Bác sĩ Lê Thị Gấm, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết như trên trong bối cảnh biến thể Covid XEC, dòng phụ mới của Omiron mang nhiều đột biến, tốc độ lây lan nhanh gấp 7 lần cúm. Nhiều quốc gia trên thế giới như Brazil, Anh, Thái Lan, Singapore... ghi nhận số ca mắc tăng cao. Tại Việt Nam, một số bệnh viện cũng tiếp nhận ca bệnh tăng dần, có ca phải thở oxy.

Covid-19 có nhiều biểu hiện giống bệnh cúm, khiến người dân lo lắng không phát hiện đúng bệnh, điều trị sai cách. Theo bác sĩ Gấm, cả cúm và Covid đều có các triệu chứng sốt, ho, khó thở hoặc thở hụt hơi, mệt mỏi, đau họng, chảy nước mũi, đau nhức cơ thể, đau đầu. Đồng thời, cúm và Covid đều gây ra các biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, suy đa cơ quan, tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Tuy nhiên, hai bệnh cũng có triệu chứng khác nhau, giúp phân biệt dễ dàng hơn. Trong đó, cúm do virus cúm gây ra với chủ yếu các chủng cúm A và B. Thời gian ủ bệnh thường từ 1-4 ngày. Bệnh lây trước khi có triệu chứng một ngày và lây lan mạnh trong khoảng 5-7 ngày. Hầu hết nguồn lây cúm đến từ người có triệu chứng.

Bệnh nhân điều trị Covid tại Bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Còn Covid do virus SARS-CoV-2 gây ra, thời gian ủ bệnh 2-14 ngày sau khi tiếp xúc nguồn bệnh, có thể lây nhiễm trong 10 ngày hoặc dài hơn từ khi xuất hiện triệu chứng. Khác với cúm, người nhiễm virus Covid có thể không biểu hiện triệu chứng nhưng vẫn lây cho người khác.

Ngoài các triệu chứng trên, người mắc Covid có thể gặp tình trạng mất khứu giác và vị giác, xảy ra vài ngày sau khi nhiễm bệnh hoặc kéo dài vài tuần. Điều này rất hiếm khi xảy ra ở bệnh nhân cúm. Đây là dấu hiệu điển hình có thể phân biệt giữa hai bệnh.

Về diễn tiến bệnh, thông thường, người mắc bệnh cúm có thể khỏi trong khoảng 3-7 ngày, biểu hiện mệt mỏi sau mắc cúm khoảng một tuần. Còn người bệnh mắc Covid có thể gặp triệu chứng kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng do hội chứng hậu Covid-19 như khó thở, đặc biệt khi gắng sức, mệt mỏi, khó suy nghĩ hoặc tập trung.

Một số ít người mắc Covid có thể phát triển hội chứng viêm đa hệ thống là tình trạng phản ứng miễn dịch quá mức dẫn đến phản ứng viêm khắp cơ thể. Bệnh gây các triệu chứng sốt cao liên tục, đau bụng, tiêu chảy, phát ban, tim đập nhanh... cần phải nhập viện để điều trị.

Ngoài ra, cúm và Covid có thể phân biệt bằng xét nghiệm nhanh kháng nguyên hoặc xét nghiệm sinh học phân tử PCR.

Bác sĩ Gấm lưu ý cúm và Covid đều lây lan qua đường hô hấp. Người bệnh hoặc người mang virus không triệu chứng phát tán các giọt bắn chứa virus từ đường mũi họng ra không khí khi ho, hắt hơi, nói chuyện. Virus cũng có thể bám trên các bề mặt như tay nắm cửa, cầu thang, bàn ghế, vật dụng như ly uống nước, chén, bát... và lây nhiễm khi sử dụng chung hoặc chạm tay vào sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng.

Cúm và Covid có thể đồng nhiễm cùng lúc hoặc bội nhiễm thêm tác nhân thường gặp như phế cầu khuẩn cư trú ở vùng hầu họng khiến tình trạng trở nặng hơn.

Trẻ nhỏ tiêm ngừa cúm tại Trung tâm tiêm chủng VNVC. Ảnh: Hoàng Dương

Để phòng bệnh, bác sĩ Gấm khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp như: đeo khẩu trang, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc nước xịt khuẩn, hạn chế đến nơi đông người nếu không cần thiết, bổ sung dinh dưỡng, tập luyện thể thao đều đặn... Cùng với đó, tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa đơn giản và hiệu quả nhất, đặc biệt với nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai.

Hiện Việt Nam có vaccine cúm thế hệ mới, phòng các chủng virus phổ biến gồm cúm A/H1N1, A/H3N2 và hai chủng cúm B. Trong đó vaccine tiểu đơn vị chỉ chứa kháng nguyên bề mặt virus với tính sinh miễn dịch tốt và ít gây phản ứng phụ sau tiêm như sốt, đau tại nơi tiêm... Vaccine cần tiêm nhắc lại một mũi hằng năm để cập nhật chủng cúm lưu hành và củng cố kháng thể suy giảm theo thời gian.

Ngoài ra, trong thời điểm giao mùa, nhiều mầm bệnh hô hấp phát triển, người dân cũng nên tiêm vaccine phòng các bệnh khác như phế cầu gây viêm phổi, sởi, rubella, thủy đậu, sốt xuất huyết... để bảo vệ sức khỏe.

Người có triệu chứng viêm đường hô hấp không nên tự ý điều trị, nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị theo phác đồ phù hợp.

Nguyên Khanh