Trước áp lực cạnh tranh về giá trong lĩnh vực giao hàng, các doanh nghiệp chuyển hướng sang cung cấp dịch vụ cao cấp, có giá trị gia tăng như vận chuyển trái cây tươi, thú cưng và thiết bị y tế. Đồng thời, các đơn vị cũng đẩy mạnh đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) và hệ thống tự động hóa để cắt giảm chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành.
Cơ quan quản lý Thái Lan cũng đang xây dựng các quy định mới để giám sát ngành bưu chính và thương mại điện tử với mục tiêu đảm bảo lợi ích lớn hơn cho người tiêu dùng. Ước tính, thị trường giao hàng nhanh tại Thái Lan có giá trị khoảng 117 tỷ Baht trong năm 2024, dựa trên doanh thu của 6 doanh nghiệp lớn.
Cuộc đua trái cây
Theo ông Stephen Bao, Giám đốc vận hành KEX, KEX Express - công ty giao nhận bưu kiện hàng đầu tại Thái Lan, đã được Tập đoàn S.F. Holding (Trung Quốc) mua lại, giúp doanh nghiệp này tích hợp công nghệ tiên tiến và mở rộng hoạt động, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới giữa Trung Quốc và Đông Nam Á.
Tuy nhiên, từ tháng 11/2024, KEX đã chấm dứt toàn bộ hợp đồng giao hàng với Lazada và Shopee, trong bối cảnh các sàn thương mại điện tử này cắt giảm phí giao hàng chỉ còn 12 - 14 Baht mỗi đơn, so với mức 18 - 19 Baht trước đó.
Ông Bao cho biết, SF đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ xuất khẩu nông sản Thái Lan, đặc biệt là sang Trung Quốc, thông qua việc tối ưu chuỗi logistics từ nông trại đến người tiêu dùng, giúp nông dân gia tăng lợi nhuận. "Trong tương lai, SF sẽ tận dụng dữ liệu lớn và AI để tối ưu hóa mạng lưới giao hàng và nâng cao trải nghiệm khách hàng", ông nói.
 |
Trái cây tươi, vật nuôi và hậu cần y tế là những thị trường ngách mới cho các nhà cung cấp dịch vụ giao hàng của Thái Lan. Ảnh: Bangkok Post |
Từ tháng một năm nay, KEX áp dụng chính sách giá mới cho dịch vụ giao hàng, tính phí dựa trên trọng lượng và kích thước thực tế của bưu kiện. Nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển trái cây và cây trồng ngày càng tăng, KEX cho phép khách gửi hàng bằng giỏ nhựa có nắp, trọng lượng tối đa 30 kg. Dịch vụ này hướng đến chủ vườn, cửa hàng trái cây và người tiêu dùng, với mức giá từ 40 Baht cho 3 kg trái cây.
Trong khi đó, Flash Express - công ty logistics và giao hàng thương mại điện tử nổi tiếng tại Thái Lan cũng cung cấp dịch vụ giao trái cây, hỗ trợ lấy hàng tận nơi, không yêu cầu số lượng tối thiểu. Cước phí khởi điểm là 50 Baht cho 2 kg đầu tiên, có thể đặt lịch qua ứng dụng Flash hoặc mang đến các điểm gửi hàng. Flash Express đã trở lại có lãi vào năm 2024, đạt lợi nhuận 940 triệu Baht sau hai năm thua lỗ, nhờ đầu tư vào hạ tầng và hệ thống công nghệ đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Trí tuệ nhân tạo và tự động hóa
SPX Express (Thái Lan) tiếp tục củng cố năng lực giao hàng bằng cách ứng dụng AI và tự động hóa vào các khâu dự đoán nhu cầu, lập kế hoạch tuyến đường và phân loại hàng hóa nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ ổn định và linh hoạt hơn trong các giai đoạn cao điểm.
"Chúng tôi tập trung vào việc cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng, tin cậy trên toàn Thái Lan, mang lại sự tiện lợi và đáng tin cậy cho khách hàng", doanh nghiệp cho biết.
Ông Kiattichai Pitpreecha, CEO DHL eCommerce khu vực Đông Nam Á, khẳng định công nghệ là khoản đầu tư lớn nhất của DHL những năm gần đây. "Khoản đầu tư này không chỉ nhằm hiện đại hóa mà còn bổ sung các tính năng nâng cao trải nghiệm khách hàng, nâng hiệu quả vận hành và tăng lợi thế cạnh tranh", ông nói.
Cổng thông tin khách hàng của DHL hiện cung cấp bảng điều khiển đầy đủ về các lô hàng, hiệu suất và xu hướng. Ngoài việc ứng dụng AI cho các quy trình nội bộ, công nghệ còn giúp DHL tăng tốc các khâu giao hàng cuối cùng, giảm lỗi do con người gây ra.
