Nội tiết tố nữ (estrogen, progesterone...) đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sắc vóc, làn da, cảm xúc và khả năng sinh sản của phụ nữ. Nhiều phụ nữ có các dấu hiệu mất cân bằng nội tiết như kinh nguyệt không đều, da sạm nám, dễ cáu gắt, tăng cân không kiểm soát hoặc giảm ham muốn. Bác sĩ Hoàng Quyết Tiến, Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nguyên nhân có thể đến từ lối sống ít vận động, áp lực công việc, chế độ ăn thiếu khoa học.

Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn thường chứa chất béo chuyển hóa (trans fat) và phụ gia thực phẩm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ nội tiết. Chất béo chuyển hóa có thể gây viêm và rối loạn chức năng của tuyến yên và buồng trứng - hai cơ quan quan trọng trong sản xuất hormone sinh dục nữ. Một số phụ gia thực phẩm là chất gây rối loạn nội tiết (EDCs) có thể can thiệp vào hoạt động bình thường của hệ nội tiết khi tiêu thụ.

Thường xuyên ăn các loại thức ăn nhanh như lạp xưởng, xúc xích có thể gây mất cân bằng nội tiết tố nữ. Ảnh: Thanh Thanh

Tiêu thụ đường tinh luyện từ bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm với chỉ số đường huyết cao có thể làm tăng insulin - hormone ảnh hưởng đến cân bằng estrogen và testosterone. Sự dao động đường huyết cũng có thể kích thích cơ thể sản sinh hormone cortisol liên quan đến stress, tác động đến tuyến yên, nơi điều khiển các hormone sinh dục.

Chất béo lành mạnh, nhất là omega-3 và omega-6 tham gia tổng hợp hormone. Thiếu hụt các axit béo thiết yếu này ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone, dẫn đến các triệu chứng như da khô, khô âm đạo, giảm ham muốn và dễ cáu gắt. Omega-3 có khả năng cải thiện lưu lượng máu tử cung và hỗ trợ khả năng sinh sản ở phụ nữ.

Thiếu rau xanh chất xơ và protein (như trứng, cá, đậu...) khiến gan khó đào thải estrogen dư thừa, dẫn đến tích tụ hormone gây mất cân bằng nội tiết. Chất xơ còn góp phần nuôi dưỡng hệ vi sinh vật đường ruột ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa hormone trong cơ thể. Không ăn nhiều rau xanh, trái cây hay protein chất lượng trong khẩu phần ăn hằng ngày là một trong những nguyên nhân khiến phụ nữ dễ gặp các vấn đề như mụn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt, da xỉn màu, cơ thể mệt mỏi, tâm trạng thất thường.

Uống nhiều cà phê, rượu bia có thể kích thích tuyến thượng thận, dẫn đến tăng mức cortisol, gây mất cân bằng giữa estrogen và progesterone. Uống nhiều cà phê hoặc rượu có liên quan đến rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, da sạm và khó ngủ.

Theo bác sĩ Tiến, ăn thực phẩm kém lành mạnh trong thời gian dài có thể làm suy giảm chức năng buồng trứng, rối loạn phóng noãn, tăng nguy cơ hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), rối loạn kinh nguyệt hoặc mãn kinh sớm. Phái đẹp nên xây dựng chế độ ăn hợp lý, giàu chất xơ, protein chất lượng và chất béo thiết yếu để cải thiện rối loạn nội tiết.

Nữ giới nên khám phụ khoa định kỳ hay khi có dấu hiệu bất thường. Bổ sung thường xuyên tinh chất thiên nhiên như lepidium meyenii chứa amino axit, sterol, alkaloid và glufosinate hỗ trợ cơ thể sản sinh đủ nội tiết tố, cải thiện sắc đẹp và sinh lý.

Đình Diệu