U não ác tính là một nhóm bệnh lý phức tạp, do nhiều nguyên nhân gây ra. Triệu chứng bệnh khác nhau, thường ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chức năng thần kinh của người bệnh. Lựa chọn phương pháp điều trị u não ác tính phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại khối u, vị trí, kích thước, giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể.

BS.CKII Ngô Trường Sơn, Phó khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết các phương pháp điều trị hiện nay không chỉ loại bỏ hoặc kiểm soát sự phát triển của khối u mà còn hướng đến kéo dài thời gian sống, cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.

Phẫu thuật

Đây là phương pháp điều trị u não phổ biến nhất. Mục tiêu là loại bỏ tối đa tổ chức u trong khi vẫn bảo tồn tối đa mô não lành. Bác sĩ lấy bệnh phẩm khối u làm giải phẫu bệnh, xác định chính xác bản chất u, giúp tiên lượng và lên kế hoạch điều trị sau mổ.

Hiệu quả phẫu thuật u não được nâng cao nếu có sự hỗ trợ của công nghệ tiên tiến như kính hiển vi, phẫu thuật nội soi, robot mổ não Modus V Synaptive, hệ thống định vị dẫn đường Neuronavigation, hệ thống theo dõi điện sinh lý thần kinh... Một số kỹ thuật đặc biệt như phẫu thuật tỉnh thức (awake surgery) cho phép bác sĩ theo dõi chức năng thần kinh của bệnh nhân trong thời gian thực để giảm nguy cơ tổn thương.

Ê-kíp bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh phẫu thuật cho người bệnh u não. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Xạ phẫu (Gamma knife)

Bức xạ tia gamma tập trung liều cao tại khối u có tác dụng tiêu diệt tế bào u não mà không cần phẫu thuật mở hộp sọ. Kỹ thuật này phù hợp với các khối u nhỏ hoặc di căn não, giúp bảo tồn mô lành xung quanh, giảm tác dụng phụ. Bệnh nhân thường chỉ cần một lần điều trị, ít đau đớn và hồi phục nhanh chóng. Xạ phẫu thường là lựa chọn phù hợp cho những trường hợp không thể phẫu thuật hoặc điều trị bổ trợ sau điều trị khác.

Xạ trị

Xạ trị sử dụng tia bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Phương pháp này có thể áp dụng sau phẫu thuật để loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại hoặc dùng độc lập đối với những khối u không thể phẫu thuật. Các kỹ thuật tiên tiến như xạ trị định vị lập thể (SRS) giúp tập trung bức xạ vào khu vực khối u, hạn chế tổn thương mô lành xung quanh. Một số loại xạ trị khác như xạ trị proton có thể giảm tác dụng phụ nhờ khả năng tập trung năng lượng chính xác hơn.

Hóa trị

Phương pháp này sử dụng các thuốc gây độc tế bào nhằm ức chế sự phát triển và phân chia của tế bào ung thư. Bác sĩ Sơn đánh giá một trong những ưu điểm lớn của hóa trị là khả năng tiêu diệt các tế bào ung thư trên diện rộng, bao gồm cả những tế bào có thể đã lan ra ngoài khối u ban đầu. Phác đồ hóa trị thường được cá nhân hóa tùy theo loại khối u và đặc điểm di truyền của bệnh nhân.

Khi kết hợp với xạ trị, hóa trị có thể tăng cường khả năng tiêu diệt tế bào ung thư, kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Tuy nhiên, phương pháp này có thể đi kèm với các tác dụng phụ như buồn nôn, suy giảm miễn dịch, độc tính trên gan và tủy xương, làm giảm chất lượng sống của bệnh nhân.

Bác sĩ Sơn tư vấn cho người bệnh tầm soát ung thư. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Liệu pháp miễn dịch

Khác với hóa trị và xạ trị, liệu pháp miễn dịch có khả năng kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư, góp phần tạo ra phản ứng miễn dịch bền vững. Phương pháp này có thể ngăn ung thư tái phát, kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân mắc các loại u não ác tính như u nguyên bào thần kinh đệm. Liệu pháp miễn dịch có thể kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị để tăng cường hiệu quả chữa bệnh.

Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích (liệu pháp nhắm mục tiêu) là sử dụng các loại thuốc được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm để "nhắm mục tiêu" vào những thay đổi, đột biến gen của các tế bào ung thư, tấn công chúng mà không ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Một số loại thuốc nhắm trúng đích có vai trò ức chế sự hình thành mạch máu nuôi dưỡng khối u, từ đó làm giảm sự phát triển của ung thư. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng phù hợp với liệu pháp này. Bác sĩ chỉ định xét nghiệm sinh học phân tử thường để xác định bệnh nhân có phù hợp với phương pháp này không.

Điều trị chăm sóc giảm nhẹ

Chăm sóc giảm nhẹ đóng vai trò quan trọng để bệnh nhân thích nghi với phương pháp điều trị chính và nâng cao chất lượng sống. Các biện pháp như kiểm soát đau, phục hồi chức năng thần kinh, hỗ trợ dinh dưỡng, điều trị tâm lý giúp bệnh nhân giảm khó khăn trong quá trình điều trị. Một số người có thể cần đến vật lý trị liệu để phục hồi chức năng vận động hoặc ngôn ngữ bị ảnh hưởng sau điều trị.

Điều trị u não ác tính cần kết hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu. "Các tiến bộ y học trong lĩnh vực này đang mở ra nhiều hy vọng mới, kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân", bác sĩ Sơn nói, khuyến cáo người bệnh nên đi khám tại chuyên khoa ung bướu, thần kinh để được tư vấn, đánh giá chuyên sâu, điều trị phù hợp nhất.

Linh Đặng