Phôi ngày 5 có tiềm năng làm tổ trong tử cung cao so với phôi ngày 3 do đã loại bỏ phần lớn các bất thường ở phôi trong quá trình phát triển, thu nhận các phôi có sức sống tốt nhất. Song ThS.BS Vũ Thị Ngọc, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết không ít trường hợp dù chuyển phôi ngày 5 không thành công. Nguyên nhân chính gây thất bại làm tổ sau chuyển phôi có thể do chất lượng phôi và một số lý do khác.

Chất lượng phôi không đảm bảo

Phôi nang ngày 5 đã trải qua giai đoạn phân chia tế bào và hình thành cấu trúc rõ ràng, gồm khối tế bào bên trong (ICM) sẽ phát triển thành thai nhi và lớp màng ngoài (trophoblast) sẽ phát triển thành nhau thai. Tuy nhiên, không phải tất cả phôi ngày 5 đều có chất lượng như nhau. Chất lượng phôi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng trứng, tinh trùng và điều kiện nuôi cấy phôi. Nếu phôi có bất thường nhiễm sắc thể (bất thường di truyền), khả năng làm tổ và phát triển thành thai nhi bị hạn chế.

Sàng lọc phôi di truyền (PGT-A) giúp chọn lựa phôi không mang bất thường nhiễm sắc thể trước khi chuyển. Cải thiện chất lượng trứng và tinh trùng thông qua chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và các liệu pháp hỗ trợ như bổ sung vitamin, khoáng chất.

Bác sĩ IVF Tâm Anh tư vấn cho một cặp vợ chồng hiếm muộn. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Môi trường tử cung không phù hợp

Ngay cả khi phôi nang đạt chất lượng tốt, nếu tử cung của người mẹ không đủ điều kiện để tiếp nhận phôi thì quá trình làm tổ cũng khó thành công. Các vấn đề như niêm mạc tử cung mỏng, viêm nhiễm, polyp, u xơ tử cung hay dính tử cung có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm tổ.

Phụ nữ nên điều trị các bệnh lý tử cung trước khi chuyển phôi. Đánh giá độ dày và chất lượng niêm mạc tử cung qua siêu âm, xét nghiệm nội tiết. Sử dụng hormone hỗ trợ (estrogen, progesterone) để tối ưu hóa môi trường nội mạc tử cung.

Miễn dịch và phản ứng viêm

Hệ miễn dịch của cơ thể đôi khi có thể coi phôi thai như một "vật thể lạ" và tấn công nó, dẫn đến thất bại trong việc làm tổ. Ngoài ra, phản ứng viêm quá mức cũng có thể gây cản trở cho quá trình này. Bác sĩ Ngọc khuyến cáo xét nghiệm các yếu tố miễn dịch antiphospholipid trước khi chuyển phôi với các trường hợp có yếu tố nguy cơ để can thiệp điều trị nếu cần thiết

Kỹ thuật trong chuyển phôi

Quy trình chuyển phôi đòi hỏi sự chính xác từ kỹ thuật viên. Bất kỳ sai sót nào như đặt catheter sai vị trí, chấn thương niêm mạc tử cung hay co thắt tử cung khi chuyển phôi đều có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công. Vợ chồng nên lựa chọn trung tâm IVF uy tín với đội ngũ giàu kinh nghiệm, thiết bị chuyển phôi hiện đại để giảm tác động cơ học lên tử cung.

Rủi ro khi chuyển phôi

Chuyển phôi là thủ thuật xâm lấn tối thiểu được đánh giá rất an toàn. Tuy nhiên vẫn có khả năng xảy ra rủi ro sau chuyển phôi dù rất hiếm gặp, theo bác sĩ Ngọc. Một số nguy cơ tiềm ẩn sau khi chuyển phôi gồm chảy máu âm đạo, thay đổi dịch tiết âm đạo hoặc nhiễm trùng.

Tuổi tác và sức khỏe của người mẹ

Các yếu tố như cân nặng, chế độ dinh dưỡng, lối sống và cân bằng hormone trong cơ thể đều ảnh hưởng đến khả năng phôi bám và đào sâu niêm mạc tử cung để phát triển thành thai nhi.

Tỷ lệ thành công khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) giảm dần theo độ tuổi. Từ khoảng 37 tuổi, số lượng và chất lượng trứng của người phụ nữ giảm nhanh cũng như khả năng tiếp nhận phôi làm tổ không còn tối ưu như trước. Bác sĩ Ngọc khuyến nghị các cặp vợ chồng không nên trì hoãn sinh con quá muộn hoặc cân nhắc phương án trữ đông trứng để bảo tồn khả năng sinh sản.

Yếu tố tâm lý

Căng thẳng và lo lắng có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone, lưu lượng máu đến tử cung và cả sự cân bằng nội tiết tố, từ đó giảm khả năng làm tổ của phôi. Phụ nữ nên duy trì tinh thần thoải mái, tham gia các hoạt động thư giãn như yoga, thiền, hoặc trị liệu tâm lý nếu cần. Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng có thể giảm áp lực cho các cặp vợ chồng trong quá trình IVF.

Để tăng cơ hội thành công, các cặp vợ chồng cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa, tìm hiểu kỹ về sức khỏe sinh sản của mình và chuẩn bị tâm lý cho hành trình IVF.

Thanh Ba