Bàn chân bẹt là lòng bàn chân (vòm bàn chân) bằng phẳng, không có hõm cong tự nhiên khi đứng trên mặt sàn. Tình trạng này không chỉ gây khó đi lại, chạy nhảy mà còn dẫn đến lệch trục từ khớp cổ chân lên khớp gối, tăng nguy cơ thoái hóa khớp và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cột sống về lâu dài. Phẫu thuật chỉnh hình giúp giảm đau, tái tạo vòm bàn chân, cải thiện hoạt động của bàn chân.

Thạc sĩ Trần Văn Dần, Kỹ thuật viên trưởng khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết sau phẫu thuật chỉnh vòm bàn chân bẹt, tập luyện đúng cách và đầy đủ bài tập là yếu tố then chốt để giảm đau, tái tạo vòm chân và ổn định lâu dài. Các nghiên cứu cho thấy chương trình tập kết hợp giữa các nhóm cơ bàn chân, cẳng chân và hông cho hiệu quả cao.

Thạc sĩ Dần hướng dẫn một số bài tập có thể thực hiện tại nhà giúp người bệnh củng cố vòm bàn chân, tăng cường khả năng giữ thăng bằng và đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Kéo giãn gân gót

Bài tập này tập trung kéo giãn gân achilles (gân gót chân) và cơ bắp chân, giúp giảm căng thẳng cho bàn chân và hỗ trợ phục hồi vòm chân đã được phẫu thuật.

Cách thực hiện: Đứng trước tường, đặt hai tay lên tường ngang vai. Bước một chân về phía trước, giữ gối hơi gập. Chân còn lại duỗi ra sau với thẳng gối, gót chân chạm đất. Từ từ nghiêng người về phía tường đến khi cảm thấy căng ở bắp sau của chân duỗi thẳng. Giữ tư thế này trong 20-30 giây và lặp lại 2-3 lần cho mỗi chân.

Nâng ngón chân

Bài tập này tăng cường sức mạnh cho các cơ nhỏ ở cổ bàn chân, trực tiếp hỗ trợ tái tạo khả năng nâng đỡ vòm bàn chân.

Cách thực hiện: Ngồi trên ghế, hai bàn chân trên sàn. Giữ gót chân cố định và từ từ nhấc tất cả ngón chân lên khỏi sàn càng cao càng tốt, giữ trong vài giây rồi hạ xuống từ tốn. Lặp lại 3 hiệp khoảng 10-15 lần cho mỗi bàn chân.

Lăn bóng với bàn chân

Lăn bóng dưới bàn chân giúp giải phóng cân gan chân, tăng lưu thông máu tại chỗ và cải thiện sự linh hoạt vòm chân. Đây là phương pháp tự massage hiệu quả, đặc biệt hữu ích trong giai đoạn sau mổ khi các mô mềm còn co cứng hoặc mất linh hoạt.

Cách thực hiện: Ngồi trên ghế, đặt một quả bóng tennis hoặc bóng gai dưới lòng bàn chân. Chậm rãi lăn quả bóng từ gót chân đến các ngón chân và ngược lại, tạo áp lực vừa phải. Tập trung vào phần vòm và những điểm bạn cảm thấy căng. Thực hiện trong 2-3 phút cho mỗi bàn chân.

Nâng vòm chân

Người bệnh bàn chân bẹt thực hiện bài tập này giúp kích hoạt và phát triển các cơ nằm sâu dưới lòng bàn chân, cải thiện vòm nhanh và bền vững.

Cách thực hiện: Ngồi hoặc đứng, đặt bàn chân trên sàn. Cố gắng nâng vòm chân lên khỏi sàn mà không nhấc các ngón hoặc gót chân. Bạn có thể tưởng tượng như đang kéo các ngón chân về phía gót mà không nhấc chân lên. Giữ tư thế này trong 5-10 giây, sau đó thư giãn. Lặp lại 3 hiệp khoảng 10-15 lần cho mỗi bàn chân.

Bác sĩ thực hiện phẫu thuật bàn chân bẹt. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Nhặt đồ bằng ngón chân

Bài tập này không chỉ cải thiện sự khéo léo mà còn tăng cường sức mạnh của các cơ ngón chân và cơ bàn chân, tăng cường cảm giác và vận động sau phẫu thuật.

Cách thực hiện: Ngồi trên ghế, dùng các ngón chân nhặt từng vật nhỏ trên sàn, đặt vào cốc hoặc hộp bên cạnh. Thực hiện 2-3 phút mỗi bàn chân.

Nâng gót chân với bục

Bài tập này tăng cường sức mạnh cho toàn bộ chân, đồng thời khuyến khích duy trì vòm bàn chân ổn định khi chịu trọng lượng cơ thể trong quá trình phục hồi.

Cách thực hiện: Đặt một bục nhỏ cao khoảng 10-15 cm trước mặt. Đứng thẳng, bước một chân lên bục, đảm bảo toàn bộ bàn chân chạm bục, vòm chân được nâng đỡ tốt. Nâng cơ thể lên đến khi chân trên bục thẳng, từ từ hạ chân xuống sàn. Lặp lại 3 hiệp khoảng 10-15 lần cho mỗi chân.

Thạc sĩ Dần lưu ý để an toàn, người bệnh cần khởi đầu với cường độ nhẹ, ngày tập 3-4 lần mỗi tuần. Nếu đau nhiều trên mức trung bình, người bệnh nên giảm cường độ tập hoặc dừng lại để tham khảo ý kiến của chuyên gia. Kết hợp giày hỗ trợ vòm hoặc lót chỉnh hình theo chỉ định. Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi đầy đủ, tránh thuốc lá và đồ uống có cồn.

Anh Kiệt