Lưng của Linh có dấu hiệu lệch sang hai bên cách đây gần một năm, được điều trị bảo tồn bằng vật lý trị liệu, đeo đai song không khỏi. Kết quả chụp X-quang tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho thấy cột sống của Linh vẹo thành hai đoạn cong rõ rệt, vùng ngực vẹo sang phải 34 độ và vùng thắt lưng vẹo sang trái 53 độ.

ThS.BS.CKII Hồ Hữu Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, cho biết ở người bình thường, cột sống không cong vẹo sang hai bên (góc vẹo bằng 0). Cong vẹo cột sống ở thanh thiếu niên thường vô căn (không rõ nguyên nhân). "Mức độ cong vẹo cột sống của Linh rất lớn và có thể tiếp tục tăng 1-3 độ mỗi năm dẫn đến thoái hóa cột sống, gây đau lưng mạn tính, trượt đốt sống, chèn ép thần kinh", bác sĩ Dũng nói. Linh còn có nguy cơ giảm dung tích phổi gây khó thở khi gắng sức.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật chỉnh vẹo cột sống qua lối sau, kết hợp bắt vít chuyên dụng để định hình lại. Đây là phương pháp nắn chỉnh hiệu quả các trường hợp cong vẹo cột sống nặng và phức tạp.

Phim X-quang cho thấy cột sống cong vẹo của Linh (trái) và sau phẫu thuật. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Bác sĩ sử dụng 17 vít kim loại bắt cố định vào các đốt sống bị cong vẹo của Linh, sau đó dùng thanh kim loại để kết nối các vít này lại với nhau, nắn chỉnh cột sống về hình dạng bình thường. "Trường hợp cong vẹo nghiêm trọng có thể cần đến 20 vít hoặc nhiều hơn", bác sĩ Dũng nói.

Do độ cong vẹo cột sống lớn, nắn chỉnh quá mức có thể làm tổn thương thần kinh, dẫn đến liệt, bác sĩ sử dụng máy theo dõi chức năng tủy sống để đảm bảo người bệnh không bị biến chứng thần kinh mà vẫn nắn chỉnh tối đa vẹo. Sau phẫu thuật, tình trạng cong vẹo cột sống thắt lưng của Linh được nắn chỉnh xuống còn 17.2 độ, cong vẹo cột sống ngực còn 15.9 độ.

Một tuần sau mổ, Linh có thể tự thực hiện các sinh hoạt cơ bản, đi lại nhẹ nhàng, không cần dụng cụ hỗ trợ. Hình dạng cột sống được phục hồi, cải thiện đáng kể dáng đi và chức năng vận động, ngăn ngừa sự tiến triển của cong vẹo cột sống về lâu dài. Tùy vào tốc độ liền xương, bác sĩ Dũng tiên lượng từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 6 người bệnh có thể chơi các môn thể thao nhẹ nhàng như bơi lội, đi bộ. Vận động mạnh như chơi bóng đá, bóng rổ thường phải sau 6-12 tháng, khi xương đã liền vững.

Bác sĩ Dũng (thứ hai bên phải) phẫu thuật cho Linh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Theo bác sĩ Dũng, để phát hiện cong vẹo cột sống ở thanh thiếu niên cần tầm soát định kỳ, tầm soát sớm cho trẻ có tiền căn gia đình bị cong vẹo cột sống; quan sát dáng đi, độ cân bằng của hai bên cột sống ngực và cột sống thắt lưng... Tình trạng cong vẹo cột sống thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng cụ thể, qua thời gian sẽ tăng dần do người bệnh tiếp tục sinh hoạt, vận động.

Nếu phát hiện sớm, cong vẹo cột sống có thể điều trị bảo tồn như thực hiện các bài tập vật lý trị liệu tăng cường sức mạnh cơ cốt lõi, cải thiện sự dẻo dai và ổn định chức năng cột sống; đeo đai định hình cột sống, hỗ trợ tư thế sinh hoạt. Khi cột sống cong vẹo hơn 40 độ, người bệnh cần được phẫu thuật, bắt vít chỉnh hình và cố định lại cột sống.

Phi Hồng