Sau thời gian dài sử dụng, RPK-74M, súng máy hạng nhẹ chính của quân đội Nga, đã bộc lộ những hạn chế đáng kể như băng đạn thường chỉ chứa được 45 viên, nòng súng gắn cố định và không thể thay thế ngay cả khi gặp hiện tượng "đỏ nòng" do bắn liên tục.

Điều đó khiến RPK-74M không thể duy trì hỏa lực liên tục trong các tình huống chiến đấu kéo dài, theo Vzglyad. Điều này đặc biệt bất lợi khi đối phương sử dụng các loại vũ khí phương Tây với hộp tiếp đạn lớn hơn hoặc băng đạn kiểu dây đai.

Trong khi đó, súng máy hạng nặng như PKP Pecheneg mạnh mẽ và đáng tin cậy, nhưng lại quá nặng với trọng lượng 8,2 kg chưa tính đạn, nên không phù hợp với các đơn vị tấn công nhanh. Trong các chiến dịch lớn như ở Ukraine, nơi tính cơ động của bộ binh là yếu tố sống còn, PKP Pecheneg không thể đáp ứng được yêu cầu vận động nhanh của các nhóm xung kích.

Súng máy hạng nhẹ RPL-20. Ảnh. Topwar

Thực tế này thúc đẩy Tập đoàn Kalashnikov, nhà sản xuất súng AK-47 huyền thoại, phát triển súng máy hạng nhẹ RPL-20 sử dụng đạn 5,45x39 mm. Với thiết kế tối ưu, tính cơ động cao, khả năng hỏa lực mạnh, RPL-20 thu hút sự chú ý của giới quân sự và hứa hẹn sẽ thay đổi cách các đơn vị bộ binh Nga tác chiến trên chiến trường.

RPL-20 được coi là biểu tượng cho sự đổi mới trong ngành vũ khí Nga, với cải tiến lớn nhất là hệ thống nạp đạn bằng dây đai, lần đầu tiên được đưa trở lại cấp tiểu đội kể từ khi súng máy RPD bị loại biên vào những năm 1960.

Dây đạn của RPL-20 chứa 100-200 viên, cho phép xạ thủ duy trì hỏa lực liên tục trong thời gian dài mà không cần dừng lại để thay hộp tiếp đạn. Dây đạn được đặt trong hộp đạn gắn liền với súng, áp dụng cơ chế nạp đạn đơn giản, không cần mở hộp, giúp tăng tốc độ thao tác trong điều kiện chiến đấu căng thẳng, theo Topwar.

Được phát triển dựa trên kinh nghiệm thực chiến, đặc biệt từ chiến dịch quân sự ở Ukraine, RPL-20 có trọng lượng chỉ 5,5 kg, nhẹ hơn đáng kể so với súng máy hạng nặng như PKP Pecheneg, giúp xạ thủ dễ dàng di chuyển cùng các đơn vị tấn công.

Súng có hai biến thể, gồm phiên bản nòng dài 590 mm dành cho các nhiệm vụ yểm trợ hỏa lực thông thường và nòng ngắn 415 mm phù hợp cho các đơn vị tấn công nhanh hoặc tác chiến trong không gian hẹp như đô thị.

Với tầm bắn hiệu quả lên tới 800 mét và tốc độ bắn 800 viên/phút, RPL-20 được coi là vũ khí phù hợp cho cả nhiệm vụ yểm trợ hỏa lực lẫn tấn công trực diện. Báng súng có thể gập và điều chỉnh, cùng với miếng đệm má và chỗ tựa vai, giúp tăng độ thoải mái và linh hoạt khi sử dụng từ cả vai trái lẫn vai phải.

RPL-20 được trang bị thanh ray Picatinny dài với 46 khe, cho phép gắn nhiều loại phụ kiện như kính ngắm ban đêm, đèn pin, thiết bị đo xa. Thiết kế nắp súng mở xuống dưới giúp đảm bảo độ ổn định của các thiết bị ngắm ngay cả khi nạp đạn hoặc tháo rời súng, một cải tiến vượt trội so với các mẫu súng máy trước đây.

RPL-20 đã trải qua các bài thử nghiệm khắc nghiệt trong nhiều điều kiện môi trường, từ sa mạc khô nóng đến vùng Bắc Cực lạnh giá, theo Kommersant. Súng được thiết kế để hoạt động ổn định trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đảm bảo độ tin cậy cao, một đặc trưng truyền thống của các sản phẩm Kalashnikov.

Tập đoàn Kalashnikov cho biết mẫu súng máy hạng nhẹ này đã được đưa vào thử nghiệm tại tuyến đầu trên chiến trường Ukraine, nơi nó nhận được đánh giá cao từ cả binh sĩ và các chuyên gia quân sự. "RPL-20 nhận được nhiều phản hồi tích cực, như có độ chính xác và cường độ hỏa lực cao", Sergei Urzhumtsev, giám đốc thiết kế của Kalashnikov, cho biết.

Binh sĩ Nga sử dụng súng máy hạng nhẹ RPL-20. Ảnh. Topwar

Trong các tình huống chiến đấu thực tế, RPL-20 chứng minh khả năng tiêu diệt binh lực, hỏa điểm và thiết bị hạng nhẹ của đối phương một cách hiệu quả. Hệ thống nạp đạn bằng dây đai giúp xạ thủ duy trì hỏa lực chế áp liên tục, đặc biệt trong các cuộc giao tranh kéo dài hoặc đối đầu với các nhóm quân địch được trang bị tốt. Phiên bản nòng ngắn 415 mm tỏ ra đặc biệt hữu ích trong tác chiến đô thị, nơi tính cơ động và khả năng phản ứng nhanh là yếu tố quyết định.

Với những phản hồi tích cực này, Tập đoàn Kalashnikov đã nhanh chóng hoàn thiện và đưa RPL-20 vào sản xuất hàng loạt. Lô súng đầu tiên ra lò vào tháng 5, với kế hoạch chuyển giao số lượng lớn cho quân đội Nga trong năm nay.

Alan Lushnikov, tổng giám đốc Kalashnikov, cho biết súng máy hạng nhẹ RPL-20 đã nhận được sự quan tâm từ nhiều quốc gia tại các triển lãm quốc tế như ADEX 2024 ở Baku, Azerbaijan và MILEX-2025 ở Minsk, Belarus

Sự thành công của RPL-20 có thể mở đường cho các dự án phát triển vũ khí khác của Tập đoàn Kalashnikov, từ súng trường AK-12S và AK-12SK đến các hệ thống súng phóng lựu như GP-46. Những vũ khí này, khi kết hợp với RPL-20, sẽ tạo thành một hệ sinh thái vũ khí bộ binh hiện đại, tăng cường đáng kể năng lực chiến đấu của quân đội Nga, theo Topwar.

Phong Lâm (Theo Topwar, Vzglyad)