"Armenia và Azerbaijan đã cam kết chấm dứt mọi cuộc xung đột mãi mãi, mở cửa thương mại, du lịch và quan hệ ngoại giao, đồng thời tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu hôm 8/8.
Ông Trump trước đó chủ trì cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tại Nhà Trắng. Tại sự kiện, lãnh đạo Armenia và Azerbaijan đã ký kết thỏa thuận hòa bình do Mỹ làm trung gian.
"Họ đã xung đột với nhau rất lâu rồi, trong 35 năm, nhưng giờ họ sẽ là bạn bè và duy trì quan hệ đó trong thời gian dài", Tổng thống Trump nói, thêm rằng Mỹ cũng sẽ dỡ bỏ các hạn chế về hợp tác quân sự với Azerbaijan.
 |
Tổng thống Azerbaijan (trái), Tổng thống Trump và Thủ tướng Armenia tại Nhà Trắng ngày 8/8. Ảnh: AP |
Tổng thống Trump cho biết Mỹ đã ký các thỏa thuận riêng với mỗi nước để mở rộng hợp tác về năng lượng, thương mại, công nghệ và AI. Chi tiết hợp tác không được công bố.
Tổng thống Azerbaijan Aliyev và Thủ tướng Armenia Pashinyan đều ca ngợi ông Trump vì đã góp phần chấm dứt xung đột, khẳng định sẽ đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình.
Xung đột giữa Armenia và Azerbaijan đã kéo dài hàng thập kỷ liên quan vùng lãnh thổ Nagorno-Karabakh. Tháng 9/2023, Azerbaijan mở chiến dịch quân sự thu hồi Nagorno-Karabakh từ lực lượng ly khai thân Armenia, chấm dứt gần ba thập kỷ lãnh thổ bị chia cắt. Ba tháng sau, Armenia và Azerbaijan ra tuyên bố chung về ý định đàm phán hiệp ước hòa bình.
Hai nước sau đó trải qua nhiều cuộc đàm phán, trong đó có cuộc đàm phán tại Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) hồi tháng trước, nhưng không có đột phá nào cho tới khi cùng tham dự cuộc gặp do ông Trump chủ trì.
Thỏa thuận hòa bình Armenia - Azerbaijan, nếu được duy trì lâu dài, sẽ là thành tựu quan trọng đối với chính quyền Tổng thống Trump. Ông gần đây tích cực đóng vai trò nhà kiến tạo hòa bình toàn cầu, giúp nhiều nước đạt thỏa thuận ngừng xung đột, như thỏa thuận ngừng bắn Campuchia - Thái Lan, thỏa thuận hòa bình giữa hai nước Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo.
Ngọc Ánh (Theo AFP, Reuters)
