Đảo Greenland, vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch, sẽ sớm được Lầu Năm Góc đưa vào khu vực phòng thủ của Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (NORTHCOM), thay vì Bộ Tư lệnh châu Âu (EUCOM) như hiện nay, CNN ngày 9/5 dẫn ba nguồn thạo tin cho biết.
Do NORTHCOM là đơn vị bảo vệ lãnh thổ Mỹ, động thái này sẽ đặt đảo Greenland vào phạm vi phòng thủ nội địa của Washington. Giới quan sát cho rằng điều này tạo cảm giác Greenland là một phần của lục địa Bắc Mĩ, dù nó gắn kết với châu Âu về mặt chính trị và văn hóa. Động thái này cũng có thể gây tranh cãi khi đưa Đan Mạch và Greenland vào hai khu vực phòng thủ khác nhau.
Reuters cùng ngày dẫn lời hai quan chức Mỹ giấu tên và một nguồn thạo tin cho hay các quan chức Mỹ đang thảo luận kế hoạch mời Greenland tham gia Hiệp ước Liên kết Tự do (COFA) với Mỹ, nhằm kéo hòn đảo vào phạm vi ảnh hưởng của Washington.
Mỹ từng ký COFA với các quốc đảo Thái Bình Dương như Micronesia, Quần đảo Marshall và Palau. Theo hiệp ước, Mỹ thường cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho đối tác, như bưu chính, quản lý khẩn cấp cho tới bảo vệ về quân sự. Đổi lại, quân đội Mỹ được phép hoạt động tự do ở những nơi này và thương mại với Mỹ gần như được miễn thuế.
NORTHCOM từ chối bình luận về thông tin của CNN, trong khi Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, giới chức Đan Mạch và Greenland chưa đưa ra phản ứng.
 |
Căn cứ quân sự Pituffik của Lực lượng Vũ trụ Mỹ tại Greenland. Ảnh: AP |
Greenland, hòn đảo có dân số 57.000 người và diện tích khoảng 2,16 triệu km2, nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ Bắc Mỹ tới châu Âu, khiến nó trở thành địa điểm chiến lược quan trọng với Washington.
Hòn đảo là lãnh thổ của Đan Mạch và giành được một số quyền tự chủ khi thành lập nghị viện đầu tiên năm 1979, song Đan Mạch vẫn kiểm soát vấn đề đối ngoại, quốc phòng và chính sách tiền tệ. Greenland có căn cứ quân sự Mỹ từ thời Chiến tranh Lạnh, được coi là tiền đồn quan trọng trong cạnh tranh chiến lược với Nga và Trung Quốc ở Bắc Cực.
Một quan chức Mỹ cho hay EUCOM trên thực tế khó dành nhiều quan tâm đến Greenland do khoảng quá xa cách xa với trung tâm chỉ huy ở châu Âu. Trong khi đó, đối với NORTHCOM, đơn vị phụ trách bảo vệ lãnh thổ Mỹ, Greenland là địa điểm chiến lược có thể giúp cảnh báo sớm các mối đe dọa từ phía bắc.
Tổng thống Trump đã nhiều lần tuyên bố ông muốn Mỹ kiểm soát Greenland, mua lại hòn đảo từ Đan Mạch hoặc thông qua cách khác, kể cả bằng vũ lực. Lãnh đạo Greenland và Đan Mạch đã nhiều lần bác bỏ điều này, khẳng định Greenland không phải để bán.
Wall Street Journal ngày 7/5 dẫn nguồn tin trong chính quyền Tổng thống Donald Trump cho biết một số quan chức cấp cao dưới quyền Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard đã ra chỉ đạo thu thập thông tin tình báo về dư luận Greenland, tập trung vào phong trào đòi độc lập và mức độ ủng hộ Mỹ khai thác tài nguyên tại đây.
Thanh Danh (Theo CNN, AP)
