Bộ Tài chính Mỹ vừa công bố báo cáo bán niên về "Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn với Mỹ". Báo cáo này xem xét và đánh giá các chính sách của 20 đối tác thương mại lớn, đóng góp khoảng 78% thương mại quốc tế với nước này trong 4 quý, tính đến hết năm 2024.

Ba tiêu chí do Bộ Tài chính nước này đưa ra khi xem xét khả năng thao túng tiền tệ của các đối tác thương mại lớn gồm thặng dư thương mại song phương với Mỹ, thặng dư cán cân vãng lai và việc can thiệp thị trường ngoại tệ một chiều, kéo dài.

Cụ thể, hai tiêu chí đầu tiên gồm thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ không quá 15 tỷ USD, thặng dư cán cân vãng lai tương đương không vượt 3% GDP. Tiêu chí thứ ba dựa trên tổng lượng ngoại tệ mua ròng của ngân hàng trung ương tính trong 12 tháng.

Báo cáo lần này tiếp tục kết luận không có đối tác thương mại nào can thiệp vào tỷ giá nhằm mục đích tác động đến cán cân thanh toán hoặc đạt lợi thế cạnh tranh không công bằng trong thương mại quốc tế.

Còn nếu một nền kinh tế vượt ngưỡng hai trong ba tiêu chí trên, Mỹ sẽ đưa họ vào "danh sách giám sát". Nền kinh tế đó cũng sẽ tiếp tục trong danh sách này ít nhất hai kỳ báo cáo tiếp theo.

Trong báo cáo lần này, Việt Nam trong danh sách giám sát cùng với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Đức, Ireland và Thụy Sĩ, do có hai trên ba tiêu chí vượt ngưỡng. Các đối tác trong danh sách, ngoại trừ Ireland và Thụy Sĩ, cũng đã có mặt trong danh sách của kỳ báo cáo tháng 11/2024.

Xét về một trong ba tiêu chí, thực tế thặng dư thương mại song phương giữa Việt Nam và Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam - đã tăng mạnh trong 6 năm qua, chủ yếu nhờ hàng điện tử và máy móc.

Với tiêu chí cán cân tài khoản vãng lai (thể hiện chênh lệch kim ngạch xuất nhập khẩu; chênh lệch khoản thu chi dịch vụ từ nước ngoài; thu nhập ròng từ người lao động, nhà đầu tư từ nguồn nước ngoài), cán cân vãng lai của Việt Nam đạt 6,1% GDP trong 4 quý, tính đến tháng 12/2024.

Việt Nam ghi nhận thặng dư cán cân vãng lai lớn trong năm 2023 và 2024 sau những gián đoạn thương mại liên quan đến Covid-19 trong năm 2021-2022.

Về dự trữ ngoại hối, Theo Bộ Tài chính Mỹ, Ngân hàng Nhà nước đã bán ròng lượng ngoại tệ khoảng 9 tỷ USD trong năm 2024, tương đương 1,9% GDP, trong bối cảnh áp lực mất giá lên tiền đồng do các diễn biến kinh tế vĩ mô toàn cầu và Mỹ. Ngân hàng Nhà nước từ năm 2022 đã đảo ngược xu hướng mua vào ngoại tệ một chiều (giai đoạn 2016-2021), chuyển sang hỗ trợ giá trị đồng Việt Nam. Tính đến cuối 2024, dự trữ ngoại hối của Việt Nam là 81,2 tỷ USD.

Nguồn: Ngân hàng Nhà nước, Ước tính của Bộ Tài chính Mỹ

Tại Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Mỹ lên Đối tác chiến lược toàn diện, Mỹ cũng đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc tiếp tục hiện đại hóa và tăng cường hơn nữa tính minh bạch của khuôn khổ điều hành chính sách tiền tệ và tỷ giá của Việt Nam.

Trên cơ sở quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, Ngân hàng Nhà nước từng khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để duy trì hợp tác chặt chẽ và thiết lập các kênh trao đổi thường xuyên, có hiệu quả với Bộ Tài chính Mỹ, qua đó tăng cường hiểu biết, chia sẻ thông tin và kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh mà hai bên cùng quan tâm.

Quỳnh Trang