TS.BS Ngô Thị Kim Oanh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3 cho biết trong cuộc sống hàng ngày, có nhiều hành vi tưởng như rất bình thường, thậm chí là "vô thưởng vô phạt", lại tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho thận nếu duy trì trong thời gian dài. Điều đáng nói là không ít người trẻ đang mắc phải những thói quen này một cách vô thức, khiến thận phải hoạt động quá tải, dẫn đến tổn thương không hồi phục.

Dưới đây là những "sát thủ thầm lặng" của thận, cần cảnh giác:

Uống ít nước

Thận cần đủ nước để lọc máu và thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Khi lượng nước đưa vào không đủ, nước tiểu bị cô đặc, làm tăng nguy cơ kết tinh thành sỏi, đồng thời giảm khả năng loại bỏ độc tố.

Nhiều người chỉ uống nước khi cảm thấy khát, trong khi cảm giác khát là dấu hiệu muộn của mất nước.

Uống ít nước kéo dài cũng khiến lưu lượng máu đến thận suy giảm, làm tổn thương mô thận và gây suy thận mạn.

Nhịn tiểu thường xuyên

Việc nhịn tiểu trong thời gian dài, nhất là khi làm việc căng thẳng hoặc trong môi trường thiếu tiện nghi, khiến nước tiểu ứ đọng trong bàng quang, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Tình trạng này dễ dẫn đến nhiễm trùng đường tiểu dưới, sau đó lan ngược dòng lên thận gây viêm bể thận - một nguyên nhân dẫn đến suy giảm chức năng thận nếu tái phát nhiều lần.

Lạm dụng thuốc giảm đau không kê đơn

Các thuốc giảm đau nhóm NSAIDs như ibuprofen, diclofenac, naproxen... khi được dùng không đúng chỉ định, liều cao hoặc kéo dài, có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận và gây viêm thận kẽ.

Trên thực tế, nhiều người dùng thuốc này một cách thường xuyên để giảm đau đầu, đau cơ, đau bụng kinh... mà không biết rằng chính chúng đang âm thầm phá hủy nephron - đơn vị lọc máu của thận.

Lạm dụng thuốc giảm đau không kê đơn âm thầm phá hủy thận. Ảnh minh họa: Quỳnh Trần

Ăn mặn và sử dụng quá nhiều gia vị

Một chế độ ăn giàu muối khiến cơ thể giữ nước nhiều hơn để pha loãng nồng độ natri, đồng thời làm tăng huyết áp. Huyết áp cao kéo dài chính là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương mạch máu nhỏ ở cầu thận, làm giảm chức năng lọc.

Ngoài ra, nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, mì gói, đồ đóng hộp cũng chứa hàm lượng natri rất cao.

Thay nước lọc bằng cà phê, trà đặc hoặc nước ngọt

Một số người trẻ có thói quen chỉ uống cà phê, trà sữa hoặc nước tăng lực trong ngày mà rất ít dùng nước lọc. Các loại đồ uống này có thể gây lợi tiểu nhẹ, làm tăng nguy cơ mất nước mạn tính nếu không bù đủ nước lọc.

Ngoài ra, caffeine, đường và các chất phụ gia cũng làm tăng gánh nặng chuyển hóa cho thận.

Ngủ không đủ giấc

Thiếu ngủ kéo dài ảnh hưởng đến cơ chế tự phục hồi và điều hòa nội tiết của cơ thể, trong đó có chức năng điều hòa huyết áp và cân bằng dịch của thận.

Ngủ ít hoặc ngủ thất thường cũng làm tăng nguy cơ stress oxy hóa - một yếu tố góp phần gây tổn thương cầu thận.

Tập luyện quá sức mà không bù đủ nước và điện giải

Một số người trẻ đẩy cường độ tập luyện đến mức cực hạn, nhất là trong các hoạt động như chạy đường dài, tập gym nặng, thể hình chuyên sâu... mà không bù nước hợp lý. Điều này dễ gây tiêu cơ vân - một tình trạng bệnh lý cấp tính có thể dẫn đến suy thận cấp nếu không được can thiệp kịp thời.

Hút thuốc lá và uống rượu bia thường xuyên

Cả nicotine lẫn cồn đều gây tổn hại đến vi mạch trong cơ thể, bao gồm vi mạch tại cầu thận. Việc sử dụng chất kích thích lâu dài có thể làm giảm tuần hoàn máu đến thận, gây tổn thương cấu trúc mô thận và làm tăng tốc độ tiến triển của bệnh thận mạn.

Theo bác sĩ, nhiều hành vi lặp đi lặp lại trong cuộc sống tưởng như nhỏ nhặt nhưng lại có thể tích lũy hậu quả lớn với thận. Điều quan trọng là nhận diện đúng những thói quen nguy hại để điều chỉnh kịp thời. Việc bảo vệ sức khỏe thận không chỉ bắt đầu từ việc uống đủ nước, ăn uống điều độ mà còn từ chính sự tỉnh táo trong mỗi lựa chọn sinh hoạt hàng ngày.

"Khi thận còn im lặng là lúc chúng ta cần lắng nghe và hành động - trước khi quá muộn", bác sĩ Oanh khuyến cáo.

Mỹ Ý