Chủ tịch Đại học California (UC) James Milliken cho biết ban quản lý của trường hôm 8/8 nhận được yêu cầu nộp phạt một tỷ USD từ chính quyền Tổng thống Donald Trump và đang xem xét.

Đại học California là hệ thống gồm 10 trường thành viên, trong đó có Đại học California, Los Angeles (UCLA). Động thái diễn ra trong lúc chính quyền ông Trump đang thúc đẩy cáo buộc cho rằng UCLA đã có hành vi bài Do Thái trong cách xử lý cuộc biểu tình của sinh viên về Dải Gaza hồi năm 2024.

"Là trường đại học công lập, chúng tôi có trách nhiệm quản lý tiền thuế của người dân và khoản chi ở mức này sẽ tàn phá hoàn toàn hệ thống trường đại học công lập vĩ đại nhất của đất nước, gây thiệt hại nặng nề cho sinh viên và toàn bộ người dân California", Milliken nói.

Ông cho biết người dân Mỹ cần các công trình nghiên cứu của UC và UCLA, vì chúng mang đến "công nghệ và liệu pháp y tế giúp cứu mạng người, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và bảo vệ chủ quyền quốc gia".

Khuôn viên Đại học California, Los Angeles hồi năm 2024. Ảnh: AP

Thống đốc California Gavin Newsom cáo buộc hành động của chính quyền liên bang là "tống tiền" và tuyên bố sẽ kiện ra tòa.

Truyền thông Mỹ cho biết chính quyền ông Trump muốn số tiền phạt trên được thanh toán theo từng đợt. Washington được cho là còn yêu cầu UC phải nộp thêm 172 triệu USD vào quỹ bồi thường cho những người bị ảnh hưởng bởi sự "phân biệt đối xử" của trường, trong đó có sinh viên Do Thái.

Chính quyền liên bang trước đó cũng đóng băng hơn nửa tỷ USD tiền tài trợ về nghiên cứu khoa học và y tế tại UCLA.

Động thái mới nhất dường như tương tự cách thức mà Tổng thống Trump từng dùng để buộc Đại học Columbia nhượng bộ, cũng như đang được áp dụng nhằm khiến Đại học Harvard khuất phục.

Đại học Columbia trước đó chấp nhận trả hơn 200 triệu USD, thấp hơn 5 lần con số UC bị yêu cầu nộp, để dàn xếp với chính quyền liên bang về cáo buộc bài Do Thái. Thỏa thuận còn bao gồm cam kết tuân thủ quy định cấm xem xét yếu tố chủng tộc khi tuyển sinh hoặc tuyển dụng, bên cạnh các nhượng bộ khác.

UC và các trường thành viên đang phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra liên bang, liên quan cáo buộc cân nhắc yếu tố chủng tộc khi tuyển sinh, phân biệt đối xử trong tuyển dụng với người Do Thái, vi phạm quyền công dân của sinh viên Do Thái và báo cáo sai về các khoản quyên góp từ nước ngoài.

UCLA hứng nhiều cáo buộc nhất trong hệ thống trường thành viên của UC, phần lớn liên quan việc sinh viên trường dựng lều trại để biểu tình ủng hộ Palestine hồi năm 2024.

Các sinh viên Do Thái ủng hộ Israel và một giáo sư sau đó nộp đơn kiện lên tòa án liên bang, cáo buộc UCLA dung túng chủ nghĩa bài Do Thái khi không giải tán khu trại, được cho là đã chặn lối đi của người Do Thái ủng hộ Israel ở khuôn viên trường. UCLA đã chi 6,45 triệu USD để dàn xếp vụ kiện.

Phạm Giang (Theo AFP, Los Angeles Times)