TS.BS Đặng Thị Mai Khuê, Phó trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ho ra máu là triệu chứng cảnh báo tổn thương ở phổi hoặc đường hô hấp dưới. Người bệnh lao phổi thường ho ra máu kéo dài trên hai tuần, sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân và mệt mỏi nhiều. Tuy nhiên, không phải cứ ho ra máu là bị lao phổi.

Một số bệnh hô hấp khác như viêm phế quản mạn, giãn phế quản, viêm phổi nặng, áp xe phổi, nấm phổi cũng gây chảy máu khi ho. Người mắc bệnh tại phổi có thể ho đờm máu dai dẳng kèm đau ngực như dị vật đường thở hoặc viêm phổi mạn tính do u hạt không bã đậu. Bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn đầu thường xuất hiện triệu chứng duy nhất là ho lẫn máu, theo bác sĩ Khuê.

Tình trạng này còn liên quan đến tim mạch như suy tim trái, hẹp van hai lá hoặc tắc mạch phổi do máu ứ đọng trong phổi. Người bệnh thường có kèm biểu hiện khó thở, mệt khi gắng sức, đau ngực và phù chân. Bệnh lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng Goodpasture, hội chứng Churg-Strauss, sử dụng thuốc kháng đông cũng gây ho ra máu.

Bác sĩ Khuê tư vấn sức khỏe cho người đến khám. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ Khuê khuyên người bị ho ra máu cần đến bệnh viện để kiểm tra. Nếu ho ra máu khoảng 100-200 ml trong 24 giờ hoặc kèm theo triệu chứng như tức ngực, khó thở, mạch nhanh, tụt huyết áp, da nhợt nhạt... là dấu hiệu cấp cứu, có thể đe dọa tính mạng do mất máu cấp hoặc tắc nghẽn đường thở, suy hô hấp.

Để xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang hoặc CT ngực, xét nghiệm đờm tìm vi khuẩn lao hoặc tế bào ung thư, nội soi phế quản khi cần. Các thế hệ máy CT mới như CT 768 lát cắt, CT 1975 lát cắt hay CT 100.000 lát cắt giúp tăng hiệu quả phát hiện, đánh giá tổn thương nhỏ ở phổi. Bác sĩ sẽ chỉ định thêm xét nghiệm máu, đánh giá đông máu, chức năng gan thận hoặc siêu âm tim khi nghi ngờ nguyên nhân ngoài phổi. Nếu người bệnh ho ra máu lượng nhiều hoặc dai dẳng, bác sĩ chỉ định can thiệp nút mạch để cầm máu.

Tùy nguyên nhân gây bệnh mà hướng điều trị khác nhau. Ví dụ người mắc bệnh lao được điều trị kháng lao đủ phác đồ, còn viêm phế quản mạn tính cần dùng kháng sinh và thuốc hỗ trợ hô hấp. Bác sĩ có thể phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị phù hợp cho người ung thư.

Bác sĩ Mai Khuê khuyến cáo người bệnh không tự ý mua thuốc cầm máu hoặc kháng sinh sử dụng khi chưa rõ nguyên nhân vì có thể khiến tình trạng xấu đi, làm mờ triệu chứng, khó chẩn đoán. Người bị tái phát nhiều lần không đi khám có thể tiến triển nặng hơn, điều trị tốn kém.

Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp như không hút thuốc, giữ môi trường sống sạch sẽ, tiêm ngừa đầy đủ và khám sức khỏe định kỳ. Người có tiền sử lao hoặc đang điều trị bệnh phổi cần tuân thủ phác đồ và tái khám đúng hẹn.

Kiến Tường