Ngày 23/5, bà Xoan được con gái xin nghỉ làm một buổi đưa đi tiêm cúm. Con gái cho biết, trước đây bà thường xuyên mắc cúm, nhất là khi thời tiết thay đổi, nắng nóng kèm mưa nhiều như hiện nay. Bệnh gây sốt, đau đầu, đau họng, nhảy mũi, đau nhức mỏi, ho và thường kéo dài.

"Mẹ bị bệnh, tôi và em trai phải nghỉ việc thay phiên nhau chăm", chị Hải - con gái bà Xoan nhớ lại. Năm 2017, bà Xoan mắc cúm bị biến chứng viêm phổi, phải nhập viện điều trị hơn hai tuần. Sau tiêm vaccine định kỳ, bà Xoan ít mắc cúm hơn, hoặc mắc nhưng chỉ bị ho, đau họng vài ngày là khỏi.

Bà Nguyễn Thị Xoan, 76 tuổi, tiêm vaccine cúm mũi thứ 8 tại VNNC Hoàng Văn Thụ, TP HCM ngày 23/5. Ảnh: An Hoa

Cụ Lê Thị Bông, 92 tuổi, quận Phú Nhuận, TP HCM cũng phòng mắc cúm bằng vaccine. Nhà gần nơi tiêm chủng, trong khi mẹ đi lại khó khăn, ông Phúc, 66 tuổi, con trai thứ sáu của cụ Bông đẩy mẹ bằng xe lăn đi tiêm vaccine.

Ông Phúc cho biết, cụ Bông bị bệnh cao huyết áp hơn 15 năm nay, bị biến chứng suy tim, phải đặt máy trợ tim từ năm 2017. Nhờ ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc và tiêm phòng cúm mỗi năm, cụ ít khi bị ho, đau họng, dù thời tiết thay đổi.

Bác sĩ Huỳnh Trần An Khương, Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, cho biết gần đây hơn 220 trung tâm của đơn vị ghi nhận số lượt tiêm vaccine phòng bệnh hô hấp tăng. Nhu cầu tư vấn về vaccine cúm và phế cầu tăng gần 100%.

Theo bác sĩ Khương, người dân đã chủ động phòng các bệnh truyền nhiễm dễ lây qua đường hô hấp, trong đó có cúm, Covid-19 đang có diễn biến khó lường. Từ sự chủ động của người dân, ngành y tế kiểm soát được dịch bệnh, giảm quá tải bệnh viện và các gánh nặng bệnh tật.

Cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, do virus gây nên. Virus dễ lây qua đường hô hấp, từ các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, hoặc tiếp xúc với các đồ vật, bề mặt nhiễm virus sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

Các triệu chứng thường gặp, gồm: sốt cao, đau mỏi cơ, đau đầu, ho khan, nghẹt mũi, mệt mỏi. Phần lớn người mắc có thể phục hồi sau 2-7 ngày, ho có thể kéo dài sau đó.

Bệnh có thể trở nặng ở người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai. Biến chứng thường gặp, gồm: viêm phổi, suy hô hấp, bội nhiễm vi khuẩn phế cầu khiến tình trạng biến chứng nghiêm trọng hơn. Thêm vào đó, người già thường mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, nhiễm cúm có nguy cơ làm bệnh nền khó kiểm soát, trở nặng hơn.

Trường hợp người cao tuổi mắc cúm nặng điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Ảnh: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Cách phòng cúm hiệu quả là tiêm vaccine. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy vaccine giúp giảm đến 60% các bệnh do cúm; giảm 90% tỷ lệ nhập viện và khoảng 70-80% tỷ lệ bị tử vong...

Hiện Việt Nam đang sử dụng bốn loại vaccine cúm, giúp phòng các chủng virus như A/H1N1, A/H3N2 và cúm B. Trong đó, loại của Pháp, Hà Lan và Hàn Quốc tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Loại của Việt Nam tiêm cho người từ 18 đến 60 tuổi. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng chủng ngừa cúm. Người từ 9 tuổi trở lên, cần một liều cơ bản và nhắc lại hàng năm.

Ngoài cúm, người lớn tuổi nên tiêm thêm các loại vaccine phòng bệnh hô hấp như phế cầu, sởi, rubella, bạch hầu, ho gà. Trong đó, vaccine phế cầu giúp phòng các chủng vi khuẩn nguy hiểm viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa, viêm xoang.

Hiện Việt Nam có 5 loại vaccine, gồm phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20, phế cầu 23. Trong đó phế cầu 10 tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tuổi, phế cầu 13 tiêm cho trẻ từ 6 tuần và người lớn, phế cầu 15 tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên (sớm nhất từ 6 tuần tuổi) và người lớn, phế cầu 20 tiêm cho người lớn từ 18 tuổi, phế cầu 23 tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn. Lịch tiêm vaccine tùy theo độ tuổi và lịch sử chủng ngừa.

Công Nguyên