Đĩa đệm là miếng đệm nằm giữa mỗi đốt sống trong cột sống. Đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí ban đầu do nhiều lý do (như tai nạn, mang vác sai tư thế, thoái hóa cột sống...) gây chèn ép và đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa. Tình trạng này được gọi là đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm. Cơn đau có thể bắt đầu từ lưng dưới, qua hông, mông và/ hoặc xuống chân, gây yếu cơ chân, bàn chân, dẫn đến cảm giác tê, ngứa ran, khó chịu như kim châm.

BS.CKI Vũ Ngọc Bảo Quỳnh, khoa Cột sống, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết phần lớn trường hợp đau thần kinh tọa có cải thiện tốt, thậm chí phục hồi hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách. Tùy theo tình trạng người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp dưới đây.

Thuốc

Bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc giảm đau, kháng viêm, chống co giật... theo đường uống cho người bị đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm. Người bệnh nên nghỉ ngơi đầy đủ, có thể chườm nóng hoặc chườm lạnh. Mỗi lần chườm tối đa 20 phút, thực hiện 3-4 lần một ngày.

Bác sĩ Quỳnh giải thích tình trạng cột sống cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Vật lý trị liệu

Người bệnh có thể cần nghỉ ngơi nhiều và giảm tần suất vận động khi đau. Tuy nhiên, cần tránh nằm lâu vì có thể gây co cứng các cơ khớp, làm bệnh nặng hơn. Tùy thuộc tình trạng người bệnh, bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu thiết kế các bài tập riêng biệt phù hợp, đảm bảo tăng cường sức mạnh cho cột sống và các cơ vùng lưng dưới, bụng, mông và hông, kéo căng, cải thiện sự linh hoạt của các gân, cơ bị cứng, tăng cường trao đổi chất dinh dưỡng trong cơ thể.

Tiêm steroid ngoài màng cứng

Khi được tiêm vào cơ thể, steroid phân tán vào các đầu dây thần kinh và mô khác, kiểm soát phản ứng viêm xung quanh dây thần kinh tọa, giảm hoạt động của hệ miễn dịch nhằm hạn chế sản xuất các tế bào viêm. Từ đó, người bệnh giảm đau nhanh, thuận lợi tham gia các bài tập vật lý trị liệu. Hiệu quả điều trị ở mỗi người bệnh khác nhau, có người giảm đau ngay lập tức với tác dụng kéo dài, số khác chỉ nhận thấy hiệu quả trong vòng vài tuần hoặc vài tháng.

Người bệnh tập phục hồi chức năng giải quyết tình trạng đau lưng. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Theo bác sĩ Quỳnh, nếu các phương pháp này không mang lại hiệu quả hoặc bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn, phẫu thuật là phương pháp cuối cùng giúp người bệnh hết đau, khôi phục khả năng sinh hoạt và tránh biến chứng nguy hiểm làm giảm nghiêm trọng chất lượng sống.

Hiện, vi phẫu thuật loại bỏ nhân đệm là phương pháp phổ biến trong điều trị đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm. Phương pháp này loại bỏ một xương bản sống đốt sống để tiếp cận rễ thần kinh tốt hơn hoặc giảm áp lực thần kinh hiệu quả. Đây là hình thức phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, các bác sĩ thao tác thông qua một đường mổ rất nhỏ trên da kết hợp sử dụng ống nong và kính vi phẫu hiện đại như Zeiss Kinevo 900 với khả năng phóng to 20-25 lần. Nhờ đó, bác sĩ quan sát rõ nét các cấu trúc nhỏ và sâu trong cột sống, tăng cường độ chính xác trong thao tác, hạn chế tối đa tổn thương, người bệnh ít đau, ít mất máu, phục hồi nhanh hơn.

Thông thường, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, người bệnh có thể đi lại ngay ngày đầu sau phẫu thuật và xuất viện sau đó 2-3 ngày.

Phi Hồng