yếu tố nguy cơ

Khám lâm sàng tổng quát

Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử cá nhân, gia đình, thói quen sinh hoạt, tình trạng hút thuốc, uống rượu, bệnh lý mạn tính (tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, rối loạn lipid máu...) và đo huyết áp, nghe tim, đo BMI để phát hiện các yếu tố nguy cơ đột quỵ tiềm ẩn.

Đánh giá nguy cơ cá nhân

Người từng bị đột quỵ hoặc có người thân như bố mẹ, anh chị bị đột quỵ, bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch, béo phì, rối loạn đông máu, phụ nữ dùng thuốc tránh thai, lối sống tĩnh tại, hút thuốc lá... thuộc nhóm cần tầm soát chặt chẽ hơn.

Các xét nghiệm và kỹ thuật tầm soát cần làm

Xét nghiệm máu tổng quát

Đánh giá mỡ máu (cholesterol, triglyceride), đường huyết (glucose), chức năng gan, thận, các chỉ số men tim, công thức máu, rối loạn đông máu... để phát hiện các rối loạn gây nguy cơ đột quỵ.

Đo điện tim (ECG)

Phát hiện sớm rối loạn nhịp tim (như rung nhĩ), thiếu máu cơ tim, bệnh lý van tim... là nguyên nhân dẫn tới đột quỵ do tim.

Chẩn đoán hình ảnh (khi có chỉ định)

Chụp MRI não, CT não, siêu âm mạch máu não, Doppler động mạch cảnh giúp phát hiện hẹp hoặc tắc mạch máu não, dị dạng động mạch, tổn thương mạch máu.

Soi đáy mắt

Kiểm tra các thay đổi do tăng huyết áp, tiểu đường hoặc xơ vữa mạch máu nhỏ.

Các kiểm tra khác nếu có chỉ định

Siêu âm tim, đo huyết áp 24 giờ, xét nghiệm gene liên quan đến rối loạn đông máu (nếu có tiền sử gia đình), X-quang ngực, xét nghiệm chức năng đông máu.

Tần suất và nhóm người nên tầm soát đột quỵ

Nên khám định kỳ ít nhất 6-12 tháng một lần, đặc biệt ở người trên 40 tuổi, người có các yếu tố nguy cơ, hoặc có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, bệnh tim mạch.

Tần suất và danh mục tầm soát được bác sĩ điều chỉnh theo nguy cơ cá nhân.

Lời khuyên bổ sung để phòng ngừa đột quỵ

Kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết, mỡ máu.

Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý.

Tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh (giảm muối, chất béo xấu, ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá...)

Kiểm tra sức khỏe định kỳ, tuân thủ điều trị bệnh nền nếu có.

Lê Phương