Trong buổi tọa đàm sáng nay do Báo Lao Động tổ chức, các diễn giả đóng góp ý kiến về việc triển khai Luật Công nghiệp Công nghệ số và dự thảo nghị định thí điểm tài sản số. Ông Will Ross, Giám đốc Tiếp thị và Phân phối của Dragon Capital Việt Nam, nêu quan điểm các nhà làm luật cần tạo ra môi trường sao cho nhà đầu tư có thể tự tin rót vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau, thay vì chỉ tập trung vào một số kênh truyền thống, trong đó phổ biến như mua vàng tích trữ.

"Cần tạo ra khung pháp lý để nhà đầu tư tự tin mua một token như mua vàng", ông nhấn mạnh.

Ông Ross chỉ ra lịch sử thương mại quốc tế của Việt Nam xuất phát đầu tiên từ hàng nông sản, tiếp đó đến hàng gia công khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, cả hai loại hàng trên đều mang biên lợi nhuận thấp cho đất nước. Ông cho rằng đã đến thời điểm Việt Nam cần tập trung vào mặt hàng thứ ba là sản phẩm công nghệ số, nhóm có thể mang về biên lợi nhuận cao cho nội địa.

Ông Will Ross, Giám đốc Tiếp thị và Phân phối của Dragon Capital Việt Nam. Ảnh: Ban tổ chức cung cấp

Tọa đàm còn có sự góp mặt của ông Richard Teng, CEO Binance - sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới. Tính đến tháng 6, sàn này chiếm hơn 41% tổng thị phần về khối lượng giao dịch tiền số hàng ngày trên toàn cầu.

Ông chỉ ra một sự thật rằng dù có luật hay không, việc áp dụng tài sản số đã diễn ra trên thế giới với tốc độ rất mạnh. Đó là xu hướng tất yếu khó đi ngược. Tại Mỹ - quốc gia có nền kinh tế lớn nhất, các nhà lãnh đạo đã "đánh cược" về blockchain. Ngoài ra, ngày càng nhiều tổ chức và định chế tài chính lớn cũng công nhận tiền số và tham gia tích cực vào thị trường. Điều này càng đòi hỏi các quốc gia khác phải theo kịp.

Lãnh đạo Binance đề xuất cần khung pháp lý "thông minh", tức vừa quản lý được rủi ro nhưng vẫn tạo ra không gian sáng tạo để doanh nghiệp trong nước cạnh tranh toàn cầu và thu hút vốn nước ngoài. Ông đánh giá cao việc Việt Nam đã có những luật cơ bản để công nhận thị trường tài sản số. Sàn giao dịch này cam kết phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý, các doanh nghiệp trong ngành và cộng đồng tại Việt Nam nhằm xây dựng một hệ sinh thái tài chính lành mạnh, bền vững, sáng tạo và tuân thủ quy định pháp lý.

Tuy nhiên, lãnh đạo sàn giao dịch lớn nhất thế giới nhấn mạnh nếu quản lý quá chặt chẽ, tập trung vào việc kiểm soát tối đa rủi ro, nhà đầu tư sẽ tìm đến các sàn giao dịch hoặc thị trường không hợp pháp. Các sàn này có thể lỏng lẻo về yêu cầu xác thực (KYC), quy định chống rửa tiền hay tài trợ khủng bố... dẫn đến nhiều rủi ro.

"Công nghệ giống như là dòng nước, một khi chúng ta chặn ở đầu này, tự khắc nó sẽ tìm được ngả khác để chảy tiếp", ông Richard ví von.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp trong nước, ông Nguyễn Thành Trung, CEO "kỳ lân" tỷ USD Sky Mavis, nói bất ngờ vì các nhà làm luật đã tiếp cận rất sớm với thị trường mới mẻ như tài sản số. Trong bối cảnh Việt Nam là một trong những thị trường phát triển rất nhanh về blockchain, việc có luật công nhận tạo ra "thời cơ tuyệt vời" cho các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ông Trung cũng chỉ ra một số bất cập về dự thảo thí điểm thị trường tài sản số. Trước đây, tài sản số là "vùng xám" trong pháp luật, tức không cấm nhưng chưa công nhận. Còn theo khung pháp lý dự kiến, Nhà nước chỉ cho phép giao dịch tài sản mã hóa trên cơ sở tập trung thông qua các đơn vị được cấp phép. Các hoạt động giao dịch và cung cấp dịch vụ khác không được cấp phép sẽ bị cấm. Phần này có thể bao hàm cả các hoạt động phát triển công nghệ và cung cấp dịch vụ kỹ thuật thuần túy trong lĩnh vực tài sản mã hóa.

Theo lãnh đạo Sky Mavis, sẽ chưa hợp lý khi một loại tài sản phi tập trung lại được quản lý theo hướng tập trung. Nếu quản lý tập trung quá nhiều, thị trường có thể mất cạnh tranh với thế giới vì chỉ một số lượng doanh nghiệp nhất định được hoạt động, khó đảm bảo họ có thể đổi mới sáng tạo kịp thế giới.

"Luật có sớm là tốt nhưng nếu không quản lý đúng sẽ làm thụt lùi cơ hội phát triển của các doanh nghiệp", ông Trung bày tỏ.

Đồng xu biểu trưng của Bitcoin. Ảnh: Bảo Lâm

Mặt khác theo góc nhìn của PGS. TS Bình Nguyễn của Đại học RMIT, khung pháp lý tạm thời vẫn dựa trên nền tảng tập trung do trước mắt, vấn đề cần quan tâm nhất là việc người giao dịch như thế nào. Tuy nhiên, chuyên gia này cũng ủng hộ quan điểm cần khung pháp lý đủ "mở" để vừa quản lý tập trung tốt vấn đề giao dịch ban đầu, vừa tạo được không gian phi tập trung cho các đột phá tương lai.

Ông gợi ý có thể học hỏi và hợp tác quốc tế trong quá trình tạo ra các quy định pháp luật trên tinh thần tạo ra môi trường cạnh tranh và phát triển dài hơi cho thị trường tài sản số.

Tất Đạt