Cảnh báo sớm nguy cơ đột quỵ từ những dấu hiệu ở mắt

Khám mắt không chỉ dành cho người có vấn đề về thị lực mà trở thành công cụ để tầm soát sức khỏe toàn thân, đặc biệt là tim mạch và nguy cơ đột quỵ.

Ngày 5/8, ThS. BS Nghiêm Thị Hồng Hạnh, Bệnh viện Mắt kỹ thuật cao (Hitec), cho biết việc khám hệ mạch máu võng mạc đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các nguy cơ đột quỵ não và đột tử do tim mạch.

Đây là một phương pháp không xâm lấn, giúp bác sĩ có thể "nhìn thấu" vào sức khỏe hệ mạch máu toàn thân thông qua "cửa sổ võng mạc". Mối liên hệ này dựa trên nguyên tắc hệ thống mạch máu võng mạc có cấu trúc tương đồng và chịu ảnh hưởng của các yếu tố nguy cơ tương tự hệ mạch máu ở não, ở tim.

Những thay đổi ở mạch máu võng mạc như hẹp, giãn, xuất huyết, hoặc các điểm tắc nghẽn nhỏ phản ánh sớm và trung thực tình trạng của các mạch máu nhỏ trong não và tim. Các bệnh lý tăng huyết áp, tiểu đường, cholesterol cao, xơ vữa động mạch, là những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ não và tim thường gây ra các tổn thương sớm ở vi mạch võng mạc.

Bệnh võng mạc do tăng huyết áp gây xơ cứng thành mạch (dấu hiệu dây đồng), xuất huyết võng mạc, xuất tiết bông, phù gai thị. Bệnh võng mạc do tiểu đường gây tổn thương vi phình mạch, xuất huyết dạng chấm, đốm... Các cục máu đông hoặc mảng xơ vữa có thể bị kẹt lại ở các mạch máu võng mạc, gây ra "đột quỵ mắt" (tắc động mạch võng mạc).

"Đó là một trong những dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ đột quỵ não, tim sắp xảy ra", bác sĩ Hạnh nói. Do đó, khám hệ mạch máu võng mạc không chỉ giúp chẩn đoán các bệnh về mắt mà còn giúp đánh giá sức khỏe mạch máu toàn thân, đặc biệt là mạch máu não và tim. Phát hiện sớm các dấu hiệu tổn thương do tăng huyết áp, tiểu đường, và xơ vữa động mạch, cung cấp bằng chứng cảnh báo về nguy cơ cao mắc đột quỵ não và các bệnh tim mạch trong tương lai gần.

Bác sĩ thăm khám mắt cho một bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Bác sĩ Hạnh cho biết, đơn vị này đã tích hợp công nghệ AI để sàng lọc và phát hiện sớm các tổn thương võng mạc cũng như một số bệnh mạn tính gây tổn thương vi mạch.

Cụ thể, phần mềm chụp ảnh võng mạc sử dụng một công cụ camera kết hợp thuật toán AI. Thuật toán này sẽ phân tích hình ảnh vi mạch, giúp phát hiện nguy cơ mắc các bệnh như tăng nhãn áp (Glocom), thoái hóa hoàng điểm, tân mạch và bệnh võng mạc tiểu đường với độ chính xác lên tới 95%.

"Trong lĩnh vực tim mạch, hệ thống cũng đưa ra các chỉ số cảnh báo sớm nguy cơ mắc bệnh. Các chỉ số này được phân tích từ trạng thái vi mạch võng mạc ghi lại trong ảnh chụp đáy mắt", bà Hạnh nói thêm.

Đột tử và đột quỵ là hai tình trạng y tế nguy hiểm, có thể gây tử vong hoặc tàn tật vĩnh viễn. Gần đây, tần suất các ca đột tử và đột quỵ đang tăng báo động, không chỉ ở người cao tuổi mà còn ở cả những người trẻ tưởng chừng khỏe mạnh.

Trong đó, đột tử là cái chết bất ngờ xảy ra trong thời gian ngắn, thường trong vòng một giờ sau khi xuất hiện triệu chứng. Trong khi đó, đột quỵ (hay tai biến mạch máu não) là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do thiếu oxy. Đột quỵ có hai dạng là tắc mạch (nhồi máu não) và chảy máu (xuất huyết não).

Các chuyên gia khuyến nghị khám mắt chỉ từ 5–10 phút, bệnh nhân có thể được khảo sát hệ mạch máu võng mạc để đánh giá sức khỏe mạch máu não và tim, phát hiện sớm các bất thường tiềm ẩn, dù chưa có biểu hiện lâm sàng. Người bệnh được tư vấn chỉ định phối hợp khám chuyên khoa tim mạch để loại trừ sớm các nguy cơ, chủ động xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe cá nhân trước khi quá muộn.