Đột quỵ là sự cố đột ngột nguy hiểm của hệ tuần hoàn, làm ngừng cung cấp oxy và dưỡng chất cho tế bào não. Đột quỵ có thể để lại di chứng lâu dài nặng nề hoặc dẫn tới tử vong.

Theo ThS.BS Trần Tấn Đạt, Chuyên khoa Tim mạch - Lão khoa, Bệnh viện Quốc tế Minh Anh, thời tiết quá lạnh, quá nóng, chuyển giao mùa kèm với khí hậu ẩm ướt là yếu tố thuận lợi dễ dẫn đến đột quỵ nhất.

Trong ngày

Nhồi máu cơ tim và đột quỵ đều có khả năng xảy ra vào sáng sớm, khoảng 6h30 sáng.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học y khoa Oregon đã xem xét những thay đổi về mức độ của một loại protein nhất định có tác dụng ức chế sự phân hủy cục máu đông, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Protein này, gọi là chất ức chế hoạt hóa Plasminogen-1 (PAI-1) được quan sát thấy đạt nồng độ đỉnh vào lúc 6h30 sáng ở những người tham gia nghiên cứu. Điều này cho thấy đồng hồ sinh học bên trong của những người tham gia chịu trách nhiệm điều chỉnh sự gia tăng của protein PAI-1.

Trong tuần

Theo nghiên cứu dài 40 năm, kết quả công bố trên tạp chí Stroke, ngày trong tuần dễ bị đột quỵ nhất là thứ hai.

Nghiên cứu phát hiện thấy việc tiêu thụ nhiều rượu, dùng đồ ăn mặn, u mỡ là những thủ phạm gia tăng đột quỵ vào ngày đầu tuần.

Minh họa một người bị đột quỵ tai biến mạch máu não. Ảnh: iStock

Trong năm

Tỷ lệ đột quỵ và đau tim còn diễn ra trong năm thường rơi vào khoảng thời gian nghỉ lễ. Nghiên cứu được công bố trên Circulation phát hiện ra rằng cả đau tim và đột quỵ đều phổ biến nhất vào Giáng sinh, ngày sau Giáng sinh và ngày đầu năm mới. Lý do, đây là thời điểm mọi người đã ăn uống nhiều thực phẩm béo, mặn hoặc đường hơn những ngày thường.

Kết hợp các yếu tố này với thời tiết lạnh cuối năm dẫn đến nguy cơ đột quỵ tăng vọt. Thời tiết lạnh khiến mạch máu co lại và máu dễ đông hơn, có khả năng dẫn đến giảm lưu lượng máu đến tim và não do cơ thể chưa kịp thích nghi với việc thay đổi nhiệt độ.

Thời tiết lạnh cũng khiến mọi người thường uống nước không đủ. Điều này làm cơ thể thiếu nước, cũng có thể dẫn đến việc tạo ra các huyết khối. Ngoài ra, thời tiết quá lạnh hoặc nóng đều có thể gây các tác động đến sự co giãn quá mức hệ thống mạch máu, làm tăng huyết áp và tăng hoạt động của tim. Tác động này càng nghiêm trọng đối với những bệnh nhân lớn tuổi, có sẵn bệnh nền như tăng huyết áp, nhưng không được kiểm soát tốt. Với bệnh lý xuất huyết não, thủ phạm của trên 90% trường hợp là do tăng huyết áp.

Để phòng ngừa đột quỵ, bác sĩ khuyến cáo chú ý kiểm soát chặt các bệnh nền. Người lớn tuổi, béo phì và có nhiều bệnh nền kèm theo được xem là nhóm có nguy cơ cao. Cần ăn uống điều độ, người có bệnh nền cần kiêng khem, sử dụng thuốc đều đặn theo khuyến nghị của bác sĩ, như thuốc huyết áp, tiểu đường, cholesterol... hay bệnh lý đang được điều trị.

Mỹ Ý