Chị Quyên được điều trị dự phòng nguy cơ tiền sản giật từ tuần thai 12, gần hai tháng sau đột ngột đau đầu, buồn nôn rồi ngã quỵ, liệt nửa người trái, lơ mơ. Ngày 24/7, BS.CKI Dương Phạm Văn Thanh, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khi nhập viện tim thai vẫn ổn định ở mức 140 lần/phút nhưng chỉ số tri giác Glasgow (GCS) của thai phụ còn 11/15 - dấu hiệu cảnh báo tổn thương thần kinh trung ương nghiêm trọng.

Bệnh viện kích hoạt quy trình điều trị đột quỵ cấp "Code Stroke", mở lối ưu tiên cấp cứu. Kết quả khảo sát hình ảnh học cho thấy chị Quyên có ổ xuất huyết nội sọ kích thước khoảng 5x4x6 cm ở bán cầu não phải, trong nhu mô não đính chẩm phải. Khối máu tụ chèn ép mạnh và đẩy lệch đường giữa não cho thấy tăng áp lực nội sọ nguy kịch.

"Đây là tình huống tối cấp, nguy cơ đe dọa tính mạng mẹ và thai nhi", bác sĩ Thanh nói. Các bác sĩ Phẫu thuật thần kinh, Hồi sức tích cực, Gây mê hồi sức và Sản khoa hội chẩn đánh giá nguy cơ, thống nhất phẫu thuật cấp cứu đột quỵ cho chị Quyên bằng robot tích hợp AI, đảm bảo "giờ vàng" với mục tiêu cứu sống cả mẹ và thai nhi.

Trước mổ, robot Modus V Synaptive sử dụng thuật toán AI dựng bản đồ não 3D cho phép bác sĩ định vị rõ ranh giới khối máu tụ với các tổ chức lành xung quanh. Từ đó, bác sĩ lên kế hoạch tiếp cận tổn thương theo đường tối ưu, tránh làm tổn hại vùng não chịu trách nhiệm vận động và thị giác, đặc biệt quan trọng với bệnh nhân đang mang thai.

Kết quả chụp CT sọ não cho thấy ổ xuất huyết lớn trong não chị Quyên. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Tâm Anh TP HCM, cho biết ca phẫu thuật não cho thai phụ rất phức tạp, bởi phải đồng thời kiểm soát huyết áp, bảo vệ thai nhi và giữ an toàn tối đa cho não bộ người mẹ. Êkíp tính toán điều chỉnh tư thế mổ đặc biệt dành cho thai phụ tránh chèn ép tĩnh mạch chủ dưới, đảm bảo tuần hoàn cho thai nhi trong suốt cuộc mổ. Các thuốc gây mê, chống co giật và giảm áp lực nội sọ được lựa chọn cẩn trọng nhằm hạn chế co bóp tử cung, thiếu máu nhau thai hay suy thai trong mổ.

Sau gần 90 phút phẫu thuật, khối máu tụ được lấy sạch hoàn toàn, mô não được giải phóng khỏi chèn ép, áp lực nội sọ giảm rõ rệt. Hai ngày sau mổ, chị Quyên hồi tỉnh tốt, chỉ số tri giác cải thiện rõ rệt, có thể cử động nhẹ tay trái, tim thai ổn định. Kết quả chụp CT 1975 lát cắt kiểm tra ghi nhận não được giải áp hiệu quả, không xuất hiện ổ máu tụ mới. Ngày thứ 5 sau mổ, bệnh nhân hồi phục tốt, hoàn toàn tỉnh táo, sức cơ tay trái đạt 4/5, chân trái đạt 2/5, bắt đầu có dấu hiệu vận động trở lại.

Chị Quyên tiếp tục tập hồi phục để ổn định sức khỏe. Bác sĩ nhận định thai máy đều đặn, các chỉ số phát triển thai nhi được kiểm tra chặt chẽ, đang tăng trưởng trong giới hạn bình thường.

Bác sĩ Tấn Sĩ cùng kíp mổ lấy khối xuất huyết bằng robot AI cho chị Quyên. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Xuất huyết nội sọ là biến cố ít gặp nhưng nghiêm trọng trong thai kỳ, có thể gây tử vong cho cả thai phụ và thai nhi nếu không được xử trí kịp thời. Nguy cơ cao thường xuất hiện trong ba tháng cuối thai kỳ, với các nguyên nhân phổ biến gồm túi phình mạch não, dị dạng động - tĩnh mạch hoặc các rối loạn liên quan đến sinh lý thai kỳ, trong đó tiền sản giật là nguyên nhân hàng đầu.

Tiền sản giật làm tăng sức cản thành mạch của mạch máu toàn thân, dẫn đến tăng huyết áp, giảm cung lượng tim và thể tích huyết tương. Những thay đổi này gây rối loạn tưới máu não, có thể dẫn đến phù não và xuất huyết.

ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa, Phó khoa Sản, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, khuyên phụ nữ mang thai, nhất là người có yếu tố nguy cơ như tiền sản giật, tăng huyết áp, béo phì, đái tháo đường, rối loạn đông máu, tiền sử gia đình bị đột quỵ, cần theo dõi định kỳ, thường xuyên tại cơ sở y tế có chuyên khoa Sản và Thần kinh để kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như đau đầu dữ dội, kéo dài, rối loạn thị giác (nhìn mờ, nhìn đôi), khó nói, mất ý thức thoáng qua, nôn ói, co giật, liệt nửa người... người bệnh cần đến bệnh viện có khả năng cấp cứu đột quỵ chuyên sâu để được điều trị kịp thời.

Phương Phạm - Minh Hương

*Tên người bệnh đã được thay đổi