ThS.BS. Nguyễn Thị Dung, Trưởng khoa Vật lý trị liệu, Phục hồi chức năng, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, cho biết vừa tiếp nhận bé trai 11 tuổi đến khám vì sưng đau cổ chân phải sau khi chơi bóng rổ, tái phát nhiều lần trong một năm. Kết quả chụp MRI khớp cổ chân phát hiện rách bán phần dây chằng sên mác trước và mác gót. Bác sĩ còn phát hiện trẻ có bàn chân bẹt hai bên, chân phải (chân trụ) mức độ nặng hơn chân trái.

Trẻ được điều trị vật lý trị liệu và tư vấn đeo băng chun cổ bàn chân, dừng chơi bóng rổ trong thời gian 1,5 tháng. Ngoài ra, trẻ được tư vấn các bài tập vận động vùng cổ bàn chân và duy trì hình thức vận động là bơi 30 - 45 phút/ngày. Sau đó trẻ được tư vấn đi giày có trợ vòm chuyên dụng khi chơi bóng rổ kèm theo cường độ vận động và cách chăm sóc bàn chân sau khi chơi thể thao.

Bàn chân bẹt là tình trạng vòm bàn chân rất thấp hoặc không có vòm, nghĩa là một hoặc cả hai bàn chân có thể đặt phẳng trên mặt đất. "Tất cả trẻ sơ sinh đều có bàn chân bẹt khi sinh ra. Khoảng 20% trong số đó sẽ duy trì tình trạng này đến khi trưởng thành. Vòm bàn chân thường hình thành sau 5 tuổi", bác sĩ Dung nói.

Bàn chân bẹt là tình trạng vòm bàn chân rất thấp hoặc không có vòm. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Bàn chân bẹt có thể xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc do các nguyên nhân như mẹ tăng cân nhiều khi mang thai, hội chứng Down, bại não, chấn thương gân Achille, hoặc gãy xương ở vùng cẳng chân, bàn chân.

Phần lớn trẻ có bàn chân bẹt không thấy đau hoặc không gặp trở ngại trong sinh hoạt. Tuy nhiên, một số trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu như chậm phát triển vận động ở lứa tuổi nhỏ, than đau bàn chân, cổ chân hoặc cẳng chân ở trẻ lớn, đau cơ, đau khớp gối sau khi đi bộ hoặc vận động.

Một số trẻ ngại tham gia hoạt động thể chất với bạn bè, thay đổi dáng đi hoặc có biểu hiện trôi ngón chân, tức là phần trước bàn chân và các ngón hướng ra ngoài.

Cha mẹ nên quan sát những dấu hiệu này và đưa trẻ đến khám nếu có nghi ngờ. Bác sĩ có thể tiến hành khám lâm sàng, đánh giá tư thế, kiểm tra khả năng vận động, kiểm tra áp lực bàn chân, kết hợp các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để xác định chính xác tình trạng và đưa ra hướng xử trí phù hợp. Không phải mọi trường hợp bàn chân bẹt đều cần điều trị, bà Dung cho hay.

Nếu trẻ bị đau, vẹo cột sống hoặc dáng đi có vấn đề, can thiệp y tế là cần thiết. Việc điều trị thường bao gồm vật lý trị liệu để giảm viêm, kéo giãn và tăng sức mạnh gân cơ, dùng thuốc chống viêm không steroid, nghỉ ngơi, chườm lạnh giảm đau. Ngoài ra, trẻ có thể được sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như đế nâng vòm chân hoặc giày thiết kế riêng.

Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị hoặc cho bé sử dụng lót giày cho bàn chân bẹt nếu cần thiết. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Hiếm khi trẻ cần phẫu thuật để khắc phục bàn chân bẹt hoặc các vấn đề về xương hoặc gân. Trẻ chỉ được chỉ định phẫu thuật khi bàn chân bẹt gây ảnh hưởng tới chức năng vận động và sinh hoạt, cũng như cần xét đến các yếu tố khác như bàn chân trẻ đã phát triển hoàn thiện, và không đáp ứng với điều trị không xâm lấn.

BS Dung lưu ý cha mẹ không tự ý nắn chỉnh cho con hay mua lót giày cho bàn chân bẹt để con sử dụng trước khi thăm khám với bác sĩ chuyên khoa. Nhằm giúp mọi người hiểu rõ hơn về bàn chân bẹt ở trẻ, bệnh viện sẽ tổ chức hội thảo về sự phát triển của trẻ và các vấn đề vận động, hoạt động chức năng chưa hoàn thiện cần nhận biết sớm, vào ngày 21/6.

Lê Nga