Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Tờ trình về điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 với ba nội dung. Trong đó có bổ sung dự toán ngân sách trung ương năm 2025 để chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy; chuyển nguồn dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương năm 2024 chưa phân bổ sang năm 2025 để thực hiện chính sách miễn học phí và các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy.

Cuối cùng là cân đối, bố trí đạt 3% tổng chi ngân sách nhà nước năm 2025 cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị.

Cuối tháng 2, Bộ Chính trị quyết định học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên toàn quốc được miễn học phí từ năm học 2025-2026. Phát biểu tại Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định rằng chính sách phổ cập giáo dục của Nhà nước hướng tới mục tiêu đảm bảo mọi trẻ em đều được đến trường và có cơ hội học tập. Quá trình này thực hiện từng bước, bắt đầu từ tiểu học, sau đó mở rộng lên các cấp học cao hơn. Nhà nước không chỉ tạo điều kiện để trẻ em được đi học mà còn hướng tới hỗ trợ về tài chính, như miễn giảm học phí và cung cấp suất ăn miễn phí.

Tổng Bí thư Tô Lâm (phải) và nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tại phiên khai mạc kỳ họp 9, ngày 5/5. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Mỗi năm cả nước có khoảng 23 triệu trẻ mầm non và học sinh phổ thông. Theo quy định, học phí học sinh mầm non từ 50.000 đến 540.000 đồng một tháng; học sinh phổ thông từ 50.000 đến 650.000 đồng mỗi tháng tùy bậc học, vùng thành thị hay nông thôn, dân tộc thiểu số và miền núi. Mức học phí cụ thể của từng địa phương do HĐND quyết định và nằm trong khung Chính phủ quy định.

Theo Kết luận 126, 127 và 130 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cả nước đang thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Chính phủ cho biết các địa phương cần có thêm khoảng 59.000 tỷ đồng để chi trả chế độ cho cán bộ công chức, viên chức, người lao động khi sắp xếp tổ chức bộ máy.

Khoản này gồm 15.000 tỷ đồng từ ngân sách địa phương và 44.000 tỷ ngân sách trung ương (gồm 14.200 tỷ đồng bổ sung có mục tiêu cho các địa phương, nguồn thực hiện tương tự theo cơ chế cải cách tiền lương).

Để có nguồn thực hiện, Chính phủ trình Quốc hội cho phép sử dụng 15.710 tỷ đồng còn dư từ điều chỉnh lương cơ sở năm 2024 để chuyển nguồn sang 2025. Chính phủ cũng đề nghị Quốc hội cho phép bổ sung 28.290 tỷ đồng dự toán thu ngân sách trung ương 2025 từ nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương và bổ sung tương ứng dự án toán ngân sách.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đề nghị được chuyển khoảng 6.623 tỷ đồng nguồn dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương 2024 chưa phân bổ sang 2025, để có nguồn thực hiện miễn học phí, thực hiện các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy. Theo tính toán trước đó của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cần khoảng 10.000 tỷ đồng (riêng năm 2025 là 4.500 tỷ đồng) để miễn học phí cho học sinh từ mầm non tới cấp THPT.

Để đủ nguồn chi 3% ngân sách năm nay cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Chính phủ dự kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương 2024. Trường hợp sau khi đã sử dụng nguồn tăng thu vẫn không đủ, Chính phủ muốn được sử dụng khoản trong dự toán chi ngân sách trung ương chưa phân bổ để thực hiện nhiệm vụ này.

Tại kỳ họp vào cuối 2024, Quốc hội quyết nghị dự toán ngân sách 2025 là gần 1,967 triệu tỷ đồng; thu chuyển nguồn cải cách tiền lương 110.600 tỷ. Chi ngân sách 2025 là gần 2,55 triệu tỷ đồng; bội chi ngân sách 471.500 tỷ (tương đương 3,8 % GDP).

Trong sáng 17/5, Quốc hội nghe tờ trình dự án sửa đổi Luật Quốc tịch Việt Nam; sửa đổi Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Sau đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Quốc hội cũng thảo luận về điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2025, trước khi biểu quyết thông qua nghị quyết này. Cuối phiên sáng, các đại biểu sẽ bấm nút thông qua hai nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân và một số cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Buổi chiều, các đại biểu thảo luận tổ về sửa đổi ba dự án luật gồm: Quốc tịch Việt Nam; Ngân sách nhà nước và các luật về đầu tư, thuế, tài sản công.

Sơn Hà