Phòng xử án TAND TP Đà Nẵng vào trung tuần tháng 8 chật kín với hơn 200 bị hại. Họ là những người từng tin vào lời hứa "gửi tiền an toàn, lãi suất cao, tặng vàng" của hai ông chủ Công ty Cổ phần Tài chính Vietnam Capital Lê Trọng Linh (36 tuổi, quê Thanh Hóa, Chủ tịch Hội đồng quản trị) và Trương Quốc Thái (39 tuổi, quê Bến Tre, Giám đốc) để rồi mất trắng tiền tích cóp cả đời.

Nhiều bị hại là những cụ ông, cụ bà tóc đã bạc trắng, đi phải chống gậy. Có người dùng khẩu trang che mặt vì không muốn người quen nhận ra mình.

Linh và Thái xuất hiện với áo sơ mi, sơ vin, tóc cắt gọn gàng gằm mặt ở bục bị cáo khi bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bị cáo Lê Trọng Linh (trái) và Trương Quốc Thái tại tòa. Ảnh: Ngọc Hoa

Linh tạo hình mẫu thành đạt sớm, khi năm 2013 cùng một số người lập Công ty Cổ phần PMW kinh doanh quảng cáo. Tuy nhiên, Linh và nhiều cổ đông đã không góp vốn thực tế. Linh cũng không tham gia quản lý, điều hành công ty trong giai đoạn đầu.

Năm 2014, Linh nhờ người đứng tên nhận chuyển nhượng cổ phần Công ty CP Đầu tư PMW. Hai năm sau, Linh nảy sinh ý định huy động tiền gửi tiết kiệm, đổi tên công ty thành Công ty Cổ phần Đầu tư Vietnam Capital, sau đó là Công ty Cổ phần Tài chính Vietnam Capital.

Cơ quan công tố xác định Linh đăng ký ngành nghề "dịch vụ cầm đồ" để che giấu hoạt động trái phép, do pháp luật chỉ cho phép tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được nhận tiền gửi.

Từ 3/2016, Linh tuyển nhân viên, mở văn phòng giao dịch và tung ra các gói tiết kiệm "truyền thống", "theo ngày", "theo tháng" với lãi suất 5,4-8%/năm. Khách gửi được cấp "Giấy chứng nhận tiết kiệm" do Linh hoặc Trương Quốc Thái ký, đóng dấu công ty, phát hành nội bộ. Giấy này không có giá trị pháp lý nhưng lại khiến nhiều khách tưởng hợp pháp.

Tháng 11/2017, Thái được bổ nhiệm Giám đốc, phụ trách các phòng giao dịch tại Thanh Khê, Hải Châu, Sơn Trà, Quảng Nam và điều chuyển tiền cho Linh khi cần. Đến 7/5/2018, vốn điều lệ tăng lên 30 tỷ đồng, Linh nắm 74%, Thái 3,33%.

Để tạo uy tín, Linh và Thái cho quảng cáo công ty của mình là đơn vị tài chính uy tín, thậm chí tự nhận nằm trong "Top 100 Brands" nhiều năm liền. Thêm vào đó, công ty hứa trả lãi suất cao và tung "chiêu" khuyến mãi "tặng vàng, tiền mặt" và lãi suất vượt xa ngân hàng thương mại.

Hàng trăm bị hại đến dự phiên tòa. Ảnh: Ngọc Hoa

Khách hàng chủ yếu là người lớn tuổi, nội trợ, tiểu thương. Họ được tiếp đón như "thượng khách", nhận lãi đúng hẹn ban đầu nên rủ thêm người quen gửi tiền. Linh và Thái đã trực tiếp quản lý, chỉ đạo các phòng giao dịch và nhân viên. Nhiều nhân viên không biết công ty không được phép nhận tiền gửi, tích cực tìm khách và nhận hoa hồng.

Chỉ trong vòng hai năm từ 2016-2018, 288 người gửi gần 140 tỷ đồng. Số tiền chiếm đoạt được, Linh và Thái không dùng vào mục đích kinh doanh hợp pháp. Ngoài một phần trả lãi cho khách cũ theo kiểu "lấy mỡ nó rán nó", cả hai đầu tư chứng khoán, cho vay, mở tiệm cầm đồ, lập công ty, mua đất, ô-tô... nhưng phần lớn thua lỗ hoặc không có lợi nhuận.

Đầu năm 2021, một số khách hàng đến hạn rút gốc nhưng công ty viện lý do "hệ thống nâng cấp" để khất. Tin đồn "công ty sắp phá sản" lan nhanh, nhiều người kéo đến đòi tiền. Linh và Thái đóng cửa văn phòng, tắt điện thoại, trốn khỏi nơi cư trú.

Hàng trăm bị hại cùng làm đơn tố cáo gửi cơ quan công an.

Cơ quan điều tra xác định, Vietnam Capital chưa từng được cấp phép hoạt động ngân hàng, việc nhận tiền gửi là trái pháp luật. Tất cả giấy tờ "Giấy chứng nhận tiết kiệm" chỉ là hình thức che đậy hành vi chiếm đoạt. Tổng tiền hai bị cáo lừa đảo lên tới gần 140 tỷ đồng, số thu hồi được không đáng kể.

Tại phiên toà sơ thẩm, Linh và Thái thừa nhận đã "nói quá" về quy mô công ty để thu hút khách. Cả hai xin lỗi, mong được giảm nhẹ hình phạt. Nhưng nhiều bị hại đứng lên phản bác, cho rằng hai người không chỉ lừa tiền mà còn lừa cả niềm tin, khiến nhiều gia đình trắng tay.

HĐXX nhận định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, có tổ chức, thủ đoạn gian dối, gây hoang mang dư luận. Hai bị cáo bị tuyên tù chung thân, buộc bồi thường gần 140 tỷ đồng.

Nhưng với nhiều người, số tiền ấy giờ chỉ còn là con số trên giấy.

Ngọc Trường