Trả lời:

Sỏi tụy hình thành chủ yếu do lắng đọng tinh thể canxi bên trong tuyến tụy. Viêm tụy mạn tính khiến các mô tụy bị viêm, tổn thương và vôi hóa, lâu dần làm canxi lắng đọng, hình thành sỏi trong ống tụy hoặc nhu mô tụy. Ống mật chủ, ống tụy gần và hợp lưu với nhau. Sỏi ở đoạn cuối ống mật chủ, nhất là sỏi kích thước 3-5 mm dễ di chuyển vào ống tụy gây tắc nghẽn dịch tụy, hình thành sỏi tụy.

Uống nhiều rượu bia trong thời gian dài cũng làm tổn thương mô tụy khiến khó hấp thụ canxi, dẫn đến canxi tích tụ, hình thành sỏi tại đây. Tăng nồng độ canxi trong máu do bệnh lý cường cận giáp hay chế độ ăn uống thừa canxi trong thời gian dài cũng gây lắng đọng trong tuyến tụy, tạo thành sỏi.

Bác sĩ Lê Khoa tư vấn cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ sỏi tụy khác gồm béo phì, ít vận động, hút thuốc lá, tăng triglyceride, hẹp ống tụy hoặc mắc một số bệnh lý như rối loạn tự miễn dịch, xơ nang... Sỏi tụy khi mới hình thành thường không có triệu chứng rõ ràng. Triệu chứng như đau bụng vùng thượng vị (trên rốn), buồn nôn, nôn và đôi khi kèm sốt thường xuất hiện khi sỏi lớn, gây tắc nghẽn.

Sỏi tụy phát triển làm cản trở dòng chảy của enzyme tiêu hóa từ tuyến tụy đến ruột non, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm tụy cấp tái phát, nhiễm trùng, suy đa tạng khi bệnh diễn tiến nặng... Thông thường sỏi tụy mức độ nhẹ, không có triệu chứng thì người bệnh chỉ cần điều trị bảo tồn. Khi bệnh tiến triển nặng, các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật sỏi tụy. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ chỉ định phương pháp phẫu thuật phù hợp như dẫn lưu ống tụy, nội soi mật tụy ngược dòng lấy sỏi tụy, mở ống tụy lấy sỏi và nối ống tụy với ruột non, cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến tụy... Nếu người bệnh được phát hiện sớm thường sẽ điều trị bằng phương pháp lấy sỏi ít xâm lấn, nguy cơ rủi ro thấp.

Bất cứ phẫu thuật nào cũng tiềm ẩn một số rủi ro, biến chứng. Bạn nên đưa ông đến bệnh viện có đầy thiết bị y tế và cơ sở vật chất, bác sĩ giàu kinh nghiệm để được chẩn đoán, điều trị hiệu quả, giảm nguy cơ biến chứng.

ThS.BS.CKI Lê Khoa

Trung Tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM