Bệnh khớp thường biểu hiện rõ vào buổi sáng vì đây là thời điểm các yếu tố viêm tăng cao nhất, trong khi khớp vừa trải qua nhiều giờ không vận động, khiến độ linh hoạt giảm. Bác sĩ Hoàng Quyết Tiến, Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, giải thích vào buổi sáng, cơ thể tiết nhiều cytokine gây viêm (như IL-6) nhưng lại giảm hormone chống viêm (cortisol). Sự mất cân bằng này làm cho triệu chứng như cứng khớp, đau âm ỉ hoặc sưng nhẹ trở nên rõ rệt ngay sau khi thức dậy, nhất là ở người mắc bệnh lý như viêm khớp dạng thấp hay thoái hóa khớp.

Bác sĩ Tiến chỉ ra các dấu hiệu sau khi thức dậy cảnh báo các bệnh liên quan đến xương khớp, cần lưu ý và đi khám để điều trị kịp thời.

Cứng khớp là triệu chứng dễ nhận biết, xuất hiện ở các khớp bàn ngón tay, ngón chân, đầu gối hoặc cổ chân. Cứng khớp vào buổi sáng càng kéo dài thì tình trạng viêm khớp thường càng nghiêm trọng, ảnh hưởng rõ đến khả năng vận động, nhất là ở người bệnh viêm khớp dạng thấp. Đây là dấu hiệu sớm giúp nhận biết bệnh ngay cả khi chưa xuất hiện các biểu hiện rõ ràng như sưng hay biến dạng khớp.

Bác sĩ kiểm tra xương khớp của người bệnh. Ảnh: Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7

Đau âm ỉ hoặc đau nhói do trong khi ngủ, dịch khớp ít, sụn khớp bị bào mòn, thoái hóa, khiến các đầu xương cọ xát vào nhau gây đau. Đây là biểu hiện thường thấy ở cả bệnh nhân thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp. Đau khớp buổi sáng là một trong những dấu hiệu sớm điển hình của viêm khớp mạn tính, thường bị nhầm lẫn với triệu chứng mỏi cơ do hoạt động quá sức.

Sưng, nóng đỏ khớp vào buổi sáng cũng là biểu hiện mà người bệnh không nên xem nhẹ. Khi mắc bệnh gout, nồng độ axit uric trong máu tăng cao và kết tinh tại các khớp, nhất là ngón chân cái, gây ra các cơn đau dữ dội kèm sưng tấy khi vừa ngủ dậy. Tình trạng này cũng xảy ra ở viêm khớp nhiễm khuẩn và viêm khớp dạng thấp. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến sưng đỏ khớp, nhất là xuất hiện vào buổi sáng, người bệnh nên đi khám sớm để tránh nguy cơ biến chứng hoặc tổn thương vĩnh viễn.

Mệt mỏi toàn thân dù đã ngủ đủ giấc cũng là dấu hiệu thường gặp ở nhiều người bị viêm khớp dạng thấp. Nguyên nhân là do viêm mạn tính trong cơ thể không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn gây rối loạn quá trình trao đổi chất và hệ miễn dịch, khiến cơ thể luôn căng thẳng, mệt mỏi kéo dài. Tình trạng này không chỉ làm giảm năng lượng, ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn tác động tiêu cực đến công việc, sinh hoạt hàng ngày.

Tê bì chân tay như kiến bò hoặc kim châm có thể là hậu quả các khớp viêm chèn ép lên dây thần kinh, điển hình như hội chứng ống cổ tay hay thoái hóa cột sống chèn rễ thần kinh. Những cảm giác này thường xảy ra vào buổi sáng sớm, khi cơ thể chưa vận động, dễ nhầm lẫn với thiếu máu tạm thời do nằm sai tư thế.

Để phòng ngừa các bệnh về khớp, bác sĩ Quyết Tiến khuyên mọi người nên duy trì chế độ ăn giàu omega-3, rau xanh và thực phẩm chống viêm tự nhiên như nghệ, gừng. Tập luyện nhẹ nhàng mỗi ngày như đi bộ, yoga hoặc bơi lội để khớp luôn linh hoạt và khỏe mạnh. Bổ sung thường xuyên các tinh chất thiên nhiên như collagen type 2 không biến tính, eggshell membrane (tinh chất từ màng vỏ trứng), turmeric root (tinh chất nghệ), chondroitin sulfate... hỗ trợ kiểm soát viêm khớp gối, tăng độ bền và dẻo dai cho khớp, chống viêm, làm chậm thoái hóa, phòng ngừa các bệnh xương khớp.

Đình Diệu