Trả lời:

Bệnh lao ảnh hưởng đến mắt theo nhiều cơ chế khác nhau. Vi khuẩn lao mycobacterium tuberculosis có thể xâm nhập tới nhiều cơ quan ngoài phổi và gây bệnh. Khi tấn công vào mắt, vi khuẩn lao gây viêm màng bồ đào trước, viêm màng bồ đào sau (biểu hiện đau nhức, đỏ mắt, nhìn mờ), lao kết mạc, củng mạc, lao hốc mắt (gây đau, sưng lồi mắt, hạn chế chuyển động mắt)... Một số người bệnh lao có phản ứng viêm miễn dịch quá mạnh, dẫn tới xuất hiện khối viêm giống như khối u trong mắt hoặc hốc mắt ảnh hưởng đến thị lực, khả năng chuyển động của mắt.

Một số loại thuốc tiêu diệt vi khuẩn lao tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến mắt nếu không sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ. Tác dụng phụ có thể gặp nhất là tổn thương dây thần kinh thị giác. Một số biểu hiện phổ biến gồm mắt nhìn mờ dần, nhất là khi đọc sách, nhìn gần, giảm khả năng phân biệt màu sắc, đặc biệt là màu đỏ, xanh lá. Người bệnh nhìn thấy bóng mờ khi nhìn chính diện (giảm thị lực trung tâm), đau nhẹ khi di chuyển mắt, nhức đầu không rõ nguyên nhân. Triệu chứng tiến triển âm thầm, không rõ rệt trong giai đoạn đầu nên dễ bỏ qua. Nhiều người chỉ nhận ra khi thị lực đã giảm rõ rệt, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, người bệnh nên đến chuyên khoa mắt khám sớm.

Người bệnh kiểm tra thị lực trước khi theo phác đồ điều trị lao. Ảnh minh họa: Bệnh viện Tâm Anh

Không phải ai điều trị lao cũng gặp tác dụng phụ này, nhưng nguy cơ cao hơn ở người lớn tuổi, có bệnh nền như tiểu đường, suy thận, người từng mắc bệnh mắt hoặc điều trị lao trong thời gian dài. Nếu cơ thể thiếu hụt một số vitamin cần thiết cho hệ thần kinh như vitamin nhóm B có nguy cơ tổn thương thần kinh, trong đó dây thần kinh thị giác cao hơn.

Ảnh hưởng thị lực thường liên quan đến liều lượng, thời gian dùng thuốc. Khi điều trị thông thường, hầu hết người bệnh vẫn có thể dùng thuốc an toàn nếu được theo dõi đúng cách. Nhiều trường hợp phát hiện sớm và điều chỉnh phác đồ, tình trạng giảm thị lực có thể cải thiện sau vài tuần đến vài tháng sau khi dừng thuốc. Tuy nhiên, nếu để muộn, tổn thương có thể khó hồi phục, ảnh hưởng lâu dài đến thị giác.

Để phòng ngừa tác dụng phụ lên mắt, người bệnh nên khám mắt trước khi điều trị lao và kiểm tra định kỳ trong suốt quá trình dùng thuốc, không tự ý ngừng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Dừng điều trị lao giữa chừng có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc, bệnh khó kiểm soát. Khi có bất kỳ bất thường về thị lực, người bệnh nên thông báo với bác sĩ chuyên khoa mắt để khám và can thiệp kịp thời.

Thạc sĩ, bác sĩ Phùng Văn Thạnh

Trung tâm Mắt Công nghệ cao

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội