Trả lời:

Mỡ máu cao là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ não. Có 4 chỉ số mỡ máu thường được sử dụng trong xét nghiệm là cholesterol toàn phần, triglyceride, LDL-C (mỡ xấu), HDL-C (mỡ tốt). Các chỉ số này có thể cao hoặc thấp khác nhau khi làm xét nghiệm. Bác sĩ quyết định điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ rối loạn mỡ máu trên xét nghiệm, phân tầng nguy cơ tim mạch của từng người bệnh.

Trong 4 chỉ số mỡ máu trên, LDL-C tăng có nguy cơ gây đột quỵ thiếu máu não. Giá trị bình thường của LDL-C là dưới 100 mg/dl, LDL-C cao dẫn đến lắng đọng mảng xơ vữa trong lòng động mạch, làm hẹp mạch, cản trở lưu thông máu đến não, tăng nguy cơ đột quỵ thiếu máu não. Nếu một mảng xơ vữa bị bong ra có thể hình thành cục máu đông và bịt kín lòng mạch, khiến dòng máu lên não bị tắc, dẫn đến đột quỵ.

Mỡ máu cao còn thúc đẩy tăng huyết áp - yếu tố nguy cơ gây đột quỵ. Khi mảng xơ vữa hình thành làm hẹp lòng mạch máu, tính đàn hồi thành mạch kém khiến tim hoạt động mạnh hơn để bơm máu, tăng huyết áp. Huyết áp cao lâu ngày gây tổn thương thành mạch, khả năng cao làm vỡ mạch máu não, dẫn đến đột quỵ xuất huyết.

Để kiểm soát tốt mỡ máu có nhiều phương pháp khác nhau như thay đổi lối sống, dùng thuốc hạ mỡ máu. Bác sĩ lựa chọn phương pháp dựa vào mức độ rối loạn mỡ máu, kết hợp đánh giá các nguy cơ khác của người bệnh như tuổi, giới, thói quen hút thuốc, biến chứng tim mạch, tiền sử sử dụng thuốc tim mạch, bệnh kèm theo như đái tháo đường, bệnh thận...

Bạn nên đi khám sớm để bác sĩ kiểm tra, xác định chỉ số mỡ máu 110 mg/dl là chỉ số nào trong 4 chỉ số mỡ máu nêu trên. Bác sĩ có thể xét nghiệm, hỏi bệnh sử của bạn để phân tầng nguy cơ tim mạch, từ đó tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất. Trường hợp chỉ số mỡ máu cao (LDL-C) là 110mg/dl, không có các yếu tố nguy cơ và bệnh lý khác kèm theo, mức độ nguy cơ tim mạch thấp, bạn chỉ cần thay đổi lối sống, không cần phải sử dụng thuốc hạ mỡ máu.

Bạn nên hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa, chất béo trans như đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, nội tạng động vật. Ưu tiên chất béo tốt từ dầu ôliu, dầu cá, các loại hạt. Bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, giảm muối, hạn chế đường, đồ uống có gas, không hút thuốc lá. Duy trì tập thể dục đều đặn tối thiểu 150 phút mỗi tuần giúp giảm cân nếu thừa cân. Nghỉ ngơi, thư giãn bằng thiền định, yoga hoặc hoạt động giải trí có thể cải thiện tâm lý và sức khỏe tổng thể. Ngủ đủ giấc góp phần cân bằng hormone, duy trì chức năng chuyển hóa mỡ.

Ăn nhiều đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa lipid máu. Ảnh: Lục Bảo

Trường hợp thay đổi lối sống nhưng chưa thể cải thiện tình trạng, xét nghiệm đánh giá lại sau ba tháng mỡ máu vẫn cao, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định thuốc hạ mỡ máu tùy mức độ. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu.

Triệu chứng cảnh báo đột quỵ bao gồm méo miệng, nói khó, chóng mặt, mất thăng bằng, nhìn đôi hoặc nhìn mờ, đau đầu dữ dội, tê hoặc yếu tay chân đột ngột, đại tiểu tiện không tự chủ. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường trên, người bệnh cần đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán, can thiệp kịp thời, giúp tăng cơ hội phục hồi và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Ngọc Dũng

Khoa Thần kinh Đột quỵ

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội