Trả lời:

Hạch bạch huyết là một phần của hệ miễn dịch, bên trong chứa rất nhiều tế bào bạch cầu có nhiệm vụ nhận diện và tiêu diệt vi sinh vật. Các hạch này có ở khắp cơ thể, tập trung nhiều ở vùng cổ, nách, bẹn. Khi trẻ viêm họng (do virus hoặc vi khuẩn tấn công), hạch cổ phì đại phản ứng nhằm tiêu diệt mầm bệnh khiến hạch sưng to lên (kích thước khoảng 1-1,5 cm) và gây đau khi sờ vào.

Hầu hết trẻ bị viêm họng rồi nổi hạch là phản ứng bình thường. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của trẻ đang hoạt động tốt để chống lại bệnh tật. Hạch sẽ tự nhỏ lại, biến mất sau khi trẻ khỏi bệnh hoàn toàn, có thể mất 1-4 tuần.

Phụ huynh cần theo dõi, đưa trẻ đi khám ngay nếu hạch sưng to rất nhanh, đường kính lớn hơn 2-2.5 cm, đau dữ dội khi chạm vào, vùng da trên hạch sưng đỏ, nóng ran, hạch cứng, dính chặt vào các mô xung quanh, không di chuyển khi ấn nhẹ và kéo dài trên 4 tuần. Cha mẹ cũng cần lưu ý nếu bé có các triệu chứng toàn thân đi kèm như sốt không hạ hoặc tái đi tái lại dù đã hết viêm họng, mệt mỏi, lừ đừ, sút cân, hạch quá to chèn ép vào đường thở hoặc đường ăn gây khó nuốt, khò khè, nổi thêm hạch ở vị trí khác như nách, bẹn mà không rõ nguyên nhân.

Bác sĩ mổ bóc tách hạch cho một bệnh nhi. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Với tình hình hiện tại, bé nhà bạn chưa có biểu hiện nguy hiểm. Tập trung điều trị viêm họng giúp trẻ mau khỏi bệnh là cách tốt nhất để hạch tự nhỏ lại. Cha mẹ cho trẻ dùng thuốc viêm họng đúng toa, đủ liều, uống đủ nước, ăn các món mềm, dễ nuốt, đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi nhiều. Không tự ý nặn, chườm nóng hay xoa dầu bởi tác động mạnh vào hạch có thể gây viêm, sưng to hơn, chườm ấm nhẹ 10 phút 2 lần mỗi ngày nếu trẻ khó chịu. Phụ huynh theo dõi kích thước hạch, nếu xuất hiện dấu hiệu nguy cơ hãy đưa bé khám ngay.

Nếu trẻ hết viêm họng sau hai tuần mà hạch vẫn không khỏi, sưng đỏ, nóng, đau, có dấu hiệu hóa mủ thì nguy hiểm bởi đã tiến triển thành áp xe hạch (viêm hạch mưng mủ) chứa đầy vi khuẩn, xác bạch cầu và các mô chết. Nếu không được xử lý, ổ áp xe có thể tự vỡ, lan vào mô xung quanh, gây viêm mô tế bào, khi xâm nhập vào máu dẫn đến nhiễm trùng huyết. Phụ huynh không tự ý nặn mủ hay đắp bất kỳ loại lá cây, thuốc nam hay cao dán cho trẻ vì có thể khiến viêm nhiễm nặng hơn, nhiễm trùng thứ phát, chậm trễ điều trị đúng cách. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ khám, rạch dẫn lưu mủ và sử dụng kháng sinh thích hợp.

ThS.BS Lê Thị Hồng Huệ

Khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7