Nhận định được Tiến sĩ Tamara Henderson, chuyên gia kinh tế cao cấp của Bloomberg nhấn mạnh tại một diễn đàn kinh tế ở Hà Nội, sáng 9/7. Với 39 năm kinh nghiệm, bà cho rằng thế giới đang trải qua giai đoạn nhiều biến động, đòi hỏi các quốc gia phải chuyển đổi nền kinh tế. Trong đó, những thách thức chính đến từ biến đổi khí hậu, chính sách thương mại, dịch chuyển dòng vốn và sự bùng nổ của công nghệ.

Trong khi một số doanh nghiệp gặp khó khăn, thì cũng có những doanh nghiệp tận dụng tốt thời cơ để bứt phá, vươn lên. Theo bà, đây là lúc doanh nghiệp cần sự chuyển đổi chủ động để gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Chuyên gia cho rằng Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu lớn. Để tối ưu hơn nữa chi phí, tăng lợi thế cạnh tranh, việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số vào quá trình vận hành mang tính sống còn. Lợi thế Việt Nam trên hành trình này là đang sở hữu nhân khẩu học lớn, với dân số trẻ, năng động và có khả năng thích nghi cao. Ở hướng đi dài hạn hơn, tiến sĩ khuyến nghị cải tiến giáo dục để tạo ra năng lực thích ứng mạnh mẽ hơn và tạo dựng được nguồn nhân lực đủ cạnh tranh quốc tế.

Tiến sĩ Tamara Henderson phát biểu tại diễn đàn về đầu tư ở Hà Nội, ngày 9/7. Ảnh: Tùng Đinh

Bà Phan Thị Thắng, Thứ trưởng Công Thương nhận định dù bối cảnh toàn cầu biến động, tiềm năng cạnh tranh của Việt Nam vẫn lớn. Chẳng hạn, việc chịu thuế quan ở một số mặt hàng như dệt may, thủy sản là động lực để doanh nghiệp đổi mới, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa thị trường và tối ưu chuỗi cung ứng. Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm năng lượng tái tạo trong khu vực, nhờ phát triển về điện gió, điện mặt trời, theo định hướng Net Zero 2050.

Song song với đó, sự phát triển của công nghệ số, AI và thương mại điện tử mở ra không gian tăng trưởng mới. Trong đó Luật Công nghiệp Công nghệ số, dự kiến thông qua thời gian tới sẽ tạo hành lang pháp lý thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo vệ dữ liệu, hỗ trợ doanh nghiệp cạnh tranh toàn cầu.

Cùng chung nhận định với chuyên gia Bloomberg, bà Thắng cho rằng Việt Nam nắm lợi thế dân số trẻ, 60% trong độ tuổi lao động. Nền kinh tế có độ mở cao.

Theo các chuyên gia, chuyển đổi số, công nghệ như AI, Blockchain đang tạo nên một sân chơi mới, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng sức khỏe cho doanh nghiệp. Với các đơn vị, công nghệ, chuyển đổi số giúp tăng năng suất, giảm sai sót, hỗ trợ phân tích, đưa ra quyết định thậm chí thay đổi mô hình kinh doanh.

Công nghệ còn giúp rút ngắn thời gian trong xử lý giấy tờ, xử lý thủ tục hành chính. Dẫn chứng vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Giao, Giám đốc Quỹ đầu tư Việt Nam - Oman cho biết mới cách đây gần một năm, để mở một tài khoản giao dịch phải mất gần ba tháng do phải xin nhiều giấy phép liên quan đến pháp lý. Trong khi đó, hiện nay, cùng quy trình đó chỉ mất chưa đầy một ngày để hoàn tất.

"Những chính sách hỗ trợ chuyển đổi số của Chính phủ đã giúp rút ngắn thời gian xử lý cho nhà đầu tư tới 10%, giảm đáng kể khối lượng công việc hành chính" ông Nguyễn Xuân Giao phân tích.

Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ Thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết mục tiêu chiến lược quốc gia là đạt tăng trưởng kinh tế hai con số. Để hiện thực hóa điều đó, Việt Nam phải mở rộng không gian phát triển mới, cụ thể là không gian số, công nghệ số và thiết bị số.

Do đó, Chính phủ khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thông qua việc hoàn thiện hành lang pháp lý. Một số luật quan trọng đang được xây dựng hoặc sửa đổi bao gồm: Luật Dữ liệu nhằm công nhận giá trị của dữ liệu số và bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật Công nghệ số; Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo. Chính phủ cũng xây dựng các chính sách cụ thể để hỗ trợ startup đổi mới sáng tạo, trong đó có việc cấp kinh phí ban đầu cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Sắp tới, Chính phủ sẽ trình ban hành Bộ luật về chuyển đổi số, đóng vai trò như "mảnh ghép" giúp kết nối các bộ luật hiện hành và hoàn thiện hệ sinh thái pháp lý cho kinh tế số và không gian số.

Những bước đi này nhằm tạo ra một không gian mới cho tăng trưởng, nơi doanh nghiệp có thể thử nghiệm, đổi mới và mở rộng.

Hoài Phương