Viêm khớp dạng thấp (RA) xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh ở lớp lót của khớp, còn gọi là màng hoạt dịch. Màng hoạt dịch vốn sản xuất ra một chất lỏng bôi trơn sụn bao phủ các đầu xương, cho phép xương trượt nhẹ vào nhau khi người bệnh uốn cong khớp. Theo thời gian, tình trạng viêm mạn tính khiến sụn mòn dần, các khớp trở nên cứng và biến dạng.

Bệnh thường ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng lúc, nhưng hay phát triển ở bàn tay trước vì bộ phận này có nhiều khớp hơn so với các bộ phận khác của cơ thể. Mỗi bàn tay có 29 khớp. Các khớp được hỗ trợ bởi một mạng lưới phức tạp gồm cơ, dây chằng và gân, cùng phối hợp để thực hiện các chức năng phức tạp.

Người bị viêm khớp dạng thấp có thể gặp các triệu chứng như đau, cứng khớp bàn tay, khiến các ngón tay sưng lên như xúc xích. Viêm dần gây ra các bất thường ở khớp bàn tay, khiến ngón tay không thể uốn cong hoặc duỗi thẳng như bình thường. Tình trạng này cũng có thể tiến triển đến các khớp lớn hơn như đầu gối, mắt cá chân hoặc khuỷu tay.

Các dấu hiệu ban đầu của viêm khớp dạng thấp bao gồm:

- Đau, sưng hoặc cứng ở nhiều khớp.

- Đau bắt đầu ở các khớp nhỏ như bàn tay, cổ tay hoặc bàn chân.

- Ảnh hưởng đến cùng một khớp ở hai bên cơ thể.

- Kéo dài ít nhất 6 tuần.

- Có thể cứng khớp vào buổi sáng trong 30 phút hoặc lâu hơn.

Một số triệu chứng phổ biến khác của RA bao gồm sụt cân, sốt, suy nhược, mệt mỏi.

Viêm khớp dạng thấp thường bắt đầu gây đau ở các khớp nhỏ như bàn tay, cổ tay hoặc bàn chân. Ảnh minh họa tạo bởi AI

Theo thời gian, tình trạng viêm có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể như tim, phổi, mắt, thận, da. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như khô, đau và viêm ở mắt, nhạy cảm với ánh sáng, xuất hiện các nốt nhỏ trên da gọi là nốt thấp khớp, khó thở, khô miệng, viêm hoặc nhiễm trùng nướu, lượng hồng cầu thấp.

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tiến triển, nghĩa là triệu chứng trở nên nặng hơn theo thời gian. Các phương pháp điều trị như thuốc chống thấp khớp, thuốc kháng viêm không steroid có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn.

Để giảm đau, sưng hoặc cứng khớp, người bệnh có thể chườm nóng hoặc tắm nước ấm để làm mềm các khớp bị cứng hoặc chườm đá để giảm đau và sưng khớp. Áp dụng các kỹ thuật thiền và hít thở sâu để thư giãn, châm cứu hoặc massage, dùng nẹp ngón tay hoặc cổ tay để hỗ trợ khớp bị tổn thương.

Điều chỉnh chế độ ăn uống cũng có thể giúp giảm viêm khắp cơ thể và giảm cân từ đó giảm áp lực lên các khớp. Người bệnh nên hạn chế tiêu thụ đường, thực phẩm chế biến sẵn, ăn ít thịt đỏ, ít sữa nguyên kem. Thay vào đó ưu tiên trái cây tươi, nhiều rau, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá, các loại đậu và hạt. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn chế độ ăn uống phù hợp, tránh làm triệu chứng nặng lên.

Người bị viêm khớp dạng thấp ở bàn tay nên tập thể dục để cải thiện triệu chứng, duy trì khả năng vận động và chức năng của khớp tay như cầm nắm. Các bài tập tay đơn giản được khuyến nghị như dùng tay bóp một quả bóng nhỏ mềm, gập lần lượt từng ngón tay.

Người bệnh nên tập thể dục toàn thân thường xuyên, nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, giãn cơ. Hoạt động này giúp tăng cường sức mạnh và phạm vi chuyển động của khớp, từ đó cải thiện chức năng hàng ngày, duy trì cân nặng lành mạnh. Người bệnh ngừng tập nếu cảm thấy đau nhiều.

Các triệu chứng bất thường cảnh báo nên đi khám như đau dai dẳng hoặc cứng khớp, khớp ấm khi chạm vào, khó di chuyển hoặc tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Người đã được chẩn đoán mắc bệnh nên đến bác sĩ khám nếu có bất kỳ triệu chứng mới.

Anh Ngọc (Theo Medical News Today)