Tàn nhang và nốt ruồi là hai loại tăng sắc tố da phổ biến. Tùy vào tông màu da tự nhiên của từng người, chúng có thể có màu hồng, đỏ hoặc xanh lam đến nâu, đen. Dù có một số đặc điểm tương tự nhau, tàn nhang và nốt ruồi có nguyên nhân, hình dạng và màu sắc khác nhau.

Tàn nhang

Tàn nhang là những vùng da đổi màu do tế bào sắc tố melanin, thường nhỏ và luôn phẳng. Một số trường hợp, tàn nhang có thể trông to hơn nếu có nhiều vùng đổi màu nhỏ nằm gần nhau.

Màu sắc của tàn nhang có thể thay đổi tùy theo tông da như màu rám nắng, nâu, đen hoặc đỏ. Đôi khi, tàn nhang tự mờ dần theo tuổi tác. Chúng thậm chí có thể mờ đi trong những tháng mùa đông, khi da ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hơn nên sản xuất ít melanin hơn. Có hai loại tàn nhang là đồi mồi và tàn hương.

Đồi mồi: Đây là tàn nhang phát triển theo thời gian do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên các vùng da như mặt, tay và ngực.

Tàn hương: Loại tàn nhang này thường phát triển đầu thời thơ ấu và phổ biến nhất ở người có làn da sáng và tóc đỏ. Mỗi đốm tàn hương có đường kính nhỏ hơn 3 mm và thường xuất hiện với số lượng lớn.

Tàn nhang không liên quan đến bất kỳ vấn đề sức khỏe nào. Chúng không thể biến thành nốt ruồi và không có nguy cơ ung thư.

Nốt ruồi

Nốt ruồi là những đốm da có thể nổi lên hoặc phẳng, thường phát triển trong thời thơ ấu. Hầu hết người lớn đều có ít nhất một vài nốt ruồi, thậm chí có 10-40 nốt ruồi là bình thường. Những người màu da sáng thường có nhiều nốt ruồi hơn. Nốt ruồi có thể gia tăng kích thước và nhạt đi hoặc sẫm màu hơn khi già đi, bất kể tông màu da.

Hầu hết nốt ruồi đều vô hại, song một số trường hợp có thể là triệu chứng của ung thư da hắc tố hoặc không phải hắc tố như ung thư biểu mô tế bào đáy và tế bào vảy. Các loại nốt ruồi có thể làm tăng nguy cơ ung thư da như nốt ruồi bẩm sinh lớn, xuất hiện từ 50 nốt ruồi trở lên sau khi sinh, nốt ruồi có hình dạng không điển hình, nốt ruồi hình vòm và lồi, màu hồng, đỏ, nâu hoặc đen.

Nốt ruồi thường có màu hồng, đỏ, nâu hoặc đen, ít khi gây hại sức khỏe. Ảnh minh họa tạo bởi AI

Ung thư da có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Viện Da liễu Mỹ hướng dẫn quy tắc ABCDE nhận biết nốt ruồi có nguy cơ ung thư gồm:

A (Asymmetry): Không đối xứng. Điều này có nghĩa khi chia đôi, hai nửa nốt ruồi không tương đồng nhau.

B (Border): Đường viền. Khối u ác tính thường có đường viền không đều, chỗ mờ chỗ đậm hoặc lởm chởm.

C (Color): Màu sắc. Nốt ruồi bình thường có màu sắc đồng đều. Nếu nốt ruồi có nhiều màu, sắc thái khác nhau như nâu, rám nắng hoặc đen xen kẽ với màu trắng, xám, đỏ hoặc xanh có thể là dấu hiệu cảnh báo ác tính.

D (Diameter): Đường kính. Nốt ruồi lớn hơn cục tẩy bút chì (khoảng 5-6 mm) được coi là bất thường, thậm chí khi không có dấu hiệu bất thường nào khác đáng chú ý.

E (Evolution): Sự tiến triển. Nốt ruồi có sự phát triển về màu sắc, đường kính hay chiều cao theo thời gian.

Nếu nốt ruồi hoặc tàn nhang xuất hiện đột ngột và thay đổi nhanh chóng, có hình dạng rất khác so với những nốt ruồi khác, gây ngứa hoặc chảy máu, hãy đi khám. Người từ 30 tuổi trở lên và có một nốt ruồi mới hoặc một nốt ruồi cũ biến đổi nhanh cũng nên đi khám da. Tầm soát ung thư da hàng năm hoặc thường xuyên hơn nếu có nguy cơ mắc ung thư da cao hoặc có tiền sử ung thư da.

Anh Ngọc (Theo Healthline)