Rừng thông Đăk Đoa rộng hơn 500 ha, trồng từ năm 1976 trên địa bàn xã Glar (thị trấn Đăk Đoa) và xã Tân Bình (huyện Đăk Đoa). Nơi đây từng được ví như "lá phổi xanh" của huyện, không chỉ điều hòa khí hậu mà còn là nơi sinh sống của nhiều loài chim rừng.

Năm 2021, 2.500 cây thông bị chết sau di thực. Ảnh: Trần Hóa

Vào dịp cuối tuần hay lễ, Tết, hàng nghìn người dân và du khách tìm đến đây dã ngoại, chụp ảnh dưới những tán thông cổ thụ và đồi cỏ hồng trải dài. Qua hàng chục năm, rừng thông 2-3 lá phát triển ổn định, ít bị xâm hại, là một trong những khu rừng đặc trưng và có giá trị sinh thái cao của Gia Lai.

Cuối năm 2021, UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt chủ trương đầu tư dự án sân golf Đăk Đoa, do Tập đoàn FLC làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô hơn 174 ha, gồm 36 lỗ golf, tổng vốn hơn 1.300 tỷ đồng. Để triển khai, hơn 156 ha đất rừng – chủ yếu là rừng thông – được chuyển đổi mục đích sử dụng.

Để triển khai dự án, FLC cho dựng hàng rào tôn, thép gai, barie và lập nhiều chốt bảo vệ nhằm ngăn người dân tiếp cận rừng thông. Hơn 2.500 thông cổ thụ được di dời đến khu vực khác để "phục vụ dự án", nhưng sau đó phần lớn lụi tàn, chết dần.

Năm 2022, dự án sân golf bị tạm dừng và rơi vào cảnh bỏ hoang. Một năm sau, UBND tỉnh Gia Lai kiến nghị Thủ tướng thu hồi chủ trương đầu tư do doanh nghiệp không triển khai đúng cam kết.

Không có ai bảo vệ, trông coi, nhiều thông cổ thụ bị chặt hạ, tháng 6/2025. Ảnh: Trần Hóa

Hiện trường sau ba năm dừng thi công là cảnh hoang phế: barie sập xệ, chốt bảo vệ vắng người, các hạng mục xây dở bị cỏ dại phủ kín. Hàng nghìn cây thông từng được di dời bị chết, mục ruỗng. Người dân tự do đi lại và chăn thả bò.

Lợi dụng khu vực rừng không ai trông coi, nhiều người tới đốn hạ cây, đẽo vỏ, cưa cành, thậm chí phá trắng từng khoảnh rừng. Cành lá nằm ngổn ngang, các khúc gỗ lớn được vận chuyển ra ngoài. Có nơi, lâm tặc đào trộm cả thông bonsai mang đi, để lại những hố đất nham nhở cùng tro tàn, cành lá bị đốt phi tang.

Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó chủ tịch UBND huyện, thời gian qua doanh nghiệp gần như bỏ mặc rừng thông, không bố trí lực lượng trông coi. Mới đây, lực lượng chức năng bắt quả tang hai xe tải vận chuyển thông cổ thụ ra khỏi khu vực.

Chính quyền địa phương đã nhiều lần liên hệ, đề nghị Tập đoàn FLC phối hợp làm việc để có giải pháp xử lý diện tích đất rừng đã được tỉnh giao. Tuy nhiên doanh nghiệp không tham dự các buổi làm việc, không phối hợp chính quyền và cơ quan chức năng, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, điều tra, xử lý hiện trạng.

Thông cổ thụ trong khu vực dự án sân golf bị đào trộm, tháng 6/2025. Trần Hóa

Ông Nguyễn Văn Sơn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đăk Đoa, cho hay việc tuần tra, kiểm tra khu vực rừng này gặp nhiều khó khăn vì đã được giao cho doanh nghiệp quản lý. Mỗi lần vào kiểm tra đơn vị đều phải làm văn bản xin phép, mất thời gian và thiếu linh hoạt.

"Khu vực rừng đã chuyển đổi mục đích sử dụng, nên kiểm lâm không có đủ cơ sở pháp lý và thẩm quyền để xử lý vi phạm", ông Sơn nói thêm.

Trần Hóa