"Chính quyền Trump phải ngừng thực hiện việc thu hồi giấy phép Chương trình Sinh viên và Trao đổi Du học (SEVP) của nguyên đơn", thẩm phán liên bang Allison Burroughs ở Massachusetts ngày 23/5 cho hay, đề cập tới Đại học Harvard. SEVP là cơ chế cho phép các đại học tại Mỹ tuyển du học sinh và đào tạo sinh viên nước ngoài có visa du học.

Trước đó, Harvard đã yêu cầu tòa ra lệnh chặn khẩn cấp động thái của Washington, lệnh chặn thường có thời hạn lên đến 14 ngày.

Thẩm phán Burroughs cho biết bà ra quyết định vì Harvard đã chứng minh được rằng họ "sẽ phải chịu tổn thất ngay lập tức và không thể khắc phục" nếu chính phủ được phép thu hồi giấy phép của trường trước khi tòa án có thể xem xét vấn đề.

Nữ thẩm phán lên lịch tổ chức phiên điều trần vào 27 và 29/5 để xem xét các bước tiếp theo trong vụ án. Bà sẽ quyết định có ban hành lệnh cấm sơ bộ hay không. Lệnh này chặn hành động của chính quyền cho đến khi có phán quyết cuối cùng về vụ kiện.

Chính quyền Trump có thể kháng cáo phán quyết của Burroughs.

Khuôn viên Đại học Harvard, thành phố Cambridge, bang Massachusetts, ngày 22/4. Ảnh: AFP

Lệnh của thẩm phán Burroughs mang đến "phao cứu sinh" tạm thời cho hàng nghìn sinh viên quốc tế đang phải đối mặt nguy cơ bị buộc phải chuyển trường. Đại học Harvard mô tả động thái của chính quyền Trump là nhằm trả đũa trường vì từ chối "từ bỏ quyền độc lập về học thuật".

Burroughs, được bổ nhiệm từ thời ông Obama, là thẩm phán đang xem xét một vụ kiện khác của Harvard nhằm phản đối việc chính quyền ra lệnh đóng băng 2,65 tỷ USD tiền tài trợ liên bang dành cho trường.

Đại học Harvard đã đệ đơn kiện lên tòa liên bang ở Boston, chống lại Bộ An ninh Nội địa, Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao, cũng như Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem, Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi và Ngoại trưởng Marco Rubio.

"Đây là hành động mới nhất của chính phủ nhằm trả đũa việc Harvard thực hiện quyền trong Tu chính án thứ nhất để từ chối yêu cầu về việc kiểm soát hoạt động quản lý, chương trình giảng dạy và 'tư tưởng' của giảng viên và sinh viên", đơn kiện có đoạn. "Chỉ bằng một nét bút, chính phủ đã tìm cách xóa bỏ 1/4 số sinh viên của Harvard".

Chủ tịch Đại học Harvard Alan Garber cam kết sẽ đấu tranh cho các sinh viên quốc tế. "Các bạn là bạn học và bạn bè, đồng nghiệp và cố vấn, đối tác của chúng tôi trong công việc", ông cho biết trong một tuyên bố ngày 23/5. "Nhờ có các bạn, chúng tôi biết nhiều hơn và hiểu nhiều hơn, đất nước và thế giới của chúng tôi được khai sáng và kiên cường hơn. Chúng tôi sẽ hỗ trợ các bạn hết mình để đảm bảo rằng Harvard vẫn mở cửa với thế giới".

Phản ứng trước động thái từ trường, Trợ lý Bộ trưởng An ninh Nội địa phụ trách các vấn đề công cộng Tricia McLaughlin cho rằng vụ kiện này "nhằm hạn chế quyền hiến định của Tổng thống".

"Việc các trường đại học được tuyển sinh viên nước ngoài và hưởng lợi từ mức học phí cao hơn nhằm giúp tăng quỹ tài trợ trị giá hàng tỷ USD của họ là một đặc quyền, không phải quyền", bà nhấn mạnh. "Chính quyền Trump cam kết khôi phục lại tính hợp lý trong hệ thống thị thực du học của chúng ta, không có vụ kiện nào, dù là vụ kiện này hay bất kỳ vụ kiện nào khác, có thể thay đổi điều đó".

Vũ Hoàng (Theo Reuters, AFP)