Về phía doanh nghiệp nhà nước, Thailand Post đầu tư một tỷ Baht trong năm 2025 để lắp đặt hệ thống tự động tại 19 trung tâm phân phối trên toàn quốc.
Mở lối đi riêng
Ông Dhanant Subhadrabandhu, Chủ tịch Thailand Post, cho biết đơn vị điều chỉnh chiến lược, hướng đến các dịch vụ logistics chuyên biệt nhằm giảm rủi ro từ việc sụt giảm đơn hàng thương mại điện tử - một thị trường đang tăng trưởng chậm lại và ngày càng bị các đơn vị giao hàng giá rẻ chiếm lĩnh, theo
Nhằm giảm phụ thuộc vào thương mại điện tử, doanh nghiệp hướng đến tập khách hàng mới có mức biến động thấp, ưu tiên dịch vụ giao hàng chuyên biệt như vận chuyển thiết bị y tế cho người và thú cưng. Dù số lượng đơn hàng từ phân khúc này còn khiêm tốn, song tốc độ tăng trưởng cao và ít rủi ro nhờ nguồn khách hàng đa dạng, không phụ thuộc vào một vài nền tảng lớn.
Thailand Post vừa thành lập bộ phận mới mang tên Healthcare Logistics chuyên cung cấp dịch vụ này. Doanh nghiệp cũng bắt tay với Khoa Thú y thuộc Đại học Chulalongkorn và Bệnh viện Thú y Bangkok để triển khai dịch vụ giao thuốc, vật tư y tế cho thú cưng qua hệ thống EMS. Khách hàng có thể nhận hàng tại nhà sau khi thăm khám trực tiếp hoặc khám online qua hệ thống televet.
Tối ưu vận hành bằng dữ liệu
Ông Sutthikead Chantarachairoj, Chủ tịch Hiệp hội Logistech Thái Lan kiêm CEO nền tảng giao hàng Shippop, nhận định các doanh nghiệp đang dần rút khỏi "cuộc chiến giá", nhất là khi thị trường bắt đầu sàng lọc và một số đơn vị cải thiện được hiệu quả kinh doanh.
Thời điểm cạnh tranh khốc liệt nhất, KEX, Flash và J&T từng hạ giá xuống mức 7 - 9 Baht mỗi đơn hàng.
Hiện tại, các doanh nghiệp đang chuyển trọng tâm sang mô hình vận hành dựa trên dữ liệu để kiểm soát chi phí và tăng lợi nhuận. Flash đã triển khai chỉ số hiệu suất (KPI) nhằm khuyến khích nhân viên nâng cao năng lực, đồng thời áp dụng công nghệ để giảm thiểu thời gian vận hành. Điều này thể hiện văn hóa làm việc theo hiệu quả, nhân viên cần chịu được áp lực để giúp doanh nghiệp duy trì năng lực cạnh tranh, ông nói.
"Khác với kênh offline, kênh online không ghi nhận sự sụt giảm đáng kể về số đơn hàng dù nền kinh tế đang trầm lắng", ông Sutthikead chia sẻ. "Thương mại điện tử đã trở thành xu thế, nhiều nhà bán hàng vẫn kinh doanh tốt, phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm, sức mạnh thương hiệu và chiến lược giữ chân khách hàng".
Theo Priceza, thị trường thương mại điện tử Thái Lan dự kiến đạt 1.070 tỷ Baht trong năm nay, tăng 7% so với năm 2024.
Thay đổi quy định
Ngành logistics Thái Lan được dự báo sẽ thay đổi đáng kể khi Bộ Kinh tế và Xã hội số (DES) yêu cầu Thailand Post sửa đổi Đạo luật Bưu chính từ năm 1934, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và giám sát công bằng giữa các nhà cung cấp. Dự thảo mới mở rộng phạm vi quản lý đối với toàn bộ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, không chỉ riêng Thailand Post, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh và chuẩn mực đồng đều.
Ông Wisit Wisitsora-at, Tổng thư ký thường trực Bộ DES, cho biết: "Dự thảo đảm bảo không gây gánh nặng chi phí cho các doanh nghiệp nhỏ".
Ủy ban Cạnh tranh thương mại Thái Lan cũng đang soạn thảo hướng dẫn mới theo Luật Cạnh tranh thương mại 2017, nhằm xử lý hành vi độc quyền, cạnh tranh không lành mạnh và ràng buộc về dịch vụ giao hàng của các nền tảng thương mại điện tử.
Theo ông Visanu Vongsinsirikul, Tổng thư ký Ủy ban, quy định mới sẽ buộc các nền tảng số phải cung cấp cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn giao hàng hơn. Dự kiến có hiệu lực từ tháng 9/2025.
Hải My (Theo Bangkok Post)
