Hệ thần kinh bao gồm một mạng lưới các dây thần kinh, tế bào thần kinh. Có hàng trăm dây thần kinh ngoại biên trên khắp cơ thể. Đây là một bó sợi tiếp nhận, gửi thông điệp giữa cơ thể và não. Các thông điệp được gửi đi thông qua các thay đổi về mặt hóa học, điện trong các tế bào.
Khi mọi thứ diễn ra suôn sẻ, não nhận được thông tin cần thiết để kiểm soát cử động cơ, nhận biết cơn đau và duy trì hoạt động bình thường của các cơ quan nội tạng. Song khi các dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương, cơ thể sẽ biểu hiện nhiều triệu chứng khác nhau.
Tê, ngứa ran hoặc nóng rát
Cảm giác này là dấu hiệu sớm của tổn thương thần kinh và có thể lan từ tay, chân đến cánh tay, cẳng chân. Sự chèn ép các dây thần kinh cảm giác (thường là khi ngủ) tương đối phổ biến, có khả năng gây ra các triệu chứng như tê hoặc ngứa ran. Tình trạng này thường chỉ là tạm thời nhưng nếu cảm giác kim châm kéo dài, không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu tổn thương dây thần kinh.
Mất cảm giác đau
Các dây thần kinh cảm giác gửi tín hiệu cho não về các vấn đề nguy hiểm hoặc cơn đau. Tuy nhiên, nếu chức năng này không thực hiện đúng, bạn có thể dễ bị thương mà không có cảm giác đau hơn. Tình trạng bỏng, đứt tay, chân hoặc chấn thương khác mà mất cảm giác đau có thể là triệu chứng cảnh báo người bệnh cần đi khám sớm.
Khó hoặc không thể cử động một phần cơ thể
Nếu các dây thần kinh vận động bị ảnh hưởng thì có thể xảy ra tình trạng yếu cơ, thậm chí liệt. Những triệu chứng tương tự này cũng có khả năng chỉ ra vấn đề thần kinh tiềm ẩn cần được chú ý. Ví dụ, tình trạng yếu hoặc tê này xuất hiện đột ngột (nhất là ở một bên cơ thể) kèm lú lẫn, khó đi lại hoặc nhìn mờ, đau đầu dữ dội có thể do bị đột quỵ, cần đi khám ngay.
Đau từ lưng lan xuống chân
Cơn đau nhói, nóng rát hoặc ngứa ran liên tục bắt đầu từ lưng dưới và lan xuống mặt sau của chân có nguy cơ do đau thần kinh. Điều này xảy ra khi dây thần kinh tọa, dây chạy từ lưng dưới đến hông và xuống chân, bị chèn ép hoặc tổn thương. Tổn thương này có khả năng xuất phát từ thoát vị đĩa đệm ở cột sống hoặc do một căn bệnh như tiểu đường.
Té ngã thường xuyên
Các dây thần kinh cảm giác bị tổn thương cũng dẫn đến thiếu phối hợp và không cảm nhận được vị trí của cơ thể, dẫn đến té ngã. Ví dụ, tê ở bàn chân có thể khiến bạn khó xác định được vị trí đứng cân bằng, vấp ngã. Trong một số trường hợp, các triệu chứng kèm theo như run, cứng cơ và thay đổi giọng nói cũng cảnh báo tình trạng như bệnh Parkinson. Bệnh này khiến các tế bào thần kinh trong não tổn thương.
Đi tiểu liên tục
Các dây thần kinh bị tổn thương có thể gửi những thông điệp không chính xác đến bàng quang khiến người bệnh phải đi tiểu nhiều hoặc tức thời. Dấu hiệu cảnh báo này cũng có nguy cơ cao ở phụ nữ sinh thường hoặc người tiểu đường. Người bệnh gặp vấn đề khi làm rỗng bàng quang hoặc không thể kiểm soát được cơn buồn tiểu.
Đau đầu dữ dội
Đau dây thần kinh chẩm là tình trạng có thể xảy ra khi dây thần kinh ở cổ bị chèn ép, gây đau đầu dữ dội. Cơn đau nghiêm trọng có thể cần tiêm thuốc gây tê dây thần kinh để tạm thời ngăn truyền tín hiệu đau.
Đổ mồ hôi quá nhiều hoặc quá ít
Các dây thần kinh truyền thông tin từ não đến tuyến mồ hôi bị tổn thương khiến nhiệt độ cơ thể dao động thường xuyên hơn. Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp phù hợp để kiểm tra lượng mồ hôi và nhịp tim của người bệnh.
Bảo Bảo (Theo Prevention)
