Ông Mạnh bị đột quỵ 10 năm trước, hiện điều trị tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid. Gần đây xuất hiện những triệu chứng bất thường, ông đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 khám. Kết quả chụp cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính động mạch vành ghi nhận tổn thương vỏ não vùng trán trái (vị trí nhồi máu não mới), động mạch cảnh trong bên trái (mạch máu lớn ở hai bên cổ, cung cấp máu giàu oxy cho não trước và não giữa) tắc mạn tính. Hai mạch máu nuôi tim, chi phối phần lớn cơ tim của tâm thất trái gồm động mạch liên thất trước hẹp rất nặng, động mạch mũ trái hẹp nặng.

Ông được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, cho biết ông Mạnh bị nhồi máu não, kích thước tổn thương vừa phải, động mạch cảnh trong bên trái tắc hoàn toàn nhưng bàng hệ cấp máu tốt (tức mạng lưới mạch máu nhỏ được kích hoạt để đưa máu đến não, thay thế động mạch cảnh bị tắc). Ông không có triệu chứng yếu liệt một bên người, đau đầu dữ dội, rối loạn ngôn ngữ hoặc thị giác. Bác sĩ chỉ định điều trị nội khoa tối ưu, kiểm soát nhồi máu não.

Còn hai nhánh động mạch liên thất trước và động mạch mũ trái hẹp nặng đến rất nặng gây thiếu máu cục bộ một vùng lớn của tim khiến ông Mạnh có nguy cơ tử vong cao khi nhồi máu cơ tim cấp. GS Nhân đánh giá lúc này đặt stent mạch vành, phải dùng thuốc kháng đông và thuốc chống kết tập tiểu cầu kép để ngăn ngừa hình thành huyết khối thì có thể làm nặng nề hơn tổn thương nhồi máu não cấp chưa điều trị ổn định. Các bác sĩ quyết định theo dõi sát tình trạng bệnh, phòng ngừa biến chứng xuất huyết não, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp, suy tim. Một tháng sau, tình trạng nhồi máu não được kiểm soát hoàn toàn, êkíp quyết định đặt stent mạch vành cho người bệnh.

BS.CKII Nguyễn Văn Dương, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, chụp cắt lớp kết quang nội mạch (OCT) xác định chính xác vị trí, chiều dài đoạn mạch vành bị hẹp, đường kính mạch máu để chọn kích cỡ stent phù hợp cho ông Mạnh. Êkíp đặt hai stent vào đoạn tắc nghẽn tại động mạch liên thất trước và động mạch mũ trái. Sau can thiệp, hai stent nở hết và áp sát thành mạch máu, không bị bóc tách hai đầu.

Ba ngày sau, sức khỏe ổn định, ông Mạnh xuất viện và tái khám định kỳ. Mục tiêu điều trị hiện tại là ngăn ngừa cục máu đông trong stent và ngăn ngừa tái phát nhồi máu não. Ông Mạnh uống thuốc theo chỉ định, ăn nhạt, hạn chế tinh bột, đường, da, mỡ, gan, nội tạng động vật, tập thể dục thường xuyên.

Giáo sư Nhân (bên trái) cùng êkíp đặt stent cho một người bệnh với sự hỗ trợ của chụp cắt lớp kết quang nội mạch. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Phần lớn người bệnh nhồi máu cơ tim và nhồi máu não đều bắt nguồn từ xơ vữa động mạch. Đây là quá trình tích tụ các mảng bám gồm cholesterol, chất béo, canxi và tế bào viêm bên trong thành động mạch. Những mảng bám này làm cho động mạch bị hẹp lại, mất tính đàn hồi, trở nên cứng hơn.

Nhồi máu cơ tim và nhồi máu não cùng có chung một số yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, béo phì... Bệnh nhân nhồi máu cơ tim có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn so với người không mắc bệnh. Đột quỵ gây tổn thương não nghiêm trọng, biến chứng tim mạch gồm loạn nhịp tim, bệnh cơ tim, suy tim cấp tính, tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ cơ tim. Do đó, người mắc một trong hai bệnh cần tầm soát để phát hiện sớm bệnh còn lại, phòng ngừa phát bệnh, tái phát.

Ngọc Châu

* Tên người bệnh đã được thay đổi