Ths.BS Nguyễn Tuấn Hải, Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết hơn 30% người trưởng thành Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ suy giãn tĩnh mạch. Đây là căn bệnh âm thầm gây biến chứng nguy hiểm như huyết khối, loét da, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Nguyên nhân chính là các van tĩnh mạch bị hư hỏng khiến máu ứ đọng lại trong lòng mạch.
Người dễ mắc bệnh suy tĩnh mạch bao gồm người ít vận động như dân văn phòng, đứng hoặc ngồi lâu; phụ nữ mang thai hoặc sau sinh; người cao tuổi; người có tiền sử gia đình mắc bệnh bởi gene di truyền liên quan đến cấu trúc thành mạch, van tĩnh mạch yếu bẩm sinh.
Dấu hiệu
Đau nhức, nặng chân, đặc biệt vào cuối ngày. Phù nề, sưng mắt cá chân. Nổi các tĩnh mạch xanh tím, ngoằn ngoèo dưới da. Chuột rút, ngứa hoặc cảm giác nóng rát ở chân. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, suy giãn tĩnh mạch có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
- Loét da: Do máu ứ đọng lâu ngày, gây thiếu dinh dưỡng cho da.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu: Cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch, có thể di chuyển đến phổi, gây tắc mạch phổi (nguy hiểm tính mạng).
- Suy giảm chất lượng cuộc sống: Đau đớn, khó khăn trong vận động và sinh hoạt hàng ngày.
Điều trị
Siêu âm Doppler là phương pháp chính để chẩn đoán suy giãn tĩnh mạch, giúp đánh giá mức độ suy tĩnh mạch và phát hiện huyết khối tĩnh mạch. Bác sĩ bôi một lớp gel lên vùng da cần khám, dùng đầu dò di chuyển trên da để quan sát hình ảnh tĩnh mạch trên màn hình. Phương pháp này giúp đánh giá lưu thông máu, phát hiện huyết khối và xác định mức độ suy giãn tĩnh mạch. Thời gian thực hiện thường khoảng 15-30 phút.
Những trường hợp cần điều trị: Có triệu chứng đau nhức, phù nề, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày; có biến chứng như loét da, huyết khối tĩnh mạch; tĩnh mạch giãn lớn, gây mất thẩm mỹ hoặc nguy cơ biến chứng cao.
Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm:
- Điều trị nội khoa: Sử dụng thuốc tăng cường tĩnh mạch, mang tất y khoa.
- Điều trị xâm lấn tối thiểu: Tiêm xơ tĩnh mạch, laser nội mạch.
- Phẫu thuật: Áp dụng cho trường hợp nặng, không đáp ứng với các phương pháp khác.
Chế độ tập luyện
Về vận động, tập luyện: Người mắc bệnh suy tĩnh mạch nên đi bộ nhẹ nhàng 20-30 phút/ngày, bơi lội đạp xe, các bài tập co duỗi chân. Không nên chạy bộ đường dài, nhảy dây, tập tạ nặng, đứng hoặc ngồi bất động quá lâu trên một giờ.
Về thói quen sinh hoạt: Nên kê cao chân khi ngủ hoặc nghỉ ngơi, cao hơn tim 10-15 cm. Mang tất áp lực theo chỉ định của bác sĩ, massage chân nhẹ nhàng. Không nên ngâm chân nước nóng trên 40 độ C, xông hơi lâu hay mang giày cao gót trên 3 cm.
Về chế độ ăn uống, nên ăn thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, đậu, yến mạch); uống đủ nước 2-2,5 lít/ngày; bổ sung thực phẩm giàu vitamin C và E (cam bưởi...). Không nên ăn quá mặn, đồ hộp (gây giữ nước, phù chân); tránh béo phì (duy trì BMI dưới 25).
Suy giãn tĩnh mạch là bệnh lý có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bạn tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Lê Nga
