Các nhà nghiên cứu vừa hoàn thành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 với một loại vaccine điều trị ung thư vú. Kết quả bước đầu cho thấy 75% phụ nữ tham gia có phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Vaccine do công ty Anixa Biosciences phối hợp với Cleveland Clinic phát triển, nhằm phòng ngừa và điều trị ung thư vú.

Vaccine hoạt động bằng cách nhắm vào một protein đặc trưng có tên alpha-lactalbumin, vốn chỉ xuất hiện trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Đây là protein có mặt trên tế bào ung thư vú nhưng hầu như không tồn tại trong phần lớn cuộc đời phụ nữ, giúp hệ miễn dịch dễ dàng nhận diện và tiêu diệt tế bào bệnh mà không tấn công các mô khỏe mạnh.

Từ khoảng 20 năm trước, một nhà khoa học tại Cleveland Clinic đã đề xuất phát triển vaccine nhắm vào protein này, đặc biệt dành cho những phụ nữ không còn kế hoạch sinh con. Phát kiến đó chính là nền tảng cho nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng hiện nay.

Quá trình phát triển vaccine do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ. Ảnh: Cleveland Clinic

Trong giai đoạn thử nghiệm đầu tiên, các nhà nghiên cứu đã tiêm vaccine cho 35 phụ nữ, chủ yếu là bệnh nhân ung thư vú ba âm tính, tức dạng ung thư khó điều trị nhất. Những người này được xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi lượng kháng thể chống alpha-lactalbumin, loại protein tiết sữa mà vaccine nhắm tới. Các nhà nghiên cứu xác nhận phản ứng miễn dịch bằng cách đo lượng kháng thể tăng lên trên tế bào bạch cầu. Tác dụng phụ duy nhất ghi nhận là kích ứng nhẹ tại vị trí tiêm.

"Đây là một cơ chế rất mới. Nếu thành công, chúng ta có thể tiến tới loại trừ ung thư vú giống như từng làm với bệnh bại liệt", tiến sĩ Amit Kumar, Giám đốc điều hành Anixa Biosciences, chia sẻ. Ông nhấn mạnh vaccine ung thư là lĩnh vực rất khó phát triển. Cho đến nay, chưa có vaccine phòng ung thư nào thực sự thành công.

Không giống vaccine phòng bệnh truyền nhiễm, vốn nhắm đến các tác nhân lạ như virus, vaccine ung thư phải đối mặt với thách thức lớn hơn. Tế bào ung thư phát sinh từ chính tế bào cơ thể, do đó hệ miễn dịch thường không phân biệt rõ ràng giữa tế bào bệnh và tế bào khỏe mạnh. Nỗ lực trước đây nhằm vào các protein phổ biến trong tế bào ung thư nhiều khi khiến hệ miễn dịch tấn công cả các mô bình thường có chứa protein đó.

Tiến sĩ Kumar cho biết giai đoạn hai của thử nghiệm dự kiến bắt đầu vào năm tới, mở rộng quy mô và thử nghiệm trên các dạng ung thư vú khác. Nhóm nghiên cứu cũng có kế hoạch báo cáo kết quả với Bộ Quốc phòng Mỹ trong năm nay.

Ung thư vú hiện là căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, ảnh hưởng đến khoảng một trong tám người. Dạng ba âm tính, từng khiến Angelina Jolie phải cắt bỏ cả hai bên vú để phòng ngừa, là một trong những loại nguy hiểm nhất. Vì thế, hy vọng vào một loại vaccine có thể tiêu diệt tận gốc căn bệnh này đang mở ra hướng đi mới đầy triển vọng.

Thục Linh (Theo NY Post)