Giang cao 1,66 m, gần đây tim đập nhanh, bác sĩ chẩn đoán huyết áp cao (chỉ số 180/120 mmHg) trong khi huyết áp bình thường ở độ tuổi 14-16 là dưới 136/86 mmHg. Giang từng phải đi cấp cứu vì huyết áp tăng cao.

BS.CKI Phạm Thị Thu Hà, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết Giang béo phì độ hai, chỉ số BMI 37.4 (kg/m2), tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ, rối loạn mỡ máu. "Huyết áp cao thường gặp ở người lớn, trường hợp trẻ vị thành niên như Giang ít gặp", bác sĩ Hà nói, giải thích thêm cơ thể tích lũy quá nhiều mỡ, nhất là mỡ nội tạng tạo áp lực lên tim và mạch máu, làm quá trình bơm máu khó khăn hơn dẫn đến gia tăng sức cản của mạch máu, khiến huyết áp tăng cao. Huyết áp cao vô căn do thừa cân béo phì như Giang có thể phòng ngừa và điều trị bằng cách thay đổi lối sống, ăn uống khoa học. Kiểm soát cân nặng thành công sẽ ổn định được chỉ số huyết áp.

Bác sĩ Hà xây dựng phác đồ điều trị giảm cân cụ thể, trong đó tập trung thay đổi chế độ ăn uống và vận động, kiểm soát huyết áp. Giang cần tránh thức ăn nhanh, chiên rán, nước ngọt, thay vào đó ưu tiên thịt cá giàu protein lành mạnh, bổ sung rau củ chứa nhiều chất xơ.

Để tránh con chán nản, ba mẹ cùng Giang tập thể dục mỗi buổi chiều, đi bơi vào cuối tuần. Thực đơn gia đình cũng thay đổi như bác sĩ khuyến khích để con bớt lạc lõng, thêm động lực. Sau tháng đầu tiên áp dụng cách này, huyết áp về mức bình thường, Giang giảm 4 kg, hướng đến mục tiêu giảm tiếp 25 kg trong 4-6 tháng tiếp theo.

Giang đang đo các chỉ số khối cơ thể bằng máy đo InBody. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Ở tuổi vị thành niên, huyết áp tăng cao gây các triệu chứng như nhức đầu, nôn ói, chóng mặt, mặt đỏ bừng, vã mồ hôi, hồi hộp, mệt mỏi đánh trống ngực xảy ra theo cơn. Bác sĩ Hà cho hay nếu không kiểm soát huyết áp kịp thời, trẻ có thể suy tim, suy thận, tai biến mạch máu não, phù ngoại biên, co giật, hôn mê. ️Trẻ bị thừa cân béo phì không giảm cân có thể ảnh hưởng đến nội tiết và tâm lý, nguy cơ thoái hóa khớp, tổn thương cơ xương, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cao huyết áp ở trẻ em có thể được phòng ngừa bằng cách giữ trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý, duy trì lối sống lành mạnh như ăn uống cân bằng, hạn chế những món nhiều đường, mỡ, thức ăn quá mặn, thức ăn nhanh. Phụ huynh nên tạo điều kiện cho con vui chơi, vận động sau những giờ học căng thẳng, phòng tránh béo phì thông qua các hoạt động đơn giản như chạy bộ, bơi lội, nhảy dây, đá bóng, chơi cầu lông...; không xem thiết bị điện tử quá lâu.

Tăng huyết áp còn được gọi là "kẻ giết người thầm lặng", xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Có khoảng 1,5 tỷ người trên thế giới bị tăng huyết áp theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Ước tính tại Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp.

Đức Hạnh