Ông James E. Ryan, hiệu trưởng Đại học Virginia, hôm 27/6 triệu tập cuộc họp với ban lãnh đạo cấp cao của trường và thông báo ông sẽ từ chức, sau 7 năm lãnh đạo cơ sở giáo dục này.

Trong thư gửi cộng đồng trường để thông báo về việc từ chức, Ryan khẳng định ông có xu hướng đấu tranh cho những gì bản thân tin tưởng, và cũng có niềm tin sâu sắc vào trường.

"Nhưng tôi không thể đơn phương đưa ra quyết định để đấu tranh với chính phủ nhằm giữ công việc của mình. Làm như vậy không chỉ phi thực tế mà còn có vẻ ích kỷ và tự cho mình là trung tâm, khi hàng trăm nhân viên có thể sẽ mất việc, các nhà nghiên cứu mất nguồn tài trợ và hàng trăm sinh viên mất hỗ trợ tài chính hoặc bị thu hồi thị thực", ông cho hay.

Bộ Tư pháp Mỹ được cho là đã yêu cầu ông Ryan từ chức trong bối cảnh cơ quan này đang điều tra ngôi trường, liên quan các chính sách về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Đây là chính sách tập trung vào việc thúc đẩy sự đa dạng và tạo ra môi trường làm việc công bằng, bình đẳng cho mọi người, bất kể giới tính, độ tuổi, sắc tộc hay nền văn hóa.

Theo truyền thông Mỹ, hội đồng điều hành của trường đã chấp nhận đơn từ chức của ông Ryan. Ông là hiệu trưởng thứ chín của Đại học Virginia kể từ khi chức vụ này lần đầu được bổ nhiệm vào năm 1905.

Hiệu trưởng Đại học Virginia James Ryan tại cuộc họp báo ở Charlottesville, bang Virginia hồi năm 2021. Ảnh: AP

Hội đồng điều hành của Đại học Virginia hồi tháng 3 đã bỏ phiếu chấm dứt các chương trình DEI theo yêu cầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump, nhằm tránh bị cắt tài trợ liên bang. Thống đốc Virginia Glenn Youngkin, thành viên đảng Cộng hòa, đã ca ngợi quyết định này và nói rằng hội đồng đã "bỏ phiếu cho lẽ thường".

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cáo buộc nhà trường không từ bỏ hoàn toàn chính sách DEI và hôm 17/6 gửi thư cảnh báo trường cần phải hành động nhanh chóng. Những người chỉ trích thuộc phe bảo thủ cho rằng trường chỉ đổi tên các sáng kiến DEI thay vì bãi bỏ.

Hai thượng nghị sĩ Dân chủ của bang là Mark Warner và Tim Kaine hôm 27/6 ra tuyên bố chung nói rằng "thật quá đáng khi quan chức Bộ Tư pháp yêu cầu trường cách chức hiệu trưởng Ryan". Họ mô tả ông là "lãnh đạo mạnh mẽ" đã cống hiến cho trường và giúp trường không ngừng phát triển.

Tổng thống Trump hồi tháng 1 ký sắc lệnh yêu cầu xóa bỏ các chương trình DEI trên toàn quốc. Bộ Giáo dục đã mở cuộc điều tra hàng chục trường đại học, lập luận rằng các sáng kiến về đa dạng hóa thực chất là phân biệt đối xử với sinh viên da trắng và sinh viên người Mỹ gốc Á.

Nhà Trắng hiện chủ yếu vẫn nhắm mục tiêu vào Đại học Harvard và các cơ sở giáo dục ưu tú khác mà ông Trump coi là thành trì của chủ nghĩa tự do. Harvard đã mất hơn 2,6 tỷ USD tiền tài trợ nghiên cứu của chính phủ liên bang trong cuộc chiến với chính quyền Trump.

Harvard có quỹ tài trợ 53 tỷ USD nên có thể phần nào đối phó áp lực tài chính từ chính phủ. Tuy nhiên, các trường đại học công lập phụ thuộc nhiều hơn vào tiền thuế của người dân và có thể dễ bị tổn thương hơn. Quỹ tài trợ 10 tỷ USD của Đại học Virginia là một trong những quỹ tài trợ lớn nhất ở nhóm đại học công lập, trong khi quỹ tài trợ của phần lớn các trường khác ít hơn nhiều.

Huyền Lê (Theo AP, NBC News)