Theo thống kê của Globocan năm 2022, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ ba trong số các loại ung thư thường gặp trên thế giới với trên 1,9 triệu ca, đứng thứ hai về số ca tử vong với hơn 900.000.

Thạc sĩ, bác sĩ Lưu Thảo Ngọc, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết một số yếu tố dưới đây làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Tuổi cao

Ung thư đại trực tràng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp mắc ung thư đại trực tràng được chẩn đoán từ 50 tuổi trở lên. Bởi quá trình lão hóa khiến cơ chế chống ung thư kém hơn, thời gian tiếp xúc với tác nhân gây ung thư nhiều hơn so với lúc trẻ.

Hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền

Những hội chứng di truyền thường gặp như hội chứng Lynch, hội chứng đa polyp tuyến có tính chất gia đình (FAP), hội chứng Peutz-Jeghers, đa polyp Juvenile, hội chứng Cowden có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Tiền sử gia đình

Những người trong gia đình có người thân ung thư đại trực tràng có khả năng mắc bệnh cao hơn, nhất là người thân trực hệ như bố mẹ, anh chị em ruột, con cái. Một gia đình càng có nhiều người bị ung thư đại trực tràng thì các thành viên khác có nguy cơ phát triển bệnh này càng cao.

Chế độ ăn ít chất xơ, nhiều chất béo

Ung thư đại trực tràng có liên quan đến chế độ ăn uống. Trong đó, người có thói quen ăn ít chất xơ, nhiều chất béo và calo, thịt đỏ, thịt chế biến sẵn có thể thúc đẩy ung thư đại trực tràng. Bởi thịt đỏ giàu sắt heme, khi vào cơ thể chất này có khả năng kích hoạt phản ứng oxy hóa, tổn thương các tế bào niêm mạc lót trong ruột, gây viêm, dẫn đến hình thành khối u.

Ăn quá nhiều thịt đỏ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Ảnh: Hoài Phạm

Ít vận động, béo phì, đái tháo đường

Người lười vận động có nhiều khả năng mắc ung thư đại trực tràng, trong khi hoạt động thể chất thường xuyên có thể hỗ trợ phòng bệnh. Béo phì, đái tháo đường là một trong những yếu tố tăng nguy cơ mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng.

Thuốc lá, rượu bia

Các chất kích thích trong rượu, hóa chất độc hại trong thuốc lá gây hại cho cơ thể, tạo điều kiện hình thành tế bào ung thư. Ung thư đại trực tràng cùng với nhiều bệnh khác về phổi, tim mạch xảy ra ở người hút thuốc và uống rượu bia cao hơn người không có các thói quen này.

Theo bác sĩ Ngọc, thay đổi lối sống lành mạnh hàng ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh này. Trong đó, chế độ dinh dưỡng cần tăng cường bổ sung các loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất chống oxy hóa. Không uống rượu bia hoặc uống vừa phải, nữ giới không uống quá một ly và nam giới không quá hai ly mỗi ngày. Bỏ thuốc lá, duy trì tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Bác sĩ khuyến cáo người từ 50 tuổi trở lên nên tầm soát ung thư đại trực tràng, người thuộc nhóm nguy cơ cao nên tầm soát sớm hơn theo tư vấn của bác sĩ. Nội soi đại tràng là phương pháp tầm soát phổ biến và hiệu quả, giúp phát hiện sớm các bất thường trong đại tràng để can thiệp kịp thời.

Hoài Phạm