Cháy nắng là dấu hiệu tổn thương da do ánh nắng mặt trời xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn. Tia cực tím (UV) của mặt trời xuyên vào da, gây tổn thương cho các tế bào bên trong. Da phản ứng trước sự tấn công của tia UV bằng cách giải phóng một loạt tế bào gây viêm để chữa lành tổn thương và cho phép da phục hồi. Chính tình trạng viêm này biểu hiện dưới dạng nóng và đỏ của cháy nắng.

Theo Quỹ Ung thư da Mỹ (SCF), chỉ cần bị cháy nắng 5 lần trong đời cũng có thể tăng gấp đôi nguy cơ mắc ung thư da. Elyse Love, bác sĩ da liễu tại thành phố New York, Mỹ, giải thích mỗi lần cháy nắng, dù nhẹ, đều có thể làm hỏng các tế bào da và tăng nguy cơ ung thư da theo thời gian. Mức độ tổn thương da phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như diện tích vùng da bị cháy nắng, có thoa kem chống nắng hay không...

Một số nghiên cứu chỉ ra người tiếp xúc thường xuyên với tia UV càng sớm thì khả năng mắc ung thư da sau này càng cao. Bỏng nắng càng nghiêm trọng và thường xuyên khi còn nhỏ thì tổn thương lâu dài càng lớn. Tuy nhiên, bất kỳ ai ở độ tuổi nào cũng có thể gặp những vấn đề về da nếu tiếp xúc nhiều với tia UV.

Theo SCF, tính đến năm 19 tuổi, một người có khoảng 23% tổn thương da do ánh nắng mặt trời trong đời. Do đó, ý thức chống nắng, bảo vệ da từ tuổi trưởng thành trở lên vẫn rất quan trọng. Ví dụ, một người tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời trong thời gian 5-10 tuổi, nhưng sau đó bảo vệ da kỹ càng suốt thời niên thiếu và trưởng thành thì tổn thương tích lũy do ánh nắng mặt trời sẽ thấp hơn.

Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời tăng nguy cơ ung thư da theo thời gian. Ảnh minh họa: Ngọc Phạm

Khi còn trẻ, hệ miễn dịch thường khỏe mạnh có thể hỗ trợ phục hồi các tổn thương ở tế bào da. Tuy nhiên khi già đi, các tế bào da khó phục hồi hơn, không còn khả năng tự sửa chữa tổn thương ở cấp độ tế bào. Càng nhiều tổn thương tích tụ càng gây giảm khả năng sửa chữa DNA của cơ thể.

Theo Angela Casey, bác sĩ phẫu thuật ung thư da tại bang Ohio, Mỹ, tổn thương vẫn tồn tại trong các tế bào da và khi họ già đi, hệ thống miễn dịch bắt đầu suy yếu, tạo điều kiện cho ung thư da phát triển.

Ngoài nguy cơ ung thư da, ánh nắng mặt trời còn dẫn đến lão hóa sớm như sạm da, nếp nhăn, chảy xệ, đồi mồi... Để bảo vệ da trước tia UV khi ở ngoài trời, hàng ngày, mọi người nên thoa kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF 30 trở lên. Thoa lại sau mỗi hai giờ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc sau khi đi bơi, vận động mạnh, đổ nhiều mồ hôi. Đội mũ và đeo kính râm, mặc quần áo dài có chất liệu chống nắng hoặc vải dày, tối màu.

Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian 10-16h vào những ngày có chỉ số UV cao. Hạn chế ra ngoài nếu đang dùng thuốc uống hoặc thuốc thoa ngoài da gây nhạy cảm hơn với ánh nắng. Không sử dụng giường tắm nắng vì có thể phát ra lượng bức xạ cao hơn so với ánh nắng mặt trời.

Uống khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày để tránh mất nước và khô da. Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, E tăng sức đề kháng cho da.

Anh Ngọc (Theo Verywell Health)