"Wagner đã hoàn thành nhiệm vụ chính ở Mali và đang trở về nhà", tập đoàn quân sự tư nhân Nga thông báo hôm 6/6.

Lực lượng này cho biết trong quãng thời gian hoạt động ở quốc gia châu Phi, họ đã giúp chính quyền quân sự ở Mali giành lại toàn bộ thủ phủ vùng, đồng thời hạ "hàng nghìn phiến quân và chỉ huy của đối phương, những người đã khủng bố dân thường nhiều năm qua".

Wagner không nói các thành viên của họ sẽ làm gì khi trở về Nga.

Ba người che mặt được cho là lính đánh thuê Nga ở miền bắc Mali năm 2022. Ảnh: AP

Tập đoàn Wagner bắt đầu hiện diện ở quốc gia châu Phi kể từ khi quân đội Mali, lực lượng đang nắm quyền sau hai cuộc đảo chính vào năm 2020 và 2021, yêu cầu binh sĩ Pháp và Liên Hợp Quốc rời đi. Lực lượng Pháp và Liên Hợp Quốc khi đó đã làm nhiệm vụ chống phiến quân tại quốc gia châu Phi được một thập kỷ.

Đài Al Jazeera cho biết tính đến tháng 3/2025, có khoảng 1.500 thành viên Wagner hoạt động ở Mali.

Quân đoàn châu Phi nói động thái của Wagner sẽ không gây ra bất kỳ thay đổi nào vì Nga vẫn sẽ hiện diện ở Mali. "Nga không mất đi vị thế mà ngược lại sẽ tiếp tục hỗ trợ Bamako ở cấp độ cơ bản hơn", lực lượng này cho hay.

Quân đoàn châu Phi là tổ chức bán quân sự được thành lập dưới sự hậu thuẫn của Điện Kremlin sau khi Yevgeny Prigozhin, người sáng lập Wagner, tiến hành cuộc nổi dậy bất thành nhằm vào giới lãnh đạo quân sự Nga hồi tháng 6/2023. Hãng thông tấn Reuters cho biết 70-80% thành viên Quân đoàn Châu Phi từng thuộc Wagner.

Ulf Laessing, người dứng đầu chương trình Sahel tại Quỹ Konrad Adenaue của Đức, cho biết Nga đang tìm cách thay thế tập đoàn Wagner bằng Quân đoàn châu Phi ở Mali.

"Sự tiếp quản của Quân đoàn châu Phi đồng nghĩa Nga sẽ tiếp tục hiện diện quân sự ở Mali, nhưng trọng tâm có thể chuyển sang huấn luyện và cung cấp trang thiết bị thay vì chiến đấu chống phiến quân", Laessing cho hay.

Vị trí Mali và vùng Sahel. Đồ họa: AFP

Mali, quốc gia không giáp biển ở vùng Sahel, đã phải đối mặt với nhiều cuộc tấn công của phiến quân và lực lượng ly khai kể từ năm 2012. Gần đây, phiến quân tuyên bố hạ hơn 100 binh sĩ Mali và một số lính đánh thuê.

Jama'a Nusrat ul-Islam wa al-Muslimin (JNIM), nhóm phiến quân ở vùng Sahel tại Tây Phi, nhận trách nhiệm về tình trạng bạo lực trong những ngày qua, trong đó có vụ đánh bom hôm 4/6 nhằm vào quân nhân Mali và Nga gần thủ đô Bamako.

Phạm Giang (Theo Reuters, Moscow Times)