Tỷ phú Jim Ratcliffe, Nhà sáng lập Tập đoàn hóa chất INEOS cho biết họ sẽ phải thanh toán hóa đơn 15 triệu bảng Anh (20 triệu USD) cho phát thải năm ngoái của nhà máy lọc dầu Grangemouth (Scotland). Ông kêu gọi chính phủ Anh giảm phí môi trường, đồng thời cảnh báo nhà đầu tư sẽ rời bỏ Anh khi mức phí này cộng thêm chi phí năng lượng tăng vọt.

"Không chỉ với INEOS, đây là thực tế với các nhà sản xuất Anh trên khắp đất nước. Thuế phát thải carbon và chi phí năng lượng quá mức đang bóp nghẹt sự sống của ngành này", Ratcliffe, tỷ phú đã rót tiền mua "Quỷ Đỏ" Manchester United từ đầu năm 2024, nói.

Jim Ratcliffe, tỷ phú sáng lập INEOS, tại Old Trafford ở Manchester, Anh, ngày 17/3/2023. Ảnh: Reuters

Hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, Anh áp dụng Hệ thống giao dịch phát thải (ETS) từ 2021. Như các hệ thống ETS khác, sàn giao dịch ở Anh vận hành theo cơ chế "giới hạn và giao dịch" (Cap-and-Trade).

Theo đó, chính phủ đặt ra "hạn mức" (cap) là số lượng tối đa của hạn ngạch phát thải khí nhà kính trong một khoảng thời gian xác định, từ đó phân bổ xuống các cơ sở sản xuất. Cơ sở phát thải dưới ngưỡng phân bổ có thể bán lại quyền phát thải cho đơn vị gây ô nhiễm hơn.

Tuy nhiên, ETS nước này không chấp nhận tín chỉ carbon bù trừ. Trong khi đó, giá hạn ngạch tại Anh ở mức cao, hiện khoảng 48 pound (hơn 64 USD) mỗi tấn CO2, trở thành gánh nặng tuân thủ với doanh nghiệp trong các ngành ô nhiễm trọng điểm như sản xuất thép và hóa dầu.

"Đây là một đòn nặng nề khác khi ngành công nghiệp Anh vẫn phải tìm chỗ đứng hậu Covid, đối mặt với bất ổn do thuế quan của Mỹ và vật lộn với mức giá năng lượng cao nhất thế giới. Trong khi đó, doanh nghiệp tại Trung Đông và Mỹ được tạo điều kiện thuận lợi hơn nhiều", Nhà sáng lập INEOS nói trên Times.

Tỷ phú Jim Ratcliffe thêm rằng trước nghĩa vụ thuế này, họ buộc phải tạm dừng các khoản đầu tư quan trọng trong kế hoạch, nhằm giúp hoạt động của tập đoàn hiệu quả và bền vững hơn.

Năm ngoái, Petroineos, liên doanh của INEOS với PetroChina International, thông báo nhà máy lọc dầu Grangemouth tại Scotland sẽ đóng cửa vào năm 2025 do khó khăn kinh tế, kéo theo 400 việc làm bị mất.

Trong khi đó, Cơ quan An ninh năng lượng và Net Zero cho rằng sứ mệnh của họ là tạo ra nguồn điện sạch vào năm 2030, bởi năng lượng sạch sản xuất trong nước là cách tốt nhất để bảo vệ người trả hóa đơn và thúc đẩy Anh độc lập về năng lượng. Họ thêm rằng một hệ thống giao dịch phát thải mạnh có vai trò quan trọng trong thúc đẩy đầu tư xanh.

Nhà sáng lập của INEOS lại cho rằng đến một giai đoạn nhất định, chính sách năng lượng không cạnh tranh sẽ buộc chính phủ chi tiền của người nộp thuế cho một gói cứu trợ kinh tế, đồng thời kêu gọi chính phủ hành động trước khi ngành sản xuất đi đến giai đoạn này.

Bảo Bảo (theo Reuters, Times)