TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, cho biết như trên tại hội thảo chuyên đề Vitamin K2 và D3 hỗ trợ tăng trưởng chiều cao trẻ em, hôm 20/6 tại Hà Nội. Đây là dịp các chuyên gia, bác sĩ đưa ra những khuyến nghị mới nhất liên quan đến vitamin thiết yếu trong quá trình tăng trưởng chiều cao.

Chiều cao của nam giới hiện đạt 168,1 cm và nữ 156,2 cm. So với 10 năm trước, nam thanh niên tăng 3,7 cm, còn nữ tăng 2,6 cm. So với các nước Đông Nam Á, chiều cao của người Việt xếp sau Singapore, Malaysia và Thái Lan. Trước đây 10 năm, người Việt đứng gần thấp nhất trong khu vực, chỉ nhỉnh hơn người Indonesia và Philippines.

Theo Bảng thống kê chiều cao trung bình của các quốc gia trên thế giới dựa trên nghiên cứu của NCD Risk Factor Collaboration, chiều cao người Việt đang đứng thứ 153 trên tổng số 201 quốc gia/vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Hiện, chiều cao trung bình của nam giới trên toàn cầu khoảng 171 cm, như vậy nam giới Việt Nam còn thiếu khoảng 3 cm so với trung bình trên thế giới.

"Chiều cao của người Việt Nam có nhiều thay đổi trong những năm vừa qua, tuy nhiên mức tăng còn chậm và vẫn thuộc top thấp của thế giới", ông Sơn nói, chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến việc tăng trưởng chậm như suy dinh dưỡng bào thai và những năm đầu đời, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi vẫn cao, trẻ thiếu vi chất tác động đến chiều cao như canxi, sắt, kẽm, vitamin A, D và K2.

TS Sơn cho biết yếu tố đầu tiên quyết định chiều cao của trẻ là di truyền, chiếm khoảng 23% nhưng dinh dưỡng lại đóng góp đến 32% trong quá trình phát triển của trẻ. Để thu hẹp khoảng cách chiều cao người Việt với các nước, ngoài yếu tố gene, cha mẹ cần quan tâm đến dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ cho trẻ.

Tầm vóc của con người ảnh hưởng mạnh nhất là ở giai đoạn 1.000 ngày đầu đời là 9 tháng mang thai và hai năm đầu đời, giai đoạn tiền học đường và dậy thì, theo TS Sơn. Cụ thể, giai đoạn thai kỳ, trẻ phát triển từ 0 lên tới 50 cm chỉ trong 9 tháng, đây là giai đoạn phát triển chiều cao nhanh nhất. Năm đầu tiên sau sinh, chiều cao của trẻ tăng trung bình 25 cm. Năm thứ hai, trẻ tiếp tục tăng thêm khoảng 12,5 cm.

Khi kết thúc giai đoạn 1.000 ngày đầu đời, trẻ có thể đạt được 50% chiều cao trưởng thành. Nếu trong giai đoạn này, trẻ không nhận đủ các vi chất thiết yếu, chiều cao sẽ khó bù đắp hoàn toàn trong những năm tiếp theo. Sau giai đoạn này, tốc độ tăng chiều cao giảm xuống và chỉ có một đợt tăng mạnh ở tuổi dậy thì trước khi tốc độ tăng trưởng chậm lại và kết thúc vào khoảng năm 19 tuổi.

TS.BS Trương Hồng Sơn trình bày tại hội thảo. Ảnh: Lê Nga

Thành quả của tăng tốc chiều cao là của một quá trình can thiệp sớm, lâu dài và bền vững. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý dinh dưỡng và bổ sung vitamin giúp trẻ tăng trưởng tốt. Ngoài tắm nắng đúng cách, cần bổ sung vitamin D từ chế độ dinh dưỡng hằng ngày và các chế phẩm bổ sung. Vitamin D giúp hấp thụ canxi hiệu quả, thiếu hụt chất này sẽ dẫn tới còi xương ở trẻ.

Ngoài vitamin D, vitamin K2 cũng rất quan trọng trong quá trình phát triển xương và điều hòa chuyển hóa canxi trong cơ thể. Sự kết hợp của 2 loại vitamin K2 và D3 có thể hỗ trợ hấp thu canxi vào xương, giúp tăng cường mật độ xương, giảm nguy cơ loãng xương, gãy xương, đồng thời giảm tình trạng lắng đọng canxi tại các mạch máu, mô mềm, nhằm cải thiện, tăng trưởng chiều cao ở trẻ em.

Trẻ càng lớn, tỷ lệ trẻ thiếu vitamin K2 càng cao. Vì vậy, ông Sơn khuyến nghị đưa việc bổ sung vitamin K2, đặc biệt khi kết hợp với vitamin D3, vào các chương trình dinh dưỡng cộng đồng và chính sách chăm sóc sức khỏe trẻ em. Việc này nhằm hỗ trợ cải thiện mật độ xương, tối ưu hóa sự phát triển chiều cao và phòng ngừa còi xương trong giai đoạn tăng trưởng.

Vitamin D có nhiều trong các loại thực phẩm như: dầu cá, gan, lòng đỏ trứng, bơ và sữa... Còn vitamin K2 có nhiều trong các thực phẩm lên men như phô mai và đặc biệt là natto (đậu nành lên men của Nhật). Ngoài ra, trong thịt gà, lươn cũng chứa vitamin K2.

Lê Nga