Trả lời:

Giật mình kèm cảm giác như rơi tự do hoặc choáng váng gây tỉnh giấc đột ngột có thể là biểu hiện của giật cơ khi ngủ. Đây là phản xạ khá phổ biến, thường lành tính, xảy ra khi cơ thể chuyển từ trạng thái tỉnh táo sang giai đoạn đầu của giấc ngủ. Cảm giác này thường giống như hụt chân, tim đập nhanh, khiến người bệnh giật mình tỉnh giấc và khó ngủ lại. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, kéo dài trong nhiều ngày, bạn cần chú ý vì có thể liên quan đến các rối loạn giấc ngủ hoặc dấu hiệu sớm của rối loạn thần kinh nhẹ.

Nhiều người trẻ tuổi, nhất là nhân viên văn phòng, thường ngủ trưa không sâu do căng thẳng, ăn uống thất thường, ít vận động và tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử. Khi hệ thần kinh bị quá tải, cơ thể khó có thể nghỉ ngơi sâu, dẫn đến giật cơ, ngủ chập chờn, dễ tỉnh giấc. Tình trạng này cũng có thể do thiếu các khoáng chất như magie, canxi, sắt... giúp điều hòa hoạt động dẫn truyền thần kinh, duy trì giấc ngủ ổn định. Lo âu tiềm ẩn hoặc rối loạn vận động giấc ngủ mức độ nhẹ cũng gây giật mình.

Giật mình khi ngủ cũng có thể là biểu hiện của cơn động kinh xảy ra trong giấc ngủ. Triệu chứng gồm nói mớ, cử động bất thường tay chân, mệt mỏi kéo dài sau ngủ, dễ nhầm với mệt mỏi hoặc kiệt sức.

Đo đa ký giấc ngủ giúp xác định và chẩn đoán các rối loạn trong đó có giật mình khi ngủ. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Nếu giật mình khi ngủ kéo dài hơn một tuần, kèm mệt mỏi, thiếu tập trung, đau đầu hay rối loạn cảm xúc, bạn nên đến chuyên khoa thần kinh khám. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện kỹ thuật đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography - PSG) giúp ghi nhận các chỉ số sinh lý trong suốt quá trình ngủ như hoạt động sóng não (EEG), nhịp tim (ECG), nhịp thở, chuyển động cơ, nồng độ oxy máu, hành vi bất thường nếu có. Phương pháp này còn phát hiện chính xác các rối loạn như ngưng thở khi ngủ, rối loạn vận động chi, rối loạn giấc ngủ REM hoặc động kinh khi ngủ. Nếu nghi ngờ tổn thương thần kinh trung ương, bác sĩ có thể kết hợp chụp cộng hưởng từ (MRI) đánh giá cấu trúc, chức năng não và điều trị phù hợp.

Để cải thiện tình trạng, bạn nên điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt, hạn chế uống cà phê sau 11h, không ngủ trên bàn làm việc hoặc trong tư thế gò bó, hạn chế ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính ít nhất 30 phút trước khi ngủ. Không gian nghỉ trưa cần thoáng mát, yên tĩnh, bạn có thể nghe nhạc thư giãn nhẹ để dễ đi vào giấc ngủ hơn.

BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh

Trung tâm Khoa học Thần kinh

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM