Rau củ cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Tuy nhiên, một số loại như rau chứa oxalat có thể kết tinh với canxi tạo thành sỏi trong đường tiết niệu, phổ biến nhất là sỏi canxi oxalat.

ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết không phải ăn thực phẩm chứa oxalat sẽ bị sỏi thận. Tuy nhiên, người từng bị sỏi thận hoặc có nguy cơ cao nên kiểm soát lượng oxalat nạp vào để giảm tái phát. Người bệnh không cần loại bỏ hoàn toàn rau củ nhiều oxalat song nên ăn đa dạng các loại, xây dựng thực đơn hợp lý, lưu ý cách chế biến để đảm bảo dinh dưỡng, uống đủ nước (2-2,5 lít). Nước giúp pha loãng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, từ đó hạn chế sỏi hình thành.

Ăn rau củ giàu oxalat với lượng vừa phải để hạn chế nguy cơ hình thành sỏi thận. Ảnh: Trọng Nghĩa

Người bệnh sỏi thận nên ăn rau kèm thực phẩm giàu canxi tự nhiên như sữa, phô mai, cá nhỏ cả xương hoặc đậu phụ. Khi ăn chúng cùng nhau, canxi liên kết với oxalat ngay trong đường tiêu hóa, làm giảm lượng oxalat hấp thu vào máu, đào thải qua phân dưới dạng hợp chất không tan, từ đó hạn chế hình thành sỏi. Ngược lại, chế độ ăn quá nghèo canxi làm tăng nguy cơ sỏi oxalat, do oxalat được hấp thu nhiều hơn vào cơ thể. Ngoài oxalat, người bị sỏi thận nên giảm ăn mặn, tránh quá nhiều đạm động vật, hạn chế bổ sung vitamin C liều cao (vì vitamin C dư thừa có thể chuyển hóa thành oxalat).

Người có nguy cơ sỏi thận tránh nhịn tiểu, uống quá ít nước, sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc hoặc lạm dụng thuốc lợi tiểu. Những yếu tố này đều có thể làm tăng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, kích thích hình thành sỏi.

Để phòng ngừa sỏi thận, bác sĩ Tùng khuyên mỗi người cần kiểm soát cân nặng và vận động thường xuyên. Người có tiền sử bị sỏi thận hoặc đang bị sỏi thận nên tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Khám dinh dưỡng định kỳ, đo thành phần cơ thể bằng máy InBody 770 và xét nghiệm vi chất trong cơ thể bằng máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC xác định cơ thể đang thiếu, thừa dưỡng chất nào. Từ đó, bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng, bổ sung vitamin, khoáng chất phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Trọng Nghĩa