Ngày 17/7, BS.CKI Hồ Ngọc Bảo, Đơn vị Cấp cứu, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết Thanh cấp cứu trong tình trạng 10 đầu ngón tay phồng rộp, đau rát sau khi thái khoảng 10 quả ớt hiểm mà không đeo găng tay. Bệnh nhân tự xử trí tại nhà bằng cách ngâm nước đá lạnh trong một giờ nhưng triệu chứng không bớt.

Bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị viêm da tiếp xúc do capsaicin - hoạt chất tạo vị cay trong quả ớt - bệnh lý được dân gian gọi là bỏng ớt. Phác đồ điều trị là dùng thuốc giảm đau, kháng viêm và xịt trực tiếp thuốc chứa hoạt chất panthenol lên vùng tổn thương. Panthenol có tác dụng dưỡng ẩm và làm dịu da. Khi thoa hay xịt lên da, panthenol chuyển đổi thành vitamin B5 - một loại vitamin cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào và phục hồi da bị tổn thương. Sau khoảng 30 phút dùng panthenol, tình trạng đau rát khó chịu cải thiện, bệnh nhân xuất viện.

Bệnh nhân cho biết trước đây vẫn thái ớt bình thường như vậy nhưng chưa từng bị bỏng phải cấp cứu.

Các đầu ngón tay chị Thanh đã giảm đỏ, đau rát sau khi được xịt thuốc panthenol lên vùng bỏng ớt. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ Bảo cho biết hoạt chất capsaicin trong ớt gây bỏng không giống như bỏng nhiệt, bỏng lửa hay bỏng lạnh. Capsaicin không phá hủy mô nhưng kích thích mạnh các đầu dây thần kinh cảm giác, gây nóng rát dữ dội ở vị trí tiếp xúc với ớt. Tình trạng này thường gặp ở những người chế biến ớt bằng tay trần hoặc vô tình chạm tay dính ớt vào vùng nhạy cảm như mắt, mũi, khoang miệng. Ngoài tình trạng bỏng rát, capsaicin còn có thể gây sưng đỏ, ngứa, phồng rộp.

Hoạt chất capsaicin không tan trong nước mà tan trong dầu. Do đó, nước lạnh không thể làm dịu cảm giác bỏng nên dù rửa tay bằng nước lạnh, thậm chí ngâm tay trong đá vẫn không hết đau rát. Bác sĩ Bảo hướng dẫn cách xử trí đúng khi bỏng ớt nhẹ là dùng các chất béo để trung hòa capsaicin như dầu ăn, sữa tươi, sữa chua... bôi lên vùng da bị tổn thương để yên vài phút và rửa lại bằng xà phòng. Nếu bị cay trong miệng, nên ngậm sữa hoặc ăn cơm trắng, bánh mì để hấp thu capsaicin.

Trường hợp capsaicin dính vào mắt, cần rửa ngay bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý liên tục trong ít nhất 15 phút, tuyệt đối không dụi mắt vì có thể làm trầy giác mạc, gây viêm kết mạc. Sau khi sơ cứu, nếu vùng da bị đỏ kéo dài hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng nên đến cơ sở y tế để được xử lý đúng cách. Để phòng tránh bỏng ớt, nên mang găng tay khi chế biến món ăn với ớt, rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc, tránh đưa tay tiếp xúc mắt, mũi.

Nhật Thành

*Tên người bệnh đã được thay đổi