Hà Văn Hiếu sinh năm 1985, cao 1,92 m và nặng 130 kg. Đối thủ Zakhar sinh năm 1996, cao 1,81 m và nặng 94 kg. Hiếu ở đã nghỉ thi đấu chuyên nghiệp một năm và mới bắt đầu tập thể lực trở lại khoảng hai tuần. Trong khi đó, Zakhar đang ở độ sung sức, duy trì tập luyện tại võ đường ở Nha Trang để chuẩn bị cho các sự kiện võ tổng hợp MMA sau này.

Trận đấu diễn ra theo luật đấu vật dân tộc Việt Nam, với không giới hạn thời gian và không chấm điểm. Người chiến thắng là khi nâng được đối thủ lên khỏi mặt thảm đấu 30 cm, hoặc đến xương bả vai hoặc ngửa bụng (lấm lưng trắng bụng). Khi khống chế tay, hai đôi không được đan ngón tay vào nhau.

Zakhar Dzmitrychenka (trái) đấu vật dân tộc với Hà Văn Hiếu (phải) tại hội làng Mẫn Xá, Bắc Ninh chiều 11/4//2025. Ảnh: Hoàng Giang

Khán giả địa phương có mặt rất đông và quây thành vòng tròn khoảng 1.000 người tại sân đình Đền Tướng Quốc Linh và Chùa Thánh Quang. Nhiều người leo lên đền, chùa cao xung quanh để theo dõi. Những người đến muộn chọn leo lên các cột, cây cao để có thể nhìn thấy sới vật.

Zakhar và Hà Văn Hiếu bắt đầu đấu từ 16h20 đến 18h30, với gần một tiếng đấu sức trên sới vật. Ban tổ chức chủ động kết thúc trận đấu sau 12 hiệp và chia đôi giải thưởng 10.000 USD, tương đương 260 triệu đồng.

Sau màn se đài, Văn Hiếu và Zakhar trao nhau nụ cười tươi, rồi lao vào đối đầu, tóm gáy và đấu tay. Diễn biến này kéo dài suốt 12 hiệp. Hai đô vật chủ yếu dùng sức, gần như không lộ sơ hở để áp dụng kỹ thuật, hoặc túm được khố, eo hay chân đối phương.

Zakhar nhanh nhẹn hơn, chủ động tấn công nhưng với kinh nghiệm dày dạn, Hà Văn Hiếu bình tĩnh hóa giải. Đô vật Việt Nam thường chủ động lùi về sát vạch sân để giữ miếng thủ.

Khi hai đô nghỉ giữa hiệp, các trận đấu khác được diễn ra. Với tính chất hội làng, trận cũng nhiều lần tạm dừng để các mạnh thường quân thưởng nóng. Theo đó, Văn Hiếu và Zakhar mỗi người nhận thêm 2.500 USD tiền mặt.

Ở hiệp 5, Hiếu có lần hiếm hoi túm được khố đối thủ, nhưng Zakhar rất nhanh hạ thấp trọng tâm rồi lùi ra ngoài vạch để giữ thế. Khi được trọng tài đề xuất kết thúc hiệp, hai đô vẫn muốn tiếp tục. Tuy nhiên, chỉ nửa phút sau, Hiếu bị chảy máu ở gần mắt buộc phải tạm dừng để chăm sóc y tế. Chấn thương này khiến trận đấu nhiều lần bị gián đoạn.

Đô vật 40 tuổi trở lại với đầu quấn băng. Lúc này, ban tổ chức phải bật thêm đèn khi trời chuyển tối. Sau vài phút giằng co, Hà Văn Hiếu bất ngờ tấn công dồn dập nhưng Zakhar vẫn thoát kịp. Khi hai đô bắt đầu hăng máu, trận lại tạm dừng để Hiếu tiếp tục được chăm sóc lại vết thương rỉ máu.

Zakhar Dzmitrychenka (phải) đấu vật dân tộc với Hà Văn Hiếu (trái) tại hội làng Mẫn Xá, Bắc Ninh chiều 11/4//2025. Ảnh: Hoàng Giang

Từ hiệp 10, cuộc chiến thể lực sẽ quyết định phần lớn vào thắng thua và Văn Hiếu là phía bất lợi. Ở hiệp 11, Hà Văn Hiếu túm tay tay trái vào khố đối thủ, nhưng Zakhar lùi nhanh ra ngoài vòng để thoát hiểm. Hai đô vật siêu nặng ngã vào phía một số khán giả lớn tuổi ngồi gần sới, khiến ban tổ chức có một phen lo lắng.

Sau 12 hiệp không phân thắng bại, ban tổ chức quyết định hòa và chia đôi giải. Zakhar và Hà Văn Hiếu chấp nhận quyết định. Đô vật Belarus nhấc bổng đàn anh thể hiện tinh thần thượng võ. Hà Văn Hiếu cũng thở dốc sau thời gian thi đấu dài.

Hà Văn Hiếu được xem là tượng đài của làng vật Việt Nam hạng trên 100kg, ở cả nội dung tự do và cổ điển, trước khi giải nghệ năm 2022. Văn Hiếu hiện giữ kỷ lục 15 lần vô địch Quốc gia từ năm 2005, cùng bốn HC vàng SEA Games (2009, 2011, 2019, 2022). Đô vật quê Lạng Sơn cũng từng tham gia đóng phim "Cha cõng con" năm 2017. Sau khi giải nghệ, anh vẫn tham gia công việc trong giới võ thuật, trong đó có làm trọng tài tại Lion Championship, hay đi dự các sới vật làng.

Trong khi đó, Zakhar từng đạt danh hiệu Master of Sports môn vật Belarus, giành HC đồng vật cổ điển thế giới 2018 do Liên đoàn Vật Quốc tế tổ chức, đồng thời vào top 10 giải U23 Thế giới nội dung vật cổ điển. Đô vật này sang Việt Nam năm 2024 và làm việc tại một võ đường ở Nha Trang. Đến tháng 11/2024, anh tham dự sự kiện võ thuật tổng hợp MMA LION Championship 19 ở Phú Quốc. Tại đây, Zakhar thắng áp đảo võ sĩ Việt Nam Trần Quốc Toản ở hạng 84 kg.

VĐV người Belarus nổi lên qua các trận đấu tại hội vật làng ở miền Bắc sau Tết Nguyên Đán 2025, khi theo chân VĐV Brazil jiu-jitsu (BJJ) Đào Hồng Sơn. Nhiều người hâm mộ ví Zakhar là "Thor" - vị thần sấm trong thần thoại Bắc Âu, nhờ vóc dáng cao to, ngoại hình đẹp và mái tóc dài màu vàng.

Khoảng 550 lễ hội diễn ra hàng năm trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Hội làng Mẫn Xá ở huyện Yên Phong thường diễn ra vào ngày giữa tháng 3 âm lịch hàng năm. Ngoài Zakhar, hội làng năm nay còn có một đô vật nước ngoài là Rafael Raimond đến từ Cộng hòa Dagestan, cùng nhiều VĐV vật hay BJJ chuyên nghiệp của Việt Nam.

Hiếu Lương